Kuty (obwód iwanofrankiwski): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m eliminacja Szablon:Błędny ISBN |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Drobne redakcyjne - poprawa linków, apostrofów, cudzysłowów, literówek |
||
Linia 24:
}}
[[Plik:Kuty kosciol ormianski DSC 5435 26-236-0014.JPG|thumb|right|Kościół ormiańskokatolicki]]
'''Kuty''' ([[język ukraiński|ukr.]] ''Кути'', [[język ormiański|orm.]] ''Կուտի'') (także '''Kuty nad Czeremoszem''') – [[osiedle typu miejskiego]] nad [[Czeremosz]]em, w górzystej okolicy na pograniczu [[Bukowina (kraina historyczna)|Bukowiny]]. Od [[1991]] na [[Ukraina|Ukrainie]], w [[Obwód iwanofrankiwski|obwodzie iwanofrankowskim]], rejonie [[Kosów (miasto na Ukrainie)|kosowskim]]. W okresie międzywojennym Kuty słynęły jako miejscowość wypoczynkowa i ośrodek lokalnego rzemiosła artystycznego (tkactwo, hafciarstwo, garncarstwo). W pobliżu znajdują się obfite źródła słone. W [[2006]] miasto liczyło 4272 mieszkańców.
== Przynależność terytorialna ==
* [[1340]]-[[1772]] w [[ziemia halicka|ziemi halickiej]] [[województwo ruskie|województwa ruskiego]]. Wchodziło wówczas w skład [[Starosta niegrodowy|starostwa niegrodowego]], które według spisów podskarbińskich z [[1770]], składało się z miasta Kuty i wiosek: [[Kuty Stare]], Kobaki, Rybno, Słobódka, Tudiów, Rożen Wielki, Rożen Mały, Roztoki, Białoberezka, Berwinkowa, Chorocowa, Dołhopol, Ilohopol, Hryniowa, Jabłonica, Krasnoiła, Perechresno, Polanki, [[Stebne (obwód iwanofrankiwski)|Stebnie]], Fereskuł i Uścieryki. W roku [[1771]], starostwo to dzierżawiła Ludwika z Mniszchów Potocka (kasztelanowa krakowska). Opłacała z niego [[Kwarta (podatek)|kwarty]] w wysokości 19 104,11 [[złoty polski|złotych polskich]].
* [[1772]]-[[1918]] w [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Królestwie Galicji i Lodomerii]] w [[Cesarstwo
* [[1918]]-[[1939]], w czasach [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]], w [[Powiat kosowski (województwo stanisławowskie)|powiecie kosowskim]], [[Województwo stanisławowskie|województwa stanisławowskiego]]. Miasto na granicy z [[Rumunia|Rumunią]], którą wyznaczała rzeka [[Czeremosz]]. Znane głównie z dwóch epizodów [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]]. Tamtejszym mostem przedostały się do Rumunii w dniu 17 września [[1939]] r. polskie władze, obecne z nimi duchowieństwo oraz wojskowi. 20 września tegoż roku w obronie mostu zginął pisarz [[Tadeusz Dołęga-Mostowicz]].
Linia 46:
* [[17 września]] [[1939]] roku polski rząd przekroczył granicę z Rumunią.
* [[1 lipca]] [[1941]] zajęcie miasta przez sprzymierzone z Niemcami oddziały węgierskie. Od [[1 sierpnia]] [[1941]] pod okupacją niemiecką<ref name=holokost />.
* [[9 kwietnia]] [[1942]] podczas antyżydowskiej akcji na ulicach miasta [[Einsatzgruppen|Einsatzgruppe
* [[15 sierpnia]] [[1942]] (bądź [[9 września]] [[1942]]) Niemcy wysłali pieszo ponad 1000 Żydów z Kut do [[Kołomyja|Kołomyi]] (50 km). Według danych sowieckich rozstrzelano ich potem w lesie [[Szeparówce|szeparówieckim]]<ref name=holokost />.
* W marcu i kwietniu 1944 r. w Kutach partyzanci [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]] wymordowali ok. 200 polskich Ormian i Polaków. Pod wpływem mordów większość mieszkańców tych narodowości uciekła z Kut<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Isakowicz-Zaleski|imię=Tadeusz|autor link=Tadeusz Isakowicz-Zaleski|tytuł=Przemilczane ludobójstwo na Kresach|wydawca=Małe Wydawnictwo|miejsce=Kraków|data=2008|strony=148|isbn=978-83-922939-8-9}} [na książce wydrukowany: {{ISBN|978-83-922939-8-3}}]</ref>.
Linia 54:
* zabudowa miejska z [[XVIII wiek|XVIII]]-[[XIX wiek]]u,
* ratusz z XIX w.,
* przedwojenny dom
== Osadnictwo ==
Linia 67:
== Pobliskie miejscowości ==
* [[Kołomyja]]
* [[Kosów (miasto na Ukrainie)|Kosów]]
* [[Kuty Stare]]
* [[Wyżnica (Ukraina)|Wyżnica]]
| |||