Boeing X-51 Waverider: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Tokyotown8 (dyskusja | edycje) →Historia: ilustracja |
Tokyotown8 (dyskusja | edycje) →Historia: drobne redakcyjne |
||
Linia 69:
== Historia ==
W latach 90. ubiegłego wieku laboratorium badawcze United States Air Force (Air Force Research Laboratory) rozpoczęło prace nad nowym silnikiem strumieniowym, który pierwotnie miał być wykorzystany w projekcie X-43. Program budowy nowej jednostki napędowej otrzymał nazwę Hypersonic Technology (HyTECH). Za budowę nowej jednostki napędowej odpowiedzialna była firma [[Pratt & Whitney]]. Opracowała ona silnik oznaczony jako SJX61. Miał być on napędzany węglowodorowym paliwem JP-7, ten sam rodzaj paliwa wykorzystywany był przez samoloty [[Lockheed SR-71 Blackbird]]. 27 września 2005 roku nowy pojazd, mający być wykorzystany do badań w locie projektowanego silnika, otrzymał oznaczenie X-51. W kolejnym roku, 2006, oficjalnie rozpoczęto program budowy z udziałem Air Force Research Laboratory, [[Defense Advanced Research Projects Agency]], [[NASA]] oraz [[Boeing]]a odpowiedzialnego za budowę płatowca i Pratt & Whitney Rockedyne odpowiedzialnej za silnik. Projekt zakładał wyniesienie płatowca na wysokość 15 000 metrów pod skrzydłem [[Boeing B-52 Stratofortress|Boeinga B-52 Stratofortress]]. Po uwolnieniu maszyna miała zostać rozpędzona do wstępnej prędkości rzędu Ma=4,5 przez silnik rakietowy na paliwo stałe używany w [[MGM-140 ATACMS]]. Po zużyciu paliwa i odrzuceniu bezużytecznego już pierwszego silnika do akcji włączany był silnik strumieniowy SJY61 z naddźwiękową komorą spalania i zasilany paliwem JP-7. Etylen zapewniał zapłon silnika. Jednostka SJY61 posiada system aktywnego chłodzenia, polega on na tym iż paliwo JP-7 przed wtryskiem do komory spalania krąży, cyrkuluje wokół silnika przyjmując jego ciepło. Dopiero w ten sposób podgrzane wtryskiwane jest do komory spalania. X-51 dysponował zapasem 120 kg paliwa JP-7. Testy naziemne samolotu rozpoczęły się pod koniec 2006 roku. Badani obejmowały próby w tunelu aerodynamicznym w zakresie prędkości od Ma=4 do 6.
[[Plik:X-51A Waverider on B-52 2009.jpg|thumb|left|300px|Boeing X-51 Waverider pod skrzydłem B-52]]
Pierwszy lot X-51 odbył się 26 maja 2010 roku nad poligonem morskim Naval Air Station Point Mugu w [[Kalifornia|Kalifornii]]. Maszyna osiągnęła prędkość 5327 km/h (Ma=5) na wysokości 21 000 m. Lot hipersoniczny trwał niewiele ponad 200 sekund, o 100 sekund niż zakładano przed lotem. Pomimo tego był to najdłuższy lot z użyciem silnika strumieniowego w historii. Sam silnik strumieniowy działał nieprzerwanie przez 140 sekund. Poprzedni, najdłuższy tego typu lot trwał 12 sekund, wykonał go X-43. Po wyczerpaniu się paliwa maszyna spadła do oceanu. Drugi lot odbył się 13 czerwca 2011 roku. Samolot został wyniesiony na wysokość 15 000 m gdzie po zrzucie uruchomił się silnik rakietowy, rozpędzając aparat do Ma=5. Nastąpił zapłon silnika strumieniowego przy użyciu etylenu ale z powodu awarii nie zaczął on pobierać paliwa JP-7 i przedwcześnie spadł do oceanu. Równie nieudana była trzeci próba 14 sierpnia 2012 roku. Po wyniesieniu na zadaną wysokość X-51 oddzielił się od nosiciela, silnik rakietowy zadziałał prawidłowo i po zużyciu paliwa odpadł ale nie uruchomił się silnik strumieniowy. Po 16 sekundach lotu samolot w niekontrolowanym locie spadł do oceanu. Przyczyną awarii była uszkodzona prawa górna lotka samolotu. Dopiero czwarty i jak się okazało ostatni lot X-51 zakończył się pełnym sukcesem. 1 maja 2013 roku samolot został wyniesiony na zadany pułap, odłączył się od B-52 i silnik rakietowy rozpędził maszynę do prędkości 5100 km/h (Ma=4,8). Prawidłowo uruchomił się silnik strumieniowy rozpędzając X-51 do prędkości 5400 km/h (Ma=5,1). Lot trwał 210 sekund i jest to do chwili obecnej najdłuższy lot hipersoniczny w historii. Czwarta próba zakończyła testy samolotu.
| |||