Frakcja narodziła się w wyniku sporu między [[Włodzimierz Lenin|Włodzimierzem Leninem]] a [[Julij Martow|JulijemJurijem MartowemWargowem]]. MartowWargow twierdził, że członkowie partii powinni działać niezależnie od kierownictwa partii, Lenin nie zgodził się z tym i podkreślił potrzebę silnego przywództwa. Sprawę poddano pod głosowanie. MartowWargow wygrał je, otrzymując 28 do 22 głosów<ref>Rice 1990, s. 81–82; Service 2000, s. 154–155.</ref>. Debata była kontynuowana po głosowaniu, przez co wielu działaczy MartowaWargowa opuściło Kongres w trakcie jego trwania na znak protestu. Lenin wykorzystał ten fakt w celach propagandowych i nazwał swoją frakcję bolszewikami, czyli większością. Oponentów popierających MartowaWargowa określił natomiast mienszewikami, czyli mniejszością. Niemniej jednak w kolejnych latach bolszewicy rzeczywiście stali się w partii większością i cieszyli się większym poparciem społecznym<ref>Fischer 1964, s. 39; Rice 1990, s. 82; Service 2000, s. 155–156; Read 2005, s. 60–61.</ref>. W kolejnych latach cześć członków SdPRRPZRR próbowała zjednoczyć zwaśnione frakcje, co jednak nigdy się nie udało<ref>Rice 1990, s. 85; Service 2000, s. 163.</ref>.
Frakcja wzięła aktywny udział w [[rewolucja 1905 roku|rewolucji 1905 roku]]. Szczególnie spektakularne jak i krytykowane przez inne partie socjalistyczne były przeprowadzane przez partię napady na banki i inne instytucje publiczne. Akcje te miały posłużyć zdobyciu finansów potrzebnych na prowadzenie działalności partyjnej<ref>Fischer 1964, s. 71; Pipes 1990, s. 369–370; Rice 1990, s. 108.</ref>.
