Wikipedia

4 Korpus Zmechanizowany (ZSRR): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
uzupełnienie
uzupełnienie
Linia 1:
{{Jednostka wojskowa infobox
|nazwa = 4 Korpus Zmechanizowany
|nazwa oryginalna = 4-й механизированный корпус
|znak =
|kategoria wojska = lądowe
Linia 16:
|rodowód =
|kontynuacja =
|dowódca pierwszy = generał major [[Michaił Potapow]]
|dowódca obecny =
|dowódca ostatni = generał major [[Andriej Własow]]
|działania zbrojne = [[II wojna światowa]]
|numer =
|dyslokacja = [[Lwów]]
|rodzaj sił zbrojnych = [[Wojska lądowe]]
|formacja =
|rodzaj wojsk = [[wojska zmechanizowane]]
|podległość = [[Kijowski Specjalny Okręg Wojskowy]],<br> [[Front Południowo-Zachodni (radziecki)|Front Południowo - Zachodni]]
|skład =
|odznaczenia =
Linia 31:
|www =
}}
'''4 Korpus Zmechanizowany''' – [[związek taktyczny|wyższy związek taktyczny]] [[wojska zmechanizowane|wojsk zmechanizowanych]] [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]].
Korpus sformowany w składzie [[Kijów|Kijowskiego]] specjalnego okręgu wojskowego, w lipcu 1940 jako jednostka podlegająca [[6 Armia (ZSRR)|6 Armii]]. Miejscem przedwojennej lokalizacji korpusu był [[Lwów]].
 
'''4 Korpus Zmechanizowany''' – [[związek taktyczny|wyższy związek taktyczny]] [[wojska zmechanizowane|wojsk zmechanizowanych]] [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]].
== Formowanie ==
Formowanie korpusu zaczęło się w lipcu 1940 r.
* Dowództwo korpusu z częścią oddziałów formowano w rejonie [[Lwów|Lwowa]] na bazie [[49 Korpus Strzelecki|49 Korpusu Strzeleckiego]].
** Pułk motocyklowy na bazie 53 i 146 Pułku Kawalerii 16 Dywizji Kawalerii.
 
== I formowanie ==
* [[8 Dywizja Pancerna|8 Dywizję Pancerną]] sformowano na bazie 24 Lekkiej Brygady Pancernej. Prócz tego, na formowanie pułków czołgów były oddane 51 i 54 Bataliony Czołgów z 10 Brygady Pancernej.
Pierwsze formowanie Korpusu rozpoczęto w lipcu 1940 roku w [[Kijowski Specjalny Okręg Wojskowy|Kijowskim Specjalnym Okręgu Wojskowym]]. Dowództwo Korpusu mieściło się we [[Lwów|Lwowie]] na terenie świeżo zajętej [[Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka|Litwy]]. Dowództwo Korpusu sformowany na bazie bazie dowództwa [[49 Korpus Strzelecki|49 Korpusu Strzeleckiego]].
** Pułk strzelców zmotoryzowanych i haubic formowano z [[608 Pułk Strzelecki|608 Pułku Strzeleckiego]] [[146 Dywizja Strzelecka|146 Dywizji Strzeleckiej]] i 220 Pułku Haubic z [[7 Dywizja Strzelecka|7 Dywizji Strzeleckiej]]. We wrześniu 1940 r. 8 Pułk Haubic otrzymał nowe haubice 152 mm wz. 38 r. i traktory STZ-5. Pułk całkowicie zmechanizowano. 20 stycznia 1941 r. otrzymał on jeszcze haubice 122 mm wz. 1910/30.
 
Skład:
* [[10 Dywizja Pancerna (ZSRR)|10 Dywizja Pancerna]] sformowana została głównie z oddziałów 23 Lekkiej Brygady Pancernej. Prócz tego, aby skompletować dywizję, uzupełniono ją jeszcze 57 i 62 Batalionem Czołgów, 222 Kompanią Rozpoznawczą, 77 Kompanią Łączności, 312 Kompanią Transportową z 10 Ciężkiej Brygady Czołgów, 257 Pułkiem Strzeleckim i 280 Pułkiem Artylerii Lekkiej z 7 i 146 Dywizji Strzeleckiej.
* [[8 Dywizja Pancerna (ZSRR)|2 Dywizja Pancerna]],
* [[10 Dywizja Pancerna (ZSRR)|5 Dywizja Pancerna]] - do lutego 1941 roku,
* [[32 Dywizja Pancerna (ZSRR)|32 Dywizja Pancerna]] - od lutego 1941 roku,
* [[81 Dywizja Zmotoryzowana (ZSRR)|84 Dywizja Zmotoryzowana]],
* oddziały korpuśne:
** 3 pułk motocyklowy,
** 441 korpuśny pułk artylerii,
** 445 korpuśny pułk artylerii,
** 184 samodzielny batalion łączności,
** 48 samodzielny zmotoryzowany batalion saperów,
** 104 korpuśna eskadra lotnicza.
 
W dniu 1 czerwca 1941 korpus liczył 28 098 żołnierzy. W dniu 22 czerwca 1941 roku miał na wyposażeniu:
W skład korpusu weszła też [[81 Dywizja Zmechanizowana]]. W styczniu 1940 r. dywizja została zmotoryzowana (do etatu 12 000). Ze składu dywizji wyłączony został 280 Pułk Strzelecki, rozformowano też 142 Pułk Artylerii, część dywizji oddana została na formowanie tyłów [[79 Dywizja Strzelecka|79 Dywizji Strzeleckiej]].
* 979 czołgów, w tym:
* Na bazie 305 Batalionu Czołgów sformowano 53 Pułk Czołgów, ponownie formując batalion remontowy.
** 414 [[T-34]] i [[KW-1]],
* 175 samochody pancernymi,
* 134 armaty,
* 152 moździerze,
* 2 854 samochody,
* 274 ciągniki,
* 1 050 motocykli.<ref>Mark Siemiowicz Sołonin -22 Czerwca 1941 czyli jak zaczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana. Wyd Rebis Poznań 2007 s.240 </ref>
 
Dowódcy 4 Korpusu Zmechanizowanego:
11 czerwca 1940 r. dywizję przerzucono do rejonu [[Zabałtowo|Zabłotowa]], gdzie weszła w skład [[12 Armia (ZSRR)|12 Armii]], biorąc udział w przyłączeniu [[Besarabia|Besarabii]] i [[Bukowina (kraina historyczna)|Bukowiny]].
[[Plik:Bundesarchiv Bild 146-1984-101-29, Andrej Wlassow.jpg|thumb|right|150px|Andriej Wlasow]]
* generał major [[Michaił Potapow]] - 04 czerwca 1940 - 17 stycznia 1941,
* generał major [[Andriej Własow]] - 17 stycznia 1941 - lipiec 1941.
 
Działania bojowe 4 Korpusu Zmechizowanego.
11 lipca 1940 r. 81 Dywizja Zmechanizowana wróciła do [[Lwów|Lwowa]] wchodząc w skład formującego się [[4 Korpus Zmechanizowany|4 Korpusu Zmechanizowanego]].
[[Plik:Battle for Brody (22 of June).svg|thumb|right|Dyslokacja 4 Korpusu Zmechanizowanego w pierwszych dniach wojny niemiecko - radzieckiej.]]
Dnia 20 czerwca w korpusie ogłoszono alarm bojowy. Do pierwszego starcia z [[Niemcy|Niemcami]] doszło 22 czerwca kiedy 3 Pułk Motocyklowy zaatakował jednostki [[Wehrmacht|Wermachtu]] przeprawiające się przez [[San]] w rejonie miasta [[Laszki (województwo podkarpackie)|Laszki]]. Tego samego dnia dowództwo podjęło decyzję o przemieszczeniu korpusu w rejon miasta [[Brody (obwód lwowski)|Brody]]. W związku z chaosem jaki ogarnął w pierwszych dniach wojny jednostki radzieckie, korpus nie wykonał postawionego przed nim zadania. 24 czerwca ze składu korpusu wyłączono [[8 Dywizja Pancerna (ZSRR)|8 Dywizję Pancerną]] i przekazano ją do [[15 Korpus Zmechanizowany (ZSRR)|15 Korpusu Zmechanizowanego]]. W związku z ciężkim położeniem sił radzieckich w rejonie korpus rozpoczął odwrót na wschód. 29 czerwca opuścił on rejon Lwowa a 3 lipca dotarł on do [[Zbaraż]]a. 7 lipca w wyniku panicznego odwrotu w składzie korpusu pozostało 126 czołgów. 9 lipca jednostka dotarła do [[Iwanopol]]a.<ref>Mark Siemiowicz Sołonin - 22 Czerwca 1941 czyli jak zaczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana. Wyd Rebis Poznań 2007 s.300</ref>. 12 lipca korpus przekroczył [[Dniepr]] w rejonie miasta [[Pryłuki]], odrywając się od jednostek niemieckich, jak i od [[6 Armia (ZSRR)|6 Armii]] której podlegał.
 
Z dniem 12 lipca rozwiązano obydwie dywizje pancerne korpusu. Na bazie 8 Dywizji Pancernej sformowano 130 Brygadę Pancerną, a na bazie 32 Dywizji: 1 Brygadę Pancerną i 8 Brygadę Pancerną.
Termin zakończenia formowania korpusu wyznaczono początkowo na 30 czerwca, a następnie na 9 sierpnia 1940 roku.
 
== II formowanie ==
W lutym 1941 roku w składzie korpusu zaszła zmiana: 10 Dywizja Pancerna odeszła do formowanego wówczas [[15 Korpus Zmechanizowany|15 Korpusu Zmechanizowanego]], a w zamian we Lwowie zaczęło się formowanie nowej [[32 Dywizja Pancerna|32 Dywizji Pancernej]] na bazie 30 Lekkiej Brygady Pancernej.
 
Drugie formowanie 4 Korpusu Zmechanizowanego nastąpiło we wrześniu 1942 roku na podstawie dyrektywy NKO nr 1104915ss z 8 września 1942 roku w [[Moskiewski Okręg Wojskowy (ZSRR)|Moskiewskim Okręgu Wojskowym]].
20 lutego 1941 korpus posiadał 632 czołgi.
== Dowództwo Korpusu ==
===Dowódcy===
[[Plik:Bundesarchiv Bild 146-1984-101-29, Andrej Wlassow.jpg|thumb|right|150px|Andriej Wlasow]]
* [[Michaił Potapow]]: 04 czerwca 1940 - 17 stycznia 1941;
* [[Andriej Własow]]: 17 stycznia 1941 - lipiec 1941.
 
Skład korpusu{{odn||4 Korpus Zmechanizowany}}:
===Komisarze polityczni===
* 36 Brygada Zmechanizowana,
* [[Iwan Zujew]]
** 26 Pułk Czołgów,
===Szef sztabu===
* 59 Brygada Zmechanizowana,
* [[Aleksander Martjan]]
** 20 Pułk Czołgów,
* 60 Brygada Pancerna,
** 21 Pułk Czołgów,
* 55 Pułk Czołgów,
* 158 Pułk Czołgów,
* 603 pułk przeciwlotniczy,
* 334 dywizjon gwardyjskich moździerzy ([[BM-13]]),
* 44 batalion samochodów pancernych,
* 61 batalion motocyklowy,
* oddziały korpuśne:
** 31 samodzielny batalion saperów (od 24.10.1942 r.),
** 79 batalion remontowy (od 24.10.1942 r.),
** 346 samodzielny batalion łączności (od 18.02.1943 r.),
** 27 samodzielny batalion saperów (od 15.10.1942 r.),
** 36 samodzielna kompania inżynieryjno - minowa (od 24.10.1942 r.),
** 28 samodzielna kompania transportowa (od 24.10.1942 r.),
** 1801 poczta polowa (od 25.10.1942 r.).
 
==Dowódcy Skład3 Korpusu ==Zmechanizowanego:
* generał major [[Gieorgij Rodin]] - 10 września 1942 - 10 października 1942,
* [[8 Dywizja Pancerna (ZSRR)|8 Dywizja Pancerna]]
* generał major [[Wasilij Wolski]] - 11 października 1942 - 18 grudnia 1942.
* [[10 Dywizja Pancerna (ZSRR)|10 Dywizja Pancerna]], w marcu 1941 przekazana do [[15 Korpus Zmechanizowany (ZSRR)|15 Korpusu Zmechanizowanego]] i zastąpiona przez [[32 Dywizja Pancerna (ZSRR)|32 Dywizję Pancerną]]
* [[81 Kałużska Dywizja Zmechanizowana]]
* 3 Pułk Motocyklowy
* 184 Samodzielny Batalion Zwiadowczy
* 48 Samodzielny Batalion Motoinżynieryjny
* 104 Samodzielna Korpuśna Eskadra Lotnicza
 
4 Korpus Zmechanizowany we wrześniu 1942 - grudniu 1942 roku walczył w składzie :
== Uzbrojenie Korpusu ==
* [[Front Stalingradzki|Frontu Stalingradzkiego]],
Wedle stanu na dzień 1 czerwca 1941 służbę w korpusie pełniło 28097 żołnierzy i oficerów. Na dzień 22 czerwca 1941 w korpusie było 979 [[czołg]]ów <ref>Mark Siemiowicz Sołonin -22 Czerwca 1941 czyli jak zaczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana. Wyd Rebis Poznań 2007 s.240 </ref>. Były to maszyny: [[T-40]], [[T-26]], [[T-27]], [[BT (czołg)|BT]], [[T-28]], [[KW (czołg)|KW]] i [[T-34]].
* [[57 Armia (ZSRR)|57 Armii]] Frontu Stalingradzkiego,
* [[5 Armia Uderzeniowa|5 Armii Uderzeniowej]] Frontu Stalingradzkiego.
 
Rozkazem NKO nr 394 z 18 grudnia 1942 roku 4 Korpus Zmechanizowany przeformowano w 3 Gwardyjski Korpus Zmechanizowany{{odn||4 Korpus Zmechanizowany}}.
== Działania bojowe ==
Dnia 20 czerwca w korpusie ogłoszono alarm bojowy. Do pierwszego starcia z [[Niemcy|Niemcami]] doszło 22 czerwca kiedy 3 Pułk Motocyklowy zaatakował jednostki [[Wehrmacht|Wermachtu]] przeprawiające się przez [[San]] w rejonie miasta [[Laszki (województwo podkarpackie)|Laszki]]. Tego samego dnia dowództwo podjęło decyzję o przemieszczeniu korpusu w rejon miasta [[Brody (obwód lwowski)|Brody]]. W związku z chaosem jaki ogarnął w pierwszych dniach wojny jednostki radzieckie, korpus nie wykonał postawionego przed nim zadania. 24 czerwca ze składu korpusu wyłączono [[8 Dywizja Pancerna (ZSRR)|8 Dywizję Pancerną]] i przekazano ją do [[15 Korpus Zmechanizowany (ZSRR)|15 Korpusu Zmechanizowanego]]. W związku z ciężkim położeniem sił radzieckich w rejonie korpus rozpoczął odwrót na wschód. 29 czerwca opuścił on rejon Lwowa a 3 lipca dotarł on do [[Zbaraż]]a. 7 lipca w wyniku panicznego odwrotu w składzie korpusu pozostało 126 maszyn bojowych. 9 lipca jednostka dotarła do [[Iwanopol]]a<ref>Mark Siemiowicz Sołonin - 22 Czerwca 1941 czyli jak zaczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana. Wyd Rebis Poznań 2007 s.300</ref>. 12 lipca korpus przekroczył [[Dniepr]] praktycznie odrywając się od jednostek niemieckich, jak i od [[6 Armia (ZSRR)|6 Armii]] której podlegał.
 
== Rozformowanie ==
Z dniem 12 lipca rozwiązano obydwie dywizje pancerne korpusu. Na bazie 8 Dywizji Pancernej sformowano [[130 Brygada Pancerna|130 Brygadę Pancerną]] a na bazie 32 Dywizji: 1 Brygadę Pancerną i [[8 Brygada Pancerna|8 Brygadę Pancerną]]
 
== Zobacz też ==
Linia 92 ⟶ 115:
 
== Bibliografia ==
* Mark Siemiowicz Sołonin. Czerwiec 1941. Ostateczna diagnoza. Wyd. Rebis, Poznań 2015. ISBN 978-83-7818-616-8.
* Mark Siemiowicz Sołonin - 22 Czerwca 1941 czyli jak zaczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana Wyd. Rebis, Poznań 2007
* {{Cytuj stronę | url =http://tankfront.ru/ussr/mk/mk04.html| tytuł =4-й механизированный корпус/ 4 Korpus Zmechanizowany|data dostępu = 2016-11-21|odn={{odn/id|4 Korpus Zmechanizowany}}}}
 
{{Siły zbrojne ZSRR}}
 
[[Kategoria:Oddziały wojskowe z okresu II wojny światowej]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/4_Korpus_Zmechanizowany_(ZSRR)”