Wikipedia

Tadeusz Tomaszewski (premier): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Zmiana nazwy kategorii: Kategoria:Oficerowie audytorzy II RP → Kategoria:Oficerowie audytorzy II Rzeczypospolitej (przy użyciu QRC)
Linia 7:
|miejsce śmierci = [[Londyn]]
|grafika = Tadeusz Tomaszewski, członek Trybunału Stanu.JPG
|funkcja = [[Premierzy Polski|Premier Rzeczypospolitej Polskiej na UchodźstwieObczyźnie]]
|partia = [[Polska Partia Socjalistyczna (na emigracji)|Polska Partia Socjalistyczna]]
|od = [[7 kwietnia]] [[1949]]
Linia 13:
|poprzednik = [[Tadeusz Komorowski|Tadeusz Bór-Komorowski]]
|następca = [[Roman Odzierzyński]]
|odznaczenia = {{order|OOB|IIRP}}
}}
'''Tadeusz Tomaszewski''' (ur. [[26 listopada]] [[1881]] w [[Sacin]]ie, zm. [[10 sierpnia]] [[1950]] w [[Londyn]]ie) – prawnik, działacz polityczny, prezes [[Najwyższa Izba Kontroli|Najwyższej Izby Kontroli]] na uchodźstwie (1939–1949), następnie [[premierzy Polski|premier]] polskiego [[Rząd RPRzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|rządu na uchodźstwieobczyźnie]] (1949–1950).
 
== Życiorys ==
Rozpoczął studia prawnicze na zrusyfikowanym [[Uniwersytet Warszawski|Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim]], kończył je na [[Moskiewski Uniwersytet MoskiewskiPaństwowy|Uniwersytecie Moskiewskim]], uzupełniał w późniejszych latach we [[Francja|Francji]]. Od 1901 był członkiem nielegalnej [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]], wcześniej działał w konspiracyjnych kółkach gimnazjalnych i studenckich. Trzykrotnie był zatrzymywany przez władze rosyjskie, nie przeszkodziło to jednak w odbyciu aplikacji adwokackiej i otwarciu w [[Warszawa|Warszawie]] kancelarii. Po zajęciu Warszawy przez Niemców w okresie I wojny światowej był członkiem lewicowego Centralnego Komitetu Narodowego oraz innych organizacji niepodległościowych – Międzypartyjnego Koła Politycznego i [[Liga Państwowości Polskiej|Ligi Państwowości Polskiej]]; wraz z innymi działaczami tych organizacji był sygnatariuszem deklaracji w sprawie niepodległości Polski (22 lutego 1916). Położył duże zasługi w tworzeniu sądownictwa polskiego po odzyskaniu niepodległości.
 
W okresie [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] prowadził nadal kancelarię adwokacką w Warszawie. Był naczelnym radcą prawnym Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie, członkiem Rady Banku Polskiego, a w 1929 członkiem Trybunału Stanu do rozpatrzenia sprawy ministra skarbu [[Gabriel Czechowicz|Czechowicza]] i nieprawidłowości budżetowych. Był przewodniczącym Centralnego Sądu Partyjnego PPS oraz radnym Rady Miejskiej Warszawy z ramienia PPS. W 1930 współorganizował Zrzeszenie Prawników Socjalistów; organizacja ta była odpowiedzią na Narodowe Zrzeszenie Adwokatów, którego członkami byli adwokaci prorządowi. Tomaszewski pełnił ponadto funkcje prezesa Rady Nadzorczej [[Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa|Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej]] i Społecznego Przedsiębiorstwa Budowlanego.
Linia 24:
Po zakończeniu działań wojennych został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 9. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych sądowych. W latach 20., w ewidencji wojskowej figurował, jako „Tadeusz I Tomaszewski”<ref>''Rocznik Oficerski 1923'', Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1098.</ref>. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Był wówczas [[porucznik]]iem ze starszeństem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów pospolitego ruszenia sądowych<ref>''Rocznik Oficerski Rezerw 1934'', Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 296.</ref>.
 
We wrześniu 1939 wyjechał do [[Rumunia|Rumunii]], następnie do [[Francja|Francji]]. W strukturze [[Rząd RPRzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|władz RP na uchodźstwieobczyźnie]] był przewidywany początkowo na ministra pracy i opieki społecznej, ostatecznie został powołany na prezesa Najwyższej Izby Kontroli na Uchodźstwie. Aktywnie działał m.in. w sprawie pozostawienia do dyspozycji rządu londyńskiego mienia, które wobec cofnięcia uznania dla rządu przez władze brytyjskie miało być przekazane tworzącemu się rządowi polskiemu w Warszawie.
 
7 kwietnia 1949 został mianowany przez prezydenta [[August Zaleski|Augusta Zaleskiego]] na premiera rządu na uchodźstwie; oznaczało to jednocześnie rezygnację z dalszego kierowania NIK. Zmarł nagle w trakcie posiedzenia rządu rok później.
Linia 30:
Inicjowany do [[wolnomularstwo|wolnomularstwa]] w [[1915]] roku, był Czcigodnym [[loża wolnomularska|loży]] [[Kopernik (loża wolnomularska)|Kopernik]] w [[1939]] roku<ref>Tadeusz Cegielski, Macierzysta Loża Polski „Kopernik" („Copernic") na Wschodzie Paryża. 70 lat historii (1939-2009), w: Ars Regia 12/19, 2010, s. 250-252.</ref>.
 
Był odznaczony m.in. [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]] (11 sierpnia 1950, pośmiertnie postanowieniem prezydenta [[Rząd RPRzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|RP na obczyźnie]] [[August Zaleski|Augusta Zaleskiego]])<ref>{{cytuj książkę | autor = [[Krzysztof Filipow]] | tytuł = Order Orła Białego | wydanie = Białystok 1995}} (s. 59)</ref>.
 
{{Przypisy}}
Linia 41:
{{Rząd Tadeusza Tomaszewskiego}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Tomaszewski, Tadeusz}}
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego]]
[[Kategoria:Członkowie I Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Tomaszewski_(premier)”