Laktoza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 77.45.68.110 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to RoodyAlien.
drobne redakcyjne, poprawa linków
Linia 68:
|commons = Lactose
}}
'''Laktoza, cukier mleczny''' ([[łacina|łac.]] ''lac'' – mleko), C<sub>12</sub>H<sub>22</sub>O<sub>11</sub> – [[związki organiczne|organiczny związek chemiczny]] z grupy [[węglowodany|węglowodanów]], [[disacharydy|dwucukier]] zbudowany z [[galaktoza|<small>D</small>-galaktozy]] i [[glukoza|<small>D</small>-glukozy]], połączonych [[wiązanie O-glikozydowe|wiązaniem β-1,4-glikozydowym]]. Występuje w [[mleko|mleku]]{{r|psc}}.
 
== Historia ==
Linia 78:
Laktoza jest mniej słodka niż [[glukoza]] i [[sacharoza]]<ref name="hutyra" />. Zawartość w [[Mleko|mleku krowim]] – 4,6 do 4,9%, natomiast w mleku ludzkim – 5,5 do 7,5%.
 
W jelicie cienkim [[laktaza]], obecna w rąbku szczoteczkowym błony śluzowej ssaków, [[Enzymy|enzym]] [[laktaza]] rozkłada laktozę na składowe [[Monosacharydy|cukry proste]] – glukozę i galaktozę, które ulegają wchłanianiu (absorpcji jelitowej). U człowieka najwyższa aktywność laktazy występuje u noworodków i niemowląt w okresie karmienia piersią, później stopniowo zmniejsza się z wiekiem i u większości osób dorosłych osiąga zaledwie 10% aktywności pierwotnej.
 
Najczęściej spotykanym schorzeniem jest pierwotny niedobór laktazy typu dorosłych, a także wtórny niedobór laktazy spowodowany działaniem czynników chorobotwórczych na błonę śluzową jelita cienkiego. Wyjątkowo rzadko zdarza się genetycznie uwarunkowany wrodzony niedobór laktazy.
<!-- BRAK ŹRÓDEŁ i ta tematyka powinna znaleźć się w haśle nietolerancja laktozy
U części [[Europa|Europejczyków]] i osób pochodzenia europejskiego dzięki specyficznej [[mutacja|mutacji]] również część osób dorosłych jest w stanie trawić laktozę. Dotyczy to zwłaszcza mieszkańców Europy północnej i środkowej, którzy mogą pić mleko przez całe życie. Blisko 85% dorosłych mieszkańców Europy północnej nie ma problemów z przyswajaniem laktozy. Na przykład w [[Szwecja|Szwecji]] obdarzonych tą mutacją jest prawie 100% mieszkańców, w krajach na wysokości [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] – 95%. Szeroko rozprzestrzenioną zdolność trawienia laktozy mają też niektóre szczepy [[afryka]]ńskie, których kultura związana jest z hodowlą [[bydło|bydła]]. Natomiast u ludności z innych częściach świata zdolność do trawienia mleka znacznie spada po okresie niemowlęcym. Im dalej na południe od [[Skandynawia|krajów skandynawskich]], tym mniejsza tolerancja laktozy u dorosłych.-->
Na podstawie przeprowadzonych badań naukowych ocenia się, że w Polsce u 17-37% populacji dorosłej występuje niedobór laktazy, co może prowadzić do występowania objawów [[Nietolerancja laktozy|nietolerancji laktozy]]<ref name="hutyra">{{otwarty dostęp}} {{cytuj pismo | nazwisko = Hutyra | imię = Tomasz | autor link = | nazwisko2 = Iwańczak | imię2 = Barbara| tytuł = Nietolerancja laktozy: patofizjologia, objawy kliniczne, rozpoznanie i leczenie | url = http://pml.strefa.pl/ePUBLI/152/14.pdf | czasopismo = Pol. Merk. Lek. | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = XXVI | wydanie = 152 | strony = 148 | data = | rok = 2009 | odpowiedzialność = | wydawca = | miejsce = | issn = | pmid = 19388523 | język = | data dostępu = | odn =}}</ref>.
 
== Otrzymywanie i wykorzystanie ==
Linia 117:
<ref name="psc">{{PSChem|strony=221–222}}</ref>
}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Disacharydy]]
[[Kategoria:Mleko]]