Oktawa (literatura): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
linki wewnętrzne
korekta linku wewnętrznego
Linia 1:
'''Oktawa''' - strofa złożona z ośmiu wersów (jedenastozgłoskowych) o układzie [[rym|rymów]] abababcc<ref>Dorota Korwin-Piotrowska, Poetyka. Przewodnik po świecie tekstów, Kraków 2011, s. 198-199.</ref>,
gdzie ababab to sytuacja dramatyczna, natomiast cc to często sentencja<ref>Ewa Miodońska-Brookes, Adam Kulawik, Marian Tatara, Zarys poetyki, Warszawa 1980, s. 533.</ref>. Oktawa jest jakby przedłużeniem sekstyny ababcc.
Tradycyjna strofa epiki renesansowej i barokowej<ref>Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003, s. 150-151.</ref>. U schyłku średniowiecza wprowadził ją do poezji włoskiej [[Giovanni Boccaccio]], używając jej między innymi w poemacie Tezeida. Występuje ona między innymi w eposach [[Matteo Maria Boiardo|Mattea Boiarda]] ([[Roland zakochany]]), [[Luigi Pulci|Luigiego Pulciego]] ([[Morgante]])<ref>Walerian Preisner, Luigi Pulci i jego "Morgante", Toruń 1966.</ref>, [[Ludovico Ariosto|Ludovica Ariosta]] ([[Orland szalony]]), [[Torquato Tasso|Torquata Tassa]] ([[Jerozolima wyzwolona]]), [[Luís Vaz de Camões|Luísa de Camõesa]] ([[Luzjady]]), [[Lucrezia Marinella|Lucrezii Marinelli]] (Henryk, albo Bizancjum zdobyte), [[Giambattista Marino|Giambattisty Marina]] ([[Adonis (epos)|Adonis]])<ref>Zobacz Luigi Marinelli, Polski Adon, 1997.</ref> i [[Alonso de Ercilla y Zúñiga|Alonsa Ercilla y Zúñiga]] ([[Araukana]])<ref>Poemat Araukana przełożył na język polski Czesław Ratka (Gliwice 2015).</ref>. Oktawa była popularna w literaturze portugalskiej, z której powoli wyłaniała się odrębna literatura brazylijska. Strofą abababcc, nazywaną po portugalsku oitava rima, posługiwali się [[Gabriel Pereira de Castro]] ([[Ulisseja, czyli założenie Lizbony]]), [[Vasco Mouzinho de Quevedo]] ([[Afonso Africano]]), Francisco de Sá de Meneses ([[Malaca conquistada (epos)|Malakka zdobyta]]), [[Bento Teixeira Pinto]] ([[ProsopopeiaProsopopéia (epos)|ProsopopeiaProsopopéia ]]) i [[José de Santa Rita Durão]] ([[Caramuru (epos)|Caramuru]]). W literaturze angielskiej ekspansję oktawy ograniczyła popularność rodzimych strof, [[strofa królewska|strofy królewskiej]] i [[strofa spenserowska|strofy spenserowskiej]]. W okresie romantyzmu oktawę stosowali [[George Gordon Byron]] (Beppo, Don Juan), [[Percy Bysshe Shelley]] (Question) i [[John Keats]] (Isabella). Za oceanem strofę abababcc wykorzystywała [[Emma Lazarus]] (In exile). [[Elizabeth Fries Ellet]] napisała oktawą wiersz Lake Ontario (Jezioro Ontario). Natomiast [[Richard Henry Wilde]] napisał przy użyciu strofy abababcc poemat ''Hesperia''<ref>{{Cytuj stronę | url = https://archive.org/details/cu31924022228641 | tytuł = Hesperia | autor = Richard Henry Wilde | opublikowany = Archive.org | język = en | data dostępu = 2016-08-13}}</ref>, który był swego rodzaju amerykańskim eposem narodowym. Oktawy nie zabrakło w dziele [[Henry Wadsworth Longfellow|Henry'ego Wadswortha Longfellowa]] ''Tales of a Wayside Inn'' (''Opowieści z przydrożnej gospody''), będącym otwartym nawiązaniem do ''[[Opowieści kanterberyjskie|Opowieści kanterberyjskich]]'' [[Geoffrey Chaucer|Geoffreya Chaucera]]. Oktawą została ułożona po części ostatnia z przedstawionych historii, ''The Poets's Tale'' (''Opowieść poety'').
 
: ''It was the season, when through all the land''