Samuel Willenberg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Treblinka (obozy) – zmieniono link(i) do Niemiecki obóz zagłady w Treblince; zmiany kosmetyczne
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Niemiecki obóz zagłady w Treblince – zmieniono link(i) do Obóz zagłady w Treblince
Linia 28:
[[Plik:Samuel Willenberg Treblinka 2 sierpnia 2013 01.JPG|thumb|Samuel Willenberg opowiadający o swoich rysunkach w Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince]]
[[Plik:Częstochowa Warta pomnik 1.jpg|thumb|Pomnik upamiętniajacy częstochowskich Żydów zaprojektowany przez Samuela Willenberga]]
'''Samuel Willenberg''', ps. „Igo” (ur. [[16 lutego]] [[1923]] w [[Częstochowa|Częstochowie]], zm. [[19 lutego]] [[2016]] w [[Tel Awiw-Jafa|Tel-Awiwie]]) – [[izrael]]ski [[Rzeźba|rzeźbiarz]] i [[malarz]], więzień [[Niemiecki obózObóz zagłady w Treblince|Treblinki]] i uczestnik buntu w obozie 2 sierpnia 1943, uczestnik [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]].
 
== Życiorys ==
Linia 35:
Wybuch [[II wojna światowa|wojny]] zastał go w [[Radość (Warszawa)|Radości]] pod [[Warszawa|Warszawą]], gdzie wraz z matką i siostrami, Itą i Tamarą, spędzał wakacje. 6 września 1939 wyruszył na wschód, w kierunku [[Lublin]]a. W czasie marszu na ochotnika przyłączył się do [[Wojsko Polskie (II RP)|wojska]]. Brał udział m.in. w potyczce z [[Armia Czerwona|Armią Czerwoną]] w okolicach [[Chełm]]a 25 września, w czasie której został ciężko ranny. Trafił do szpitala polowego, skąd uciekł po trzech miesiącach i przedostał się do Radości. Na początku 1940 wraz z matką i siostrami wyjechał do [[Opatów|Opatowa]], gdzie w miejscowej synagodze jego ojciec malował [[Polichromia|polichromie]]. Cała rodzina znalazła się w miejscowym getcie. Samuel zajmował się m.in. sprzedażą miejscowym chłopom obrazków malowanych przez ojca, przez kilka miesięcy pracował także w hucie w [[Starachowice|Starachowicach]]<ref>Andrzej Żbikowski, ''Posłowie'', [w:] {{Cytuj książkę | nazwisko = Willenberg | imię = Samuel | tytuł = Bunt w Treblince | wydawca = Biblioteka „Więzi” | miejsce = Warszawa | data = 2004 | strony = 176 | isbn = 83-88032-74-7}}</ref>.
 
W 1942 Willenbergowie, dzięki wyrobionym „aryjskim” dokumentom, postanowili wyjechać do Częstochowy. Tam ktoś z sąsiadów zadenuncjował Itę i Tamarę Niemcom<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Żbikowski | imię = Andrzej | tytuł = Posłowie, [w:] Samuel Willenberg, Bunt w Treblince | wydawca = Biblioteka „Więzi” | miejsce = Warszawa | data = 2004 | strony = 176 | isbn = 83-88032-74-7}}</ref>. Na prośbę matki, która podjęła próbę odnalezienia i uwolnienia córek, Samuel wrócił do Opatowa. Stąd wraz z ok. 6500 mieszkańcami getta<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grynberg | imię = Michał | tytuł = Życie i zagłada Żydów polskich 1939-1945 | wydawca = Oficyna Naukowa | miejsce = Warszawa | data = 2003 | strony = 202 | isbn = 83-88164-65-1 | nazwisko2 = Kotowska | imię2 = Maria}}</ref> 20 października 1942 trafił do obozu zagłady w [[Niemiecki obózObóz zagłady w Treblince|Treblince]].
 
Idąc za radą jednego z więźniów Treblinki napotkanego na rampie obozowej, podał się za murarza. Pomogło mu to, że miał na sobie pobrudzony farbą kitel swego ojca, który założył w dniu wysiedlenia z Opatowa<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Willenberg | imię = Samuel | tytuł = Bunt w Treblince | wydawca = Biblioteka „Więzi” | miejsce = Warszawa | data = 2004 | strony = 9 | isbn = 83-88032-74-7}}</ref>. Jako jedyny z transportu uniknął śmierci w komorach gazowych i został skierowany do obozowego [[Sonderkommando]]. Po wprowadzeniu przez Niemców numeracji więźniów otrzymał numer 937. Pracował m.in. w magazynie rzeczy należących do zamordowanych Żydów, gdzie wśród posortowanej odzieży rozpoznał ubrania swoich dwóch sióstr<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Willenberg | imię = Samuel | tytuł = Bunt w Treblince | wydawca = Biblioteka „Więzi” | miejsce = Warszawa | data = 2004 | strony = 50 | isbn = 83-88032-74-7}}</ref>. Potem trafił do komanda zajmującego się maskowaniem obozu.