Joseph Wittig: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
źródła/przypisy
Linia 45:
== Życiorys ==
=== Dzieciństwo ===
Urodził się 22 stycznia 1879 w Słupcu Dolinie ({{lang|de}} ''Neusorge''), wówczas części wsi Słupiec (''Schlegel''), będącej obecnie dzielnicą [[Nowa Ruda|Nowej Rudy]]<ref name="beh">{{Cytuj książkę | nazwisko = Behan | imię = Andrzej | tytuł = Nowa Ruda: przewodnik historyczno-turystyczny | wydawca = Wydawnictwo "Maria" | miejsce = Nowa Ruda | data = 2007 | strony = 245-247 | isbn = 83-60478-08-2}}</ref>. Był szóstym dzieckiem cieśli Eduarda Wittiga i Hanne Wittig z domu Stranfeld{{r|beh}}. Dzieciństwo, do którego często wracał w późniejszej twórczości, kształtowane było przez proste wiejskie życie i autorytet ojca. Jego dziadek był twórcą ruchomej szopki, która do dzisiaj jest atrakcją turystyczną [[Wambierzyce|Wambierzyc]]{{r|beh}}. Jednym z najważniejszych momentów w młodości było spotkanie księdza Henryka Maya, który pracował w Słupcu jako [[Prezbiter|neoprezbiter]] podczas kilkutygodniowego zastępstwa. Ksiądz May podjął się przygotowania wiejskiego chłopca do nauki w gimnazjum, ucząc go podstaw nauk ścisłych, literatury i języków{{r|beh}}. W 1893 Joseph Wittig mógł rozpocząć naukę w gimnazjum św. Macieja (''Matthias-Gymnasium'') we Wrocławiu{{r|beh}}.
 
=== Studia i praca duszpasterska ===
W 1899 zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na [[Uniwersytet Wrocławski|Uniwersytecie Wrocławskim]]{{r|beh}}. Podczas studiów szczególnie interesował się historią kościoła starożytnego, [[archeologia|archeologią]] oraz [[patrystyka|patrystyką]]. W osobie ks. prof. [[Max Sdralek|Maxa Sdralka]] znalazł przewodnika życiowego, który wyzwolił w nim zamiłowanie do pracy naukowej i utorował drogę do katedry uniwersyteckiej. Studia ukończył w 1902. W rodzinnym Słupcu i [[Nowy Gierałtów|Nowym Gierałtowie]] przygotowywał się do [[doktor (stopień naukowy)|doktoratu]]. Jeszcze tego samego roku został doktorem [[teologia|teologii]], broniąc pracy na temat [[Damazy I|papieża Damazego I]]. [[Kapłan]]em został 22 czerwca 1903<ref name="bd">{{Cytuj stronę | url = http://www.mbd.muzeum.uni.wroc.pl/dzieje-uniwersytetu/profesorowie-przed-1945-r/joseph-wittig | tytuł = Joseph Wittig | praca = Multimedialna baza danych Muzem Uniwersytetu Wrocławskiego | data dostępu = 2016-10-26}}</ref> wyświęcony przez [[kardynał]]a Koppa w [[Kolegiata Świętego Krzyża i św. Bartłomieja we Wrocławiu|kościele św. Krzyża we Wrocławiu]]. Swoją mszę [[prymicja|prymicyjną]] odprawił 23 czerwca 1903 w kaplicy sióstr [[Jadwiżanki|Jadwiżanek]], u któ{{r|bd}}rych mieszkał wcześniej w czasie nauki gimnazjalnej. Skierowany został do pracy duszpasterskiej do nowo utworzonego wikariatu w [[Lubań (województwo dolnośląskie)|Lubaniu]]. Pracował tam przez 14 miesięcy.
 
=== Pisarstwo i praca naukowa ===
Linia 55:
Na lata 1922–1924 datuje się pierwszy, wrocławski okres twórczości pisarskiej Josepha Wittiga. Niezrozumienie jego myśli pisarskiej i teologicznej wywołało konflikt z hierarchią kościoła rzymskokatolickiego oraz wciągnięcie części jego twórczości na indeks kościelny. W 1922 ukazał się w czasopiśmie „Hochland” głośny artykuł pt. ''Zbawieni'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Die Erlösten'') krytykujący oficjalną wykładnię kościelną [[grzech]]u i [[Sakrament pokuty i pojednania|spowiedzi]], który doprowadził ostatecznie do obłożenia pisarza w 1926 [[ekskomunika|ekskomuniką]]{{r|bd}}. Prezentował śmiałe poglądy teologiczne i doczekał się nawet przydomka ''Nowy Luter''{{r|bd}}. Mimo ekskomuniki Wittig pozostał wciąż głęboko wierzącym [[katolicyzm|katolikiem]] wiernym [[Kościół katolicki|Kościołowi]], zajmując postawę wolnego pisarza religijnego{{r|bd}}. Z dzisiejszego punktu widzenia ocenia się, że teologiczne poglądy Wittiga wyprzedzały swoje czasy. Oceniane są jako w dużej mierze zbieżne z duchem nauk [[Sobór watykański II|posoborowych]]{{r|bd}}.
 
W 1927 będąc zwolniony ze ślubów kapłańskich, wziął ślub z Bianką Geisler, córką burmistrza [[Bystrzyca Kłodzka|Bystrzycy Kłodzkiej]] i zamieszkał z nią w wybudowanym przez siebie domu w Słupcu (obecnie mieści się w nim muzeum jego imienia){{r|beh}}. Tu urodziła się trójka jego dzieci: Johannes Raphael, Bianca Maria i Christoph Michael{{r|beh}}. Lata 1928–1932 to drugi, słupiecki okres twórczości pisarskiej. W latach 1937–1943 występował z prelekcjami m.in. w [[protestantyzm|protestanckich]] środowiskach północnych Niemiec, a działalność teologiczna Wittiga znalazła odbicie w twórczości literackiej, w bogatej korespondencji oraz w aktywności odczytowej. Zajmował się również pisaniem kronik historycznych oraz publikowaniem w regionalnym kalendarzu „[[Guda Obend]]”. W 1946 zdjęta została ekskomunika, m.in. za wstawiennictwem [[August Hlond|kardynała Augusta Hlonda]]{{r|beh}}.
 
=== Wysiedlenie i koniec życia ===
Po przyłączeniu Dolnego Śląska do Polski, 1 kwietnia 1946 pisarz został przymusowo i w pośpiechu wysiedlony z domu w Słupcu. Wraz rodziną, w złym stanie zdrowia, wywieziony został do [[Niemcy|Niemiec]]. W słupieckim domu pozostała większość manuskryptów pisarza. Zamieszkał w miejscowości [[Göhrde (gmina)|Göhrde]] w rejonie [[Lüneburg]]a{{r|bd}}. Zmarł na zawał serca 22 sierpnia 1949 r{{r|bd}}. Pochowany został na cmentarzu w [[Meschede]] ([[Nadrenia Północna-Westfalia]]){{r|beh}}.
 
== Memoria ==
Linia 75:
 
== Bibliografia ==
* Behan Andrzej: ''Nowa Ruda: przewodnik historyczno-turystyczny'', Nowa Ruda: Wydawnictwo Maria, 2007, ISBN 83-60478-08-2
* Joseph Wittig ''Wybór opowiadań / Ausgewählte Erzählungen'', Fundacja Odnowy Ziemi Noworudzkiej, Nowa Ruda 1999, ISBN 83-910237-9-6 (publikacja dwujęzyczna)
* Joseph Wittig ''Die Christgeburt auf der Straße nach Landeck'' (Chrystus narodził się na drodze do Lądka-Zdroju), wyd. Marx-Verlag, Leimen/Heidelberg 1981