Wielki książę: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
merytoryczne
m drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Wielki książę''' (''welikij [[kniaź]]''), forma żeńska '''wielka księżna''' - tytuł [[monarchia|monarszy]], feudalny lub arystokratyczny, między rangą [[król|królewską]] a [[książę|książęcą]]. Wyróżnia się dwie podstawowe formy wielkiego księcia, nie rozróżnialne jednak w języku polskim: (z [[Łacina|łac.]]) '''magnus princeps''' ([[Język niemiecki|niem.]] ''Großfürst'') i '''[[wikt:magnus|magnus]] [[wikt:dux|dux]]''' ([[Język niemiecki|niem.]] ''Großherzog'', [[Język francuski|franc.]] ''Grand Duc''). Na temat rozróżnienia tych dwóch form patrz hasło - [[książę]].
 
== Magnus Dux ==
Linia 5:
Po [[unia polsko-litewska|unii polsko-litewskiej]] przyjęty także przez [[Król Polski|królów Polski]]. W okresie rządów [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]] na [[Wielkie Księstwo Litewskie|Litwie]] istniało rozróżnienie między księciem zwierzchnim litewskim (''supremus dux Lithuanie'') a wielkim księciem litewskim (''magnus dux Lithuanie''). M.in. [[unia wileńsko-radomska]] wprowadzała to rozróżnienie: [[Władysław II Jagiełło|Władysław Jagiełło]] (''supremus dux''), Witold (''magnus dux'').
 
W zachodniej Europie pierwszy raz przyznany księciu [[Kosma Medyceusz Starszy|Cosimo Medici]], władcy [[Wielkie Księstwo Toskanii|Toskanii]] przez papieża w [[1569]] roku. Tytuł ten był nadawany również przez [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]] - m.in. [[Joachim Murat|Joachimowi Muratowi]], [[landgraf]]om [[Hesja|Hesji]], [[Elektorzy Rzeszy|kurfürstom]] [[Badenia|Badenii]]. Po [[kongres wiedeński|kongresie wiedeńskim]] przyznany władcom [[Oldenburg (kraina)|Oldenburga]], [[Meklemburgia|Meklemburgii]], [[Luksemburg]]a.
 
== Magnus Princeps ==
Tytuł używany:
* Na Rusi pierwotnie przez władców Rusi Kijowskiej - wielkich książąt kijowskich (od XI wieku) i włodzimierskich (od [[1168]]), następnie wielkich książąt [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|moskiewskich]] (od 1363). Stosowany także do książąt: twerskich, jarosławskich, suzdalskich i niżnonowogrodzkich, riazańskich, prońskich i permskich.
* na Węgrzech przed koronacją [[Stefan I Święty|Stefana I]] na króla Węgier w 1001 (wedle części źródeł).
* w Szwecji dla Wielkiego Księstwa Finlandii (po podboju tego kraju przez Rosję w 1809 tytułowi odpowiadać będzie forma '''magnus dux''')