Różaniec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne techniczne, źródła/przypisy
źródła/przypisy
Linia 27:
Bł. Dominik z Prus<ref>[http://pustynnicy.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=80%3Ab-dominik-z-prus&lang=pl Biografia Bł. Dominika z Prus]</ref>, mnich [[Kartuzi|kartuski]] z klasztoru w [[Trewir]]ze. W 1409 roku wyróżnił w życiu [[Jezus Chrystus|Jezusa]] i [[Matka Boża|Maryi]] 50 momentów (tajemnic), i sformułował kilka serii po 50 klauzuli od powiadających trzem etapom życia Jezusa: narodzenia i dzieciństwa, działalności publicznej oraz męki i śmierci. W latach 1435-1445 rozesłał różaniec do klasztorów w Belgii, gdzie praktykowano "Psałterz Maryi". Różaniec Dominika z Prus rozpowszechniał się w szybkim tempie<ref>[http://rodzice59.blogspot.com/2014/02/dopowiedzenia-dominika-z-prus.html Różaniec Dominika z Prus]</ref>. Adolf z [[Essen]], [[przeor]] klasztoru Kartuzów w Trewirze, w którym przebywał Dominik z Prus, kopiował tajemnice różańca i rozsyłał je do różnych [[klasztor]]ów w Europie<ref>[http://www.opiekun.kalisz.pl/index.php?dzial=artykuly&kat=tematnumeru&id=7113 Adolf Essen rozsyłał różaniec]</ref>.
 
Dopiero [[Alan z La Roche|Alain de la Roche]]<ref>[http://www.zdrowaska.pl/blogoslawiony-alan-de-rupe Bł. Alain de Roche]</ref> ustanowił nowy porządek: przed dziesiątkami "Ave Maria" umieścił klauzule i "Pater noster"; podzielonych w trzech grupach: "Wcielenie", "Męka", "Uwielbienie". Zapoczątkował wspólnotowe odmawianie różańca, co spowodowało jego szybsze przyjmowanie<ref name="Geneza"/>.
 
Przy każdej z 50 tajemnic różańca odmawiano ''Zdrowaś'', a na zakończenie każdego dziesiątka ''Zdrowaś'' odmawiano ''Ojcze nasz'', ''Wierzę'' i ''Zdrowaś''. Pierwotny różaniec składał się z 50 tajemnic, 50 ''Zdrowaś'', 5 ''Ojcze nasz'', 5 ''Wierzę'' i dodatko 5 ''Zdrowaś''. [[Dominikanie]] z [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] skrócili 50 tajemnic ''Złotego Różańca'' do 15 i połączyli je z odmawianiem 150 ''Zdrowaś'' na podobieństwo 150 psalmów. [[Jakob Sprenger (inkwizytor)]], dominikanin, współautor dzieła ''[[Malleus Maleficarum|Młot na czarownice]]'' i założyciel 1. ''[[Bractwo Różańcowe|Bractwa Różańcowego]]'' w Kolonii, dodał na zakończenie każdego dziesiątka ''Zdrowaś'', odmawianych przy każdej z 15 tajemnic, ''Ojcze nasz'' i ''Wierzę''. W ten sposób powstał różaniec zwany ''maryjnym'' albo ''dominikańskim''{{fakt|data=2013-10}}. Taki właśnie wzór modlitwy różańcowej można znaleźć w ''Hortulus animae'', popularnym modlitewniku wydrukowanym w 1498 w [[Strasburg]]u przez Williama Schaffenera. Ponieważ ''różaniec dominikanów'' zyskiwał coraz większą popularność, zapomniano o ''złotym różańcu'' Dominika z Prus i modlitwę różańcową zaczęto mylnie kojarzyć ze św. [[Dominik Guzmán|Dominikiem Guzmanem]]. Tak powstała dominikańska legenda o św. Dominiku, założycielu zakonu [[Dominikanie|dominikańskiego]], jako prekursorze modlitwy różańcowej{{fakt|data=2013-10}}.
 
Pierwsza wzmianka o ''Psałterzu Najśw. Maryi Panny'' odnosi się do zwycięstwa nad [[albigensi|albigensami]] w południowej [[Francja|Francji]] w 1213<ref>Antonio A. Borelli, ''Różaniec-ratunek dla świata'', wyd. Instytut im. Ks. Piotra Skargi, Kraków 2006, s. 40-43, ISBN 83-89591-07-3</ref>. Tradycja chrześcijańska uczyniła ojcem, św. [[Dominik Guzmán|Dominika Guzmana]]. Wydarzenie to łączone jest z podaniem o przekazaniu w 1213 roku przez Matkę Bożą ''różańca'' św. Dominikowi Guzmanowi. Legenda ta jednak nie ma potwierdzenia w dokumentacji historycznej. Dominik głosił kazanie, które przeplatał z odmawianiem różańca, przez co jeszcze bardziej się rozpowszechnił w śród ludności. Do [[Polska|Polski]] modlitwę różańcową w ówczesnej postaci sprowadził i propagował św. [[Jacek Odrowąż]], dominikanin<ref>[http://www.zdrowaska.pl/swiety-jacek-odrowaz Św. Jacek Odrowąż]</ref>.
 
Prawdopodobnie 3 ''Zdrowaś'', odmawiane na wstępie ''różańca'', zaczerpnięto z ''różańca [[Brygida Szwedzka|św. Brygidy]]'', ustalając w [[XV wiek|XV]]/[[XVI wiek]]u oficjalny kształt ''różańca maryjnego''. W ''różańcu św. Brygidy'' 3 ''Zdrowaś'' odmawia się po ostatniej 6. dekadzie, na zakończenie modlitwy różańcowej. W średniowieczu ''różaniec dominikanów'' i ''różaniec św. Brygidy'', zwany ''różańcem brygidek'', były równie popularne wśród wiernych. Cząstka ''Różańca dominikanów'' składała się jednak z 5, a nie 6 dekad, co przypuszczalnie spowodowało, że to właśnie on stał się tym bardziej znanym wśród wiernych i wreszcie został oficjalnym ''różańcem'' w całym Kościele katolickim{{fakt|data=2013-10}}.
Linia 128:
** zamiast 3 odmawiane są 4 ''Zdrowaś'' (w intencji składanych [[śluby zakonne|ślubów zakonnych]] lub innej)
** natychmiastowe przejście do rozważania tajemnic (''Różaniec rzymski'', ''Różaniec dominikanów'')
* Pierwsze 9 ''Zdrowaś'' odmawiane w poszczególnych tajemnicach kończy się na słowach ''... Jezus, który...'' i uzupełniane jest ''dopowiedzeniem'' odnoszącym się do [[Jezus Chrystus|Jezusa]] w rozważanej tajemnicy. W ostatniej 10 ''Zdrowaś'' po słowach ''... Jezus, który...'' i po ''dopowiedzeniu'' następuje 2. potrydencka część ''[[Zdrowaś Maryjo|Zdrowaś]]'': ''Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.'' (''Różaniec dominikanów [[Francja|francuskich]]'', ''Różaniec [[Ruch Światło-Życie|oazowy]] ks. [[Franciszek Blachnicki|Franciszka Blachnickiego]]''<ref>[http://www.lublin.oaza.pl/index.php/rozaniec-oazowy Różaniec oazowy]</ref>)
* Wprowadzane i rozważane są inne ''tajemnice ewangeliczne''