Rosjanie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
Linia 99:
 
== Etnogeneza ==
W czasach prehistorycznych szerokie stepy południowej Rosji były zasiedlone przez pasterskich [[Nomada|nomadów]]. Według [[Teoria kurhanowa|teorii kurhanowej]] ludność praindoeuropejska uformowała się na południu dzisiejszej Rosji (ok. 10 000 lat temu), a następnie migrując do Europy i Azji dała początek m.in. [[Grecy|Grekom]], [[Germanie|Germanom]], [[Celtowie|Celtom]], [[Bałtowie|Bałtom]], [[Słowianie|Słowianom]] i ludom indo-irańskim. Według teorii dominującej do lat 70. XX wieku, ok. 6000-7000 lat temu przywędrowały z okolic Uralu do Europy Północnej pierwsze [[Ludy ugrofińskie|plemiona ugrofińskie]], które wkrótce zdominowały ludność paleoeuropejską i całkowicie ją zasymilowały. Obecnie przeważa pogląd, że ludy ugrofińskie ukształtowały się w europejskiej części Rosji w tym samym czasie co Praindoeuropejczycy. W okresie starożytnym [[Step Pontyjski]] był zamieszkiwany przez [[Scytowie|Scytów]], a jego kresy zachodnie również przez [[Sarmaci|Sarmatów]]. We wczesnym średniowieczu przez terytorium dzisiejszej Rosji wędrowały liczne ludy różnego pochodzenia, m.in. [[Hunowie]], [[Alanowie]], [[Awarowie]], [[Bułgarzy]], [[Chazarowie]], [[Pieczyngowie]], [[Połowcy]] i [[Węgrzy]]. Pomimo istnienia interakcji pomiędzy wymienionymi ludami a Słowianami, nie wiadomo czy ludy te miały bezpośredni wpływ na etnogenezę Rosjan. W poł. VII w. na terenach [[Przedkaukazie|Kaukazu Północnego]] powstał [[Kaganat Chazarski]] (ok. 650–969) – jedyne znane państwo [[Judaizm|judaistyczne]], którego mieszkańcy nie byli etnicznymi Żydami<ref>Golden, „conversion” 141-145, 161; Brook ''passim''; Graetz 139; Rossman 82; Pinkus, Benjamin. ''The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority'', Cambridge University Press, 1988, s. 2. While anti-Jewish persecutions are known to have occurred in Byzantium, scholars differ on their specific extent, nature and consistency. ''E.g.'', Angold, Michael. ''Church and Society in Byzantium Under the Comneni'', 1081-1261, Cambridge University Press, 1995, s. 508; Gil, Moshe. ''A History of Palestine, 634–1099'', Cambridge University Press, 1992, s. 9; Haldon, John F. ''Byzantium in the Seventh Century: The Transformation of a Culture'', Cambridge University Press, 1990, 345. {{ISBN|0-521-31917-X}}. See also Scharf 97-99; Whittow, Mark. ''The Making of Byzantium, 600–1025'', University of California Press, 1996, s. 44; Bowman, Stephen B., Ankori, Zvi ''The Jews of Byzantium 1204–1453'' Bloch Pub Co (December 2001); Starr, Joshua, ''The Jews in the Byzantine Empire 641–1204'' Burt Franklin (1970); R. Jenkins „Byzantium”; Ostrogorski 161; Cohen 112; Norwich 89; Geanakoplos 268; ''The Oxford History of Byzantium'' 13.; Browning 54; Cameron 272-274.</ref><ref>''E.g.'', Brook; Dunlop; Golden, ''Khazar Studies'' ''passim''; Christian 282-300.</ref>. [[Chazarowie]] opanowali w VIII w. znaczne obszary dzisiejszej południowej Rosji i Ukrainy podporządkowując sobie część wschodniej Słowiańszczyzny (m.in. plemię [[Polanie (plemię wschodniosłowiańskie)|Polan]]).
 
Dominujący substrat w etnogenezie Rosjan stanowiły plemiona [[Słowianie wschodni|wschodniosłowiańskie]] ([[Krywicze]], [[Radymicze]], [[Siewierzanie]], [[Słowienie]], [[Wiatycze]] i inne), którym współcześni Rosjanie zawdzięczają swój język i podstawy kultury ludowej. Południowo-zachodnia Rosja była zasiedlona przez Słowian już w V w. n.e.<ref>W 517 r. n.e. bizantyjscy kronikarze odnotowali, że Słowianie przekroczyli Dunaj od strony Niziny Czarnomorskiej. Jest to pierwszy niepodważalny dowód obecności słowiańskiej w Europie i pozwala wnioskować, że europejska część Rosji była częściowo zasiedlona już w V w. Porównaj z: Zdeněk Váňa, ''Świat dawnych Słowian'' (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985).</ref> Niektóre regiony europejskiej części Rosji, zwłaszcza obszary północno-wschodnie, zostały zasiedlone przez ludność słowiańską po 1000 r. Wraz z powstaniem państwa ruskiego, zamieszkujące go niektóre [[ludy ugrofińskie]] ([[Meria (lud)|Meria]], [[Mieszczera]] i [[Muromcy|Muroma]]), [[Bałtowie|bałtowskie]] ([[Goladź]]) oraz germańscy [[Waregowie]] ulegli całkowitej asymilacji z ludnością słowiańską. W tym okresie na kulturę ruską silnie oddziaływała kultura Słowian Południowych (szczególnie bułgarska i serbska), a także kultura bizantyjska i grecka. W wyniku tych kontaktów przyjęto na Rusi chrześcijaństwo wschodniego rytu, zaadaptowano wzorce prawosławnej literatury, architektury i ikonografii oraz zapoznano się z mitologią starożytnej Grecji i Bliskiego Wschodu.