Jerzy Kamas: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Lowdown (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne, poprawa linków, kat., kolejnosc
Linia 14:
|nagrody =
{{aktor infobox/nagroda|FPFF|<center>'''Najlepsza pierwszoplanowa rola męska'''<br />[[21. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni|1996]]: ''[[Kratka (film)|Kratka]]''</center>}}
|odznaczenia = {{order|OOP|KO}} {{order|OOP|KK}} {{order|KZ|Z}} {{order|MPL40}} {{order|GA|Z}}
|odznaczenia = [[Plik:POL Polonia Restituta Oficerski BAR.svg|40px|Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]] [[Plik:POL Polonia Restituta Kawalerski BAR.svg|40px|Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski]] [[Plik:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Złoty Krzyż Zasługi]] [[Plik:POL Medal 40-lecia Polski Ludowej BAR.svg|40px|Medal 40-lecia Polski Ludowej]] [[Plik:POL Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png|40px|Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis]]
|commons = Category:Jerzy Kamas
|wikicytaty =
|www =
}}
'''Jerzy Kamas''' (ur. [[8 lipca]] [[1938]] w [[Łódź|Łodzi]], zm. [[23 sierpnia]] [[2015]] w [[Warszawa|Warszawie]]<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Zmarł Jerzy Kamas|url = http://teatrateneum.pl/?p=18920|data dostępu = 2015-08-23}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Zmarł Jerzy Kamas, aktor filmowy i teatralny. Znany m.in. jako serialowy Wokulski|url = http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,18616579,zmarl-jerzy-kamas-aktor-filmowy-i-teatralny-znany-m-in-jako.html|data dostępu = 2015-08-23}}</ref>) – polski [[aktor]] teatralny i filmowy, w latach 1968–1971 aktor [[Teatr Narodowy w Warszawie|Teatru Narodowego w Warszawie]], w latach 1971–2015 aktor [[Teatr Ateneum w Warszawie|Teatru Ateneum w Warszawie]].
 
== Życiorys ==
[[Plik:Republika Ostrowska; dir. Z. Kuzminski; Kamas, Szczytko; 1986.jpg|240px|thumb|Jerzy Kamas (siedzi z lewej) jako [[Stefan Rowiński]] w filmie ''[[Republika nadziei]]'', 1986]]
[[Plik:Jerzy Kamas (grób) 01.jpg|thumb|240px|thumb|Grób aktora Jerzego Kamasa na Cmentarzu Powązkowskim]]
Był [[Absolwent (osoba)|absolwentem]] (1961) [[Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi|Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi]]. Po raz pierwszy wystąpił w teatrze 1 lutego 1957 – na deskach Teatru Ziemi Łódzkiej zagrał wówczas w sztuce ''Kowal, pieniądze i gwiazdy'' [[Jerzy Szaniawski|Jerzego Szaniawskiego]], którą wyreżyserowała Stefania Domańska.
 
Trzy lata później w innym[[Teatr teatrzePowszechny łódzkim,w Łodzi|Teatrze Powszechnym w Łodzi]], zagrał w dwóch sztukach [[William Szekspir|Williama Szekspira]]: ''[[Wieczór Trzech Króli|Wieczorze Trzech Króli]]'' (reż. Jerzy Walden) i ''[[Sen nocy letniej|Śnie nocy letniej]]'' (reż. [[Emil Chaberski]]). W łódzkim Teatrze Powszechnym grał do roku 1964 – wystąpił tam m.in. w ''[[Klub Pickwicka|Klubie Pickwicka]]'' [[Charles Dickens|Karola Dickensa]] i ''Fizykach'' [[Friedrich Dürrenmatt|Friedricha Dürrenmatta]].
 
W latach 1964–1967 był aktorem [[Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie|Teatru im. Słowackiego]] w Krakowie]]. Na jego deskach zagrał m.in. Poetę w ''[[Wyzwolenie (dramat)|Wyzwoleniu]]'' [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]] (reż. [[Bronisław Dąbrowski (aktor)|Bronisław Dąbrowski]]), Filcha w ''[[Opera za trzy grosze|Operze za trzy grosze]]'' [[Bertolt Brecht|Bertolta Brechta]] (reż. [[Lidia Zamkow]]) i Makdufa w ''[[Makbet|Makbecie]]'' Szekspira (reż. Lidia Zamkow).
 
Od roku 1968 Kamasa można było oglądać na scenie [[Teatr Narodowy w Warszawie|Teatru Narodowego w Warszawie]]. Zagrał tam w wielu spektaklach wyreżyserowanych przez [[Adam Hanuszkiewicz|Adama Hanuszkiewicza]] – wystąpił m.in. jako Bianchetti w ''[[Nie-Boska komedia|Nie-boskiej komedii]]'' [[Zygmunt Krasiński|Zygmunta Krasińskiego]] (1969), Inkwizytor w ''Świętej Joannie'' [[George Bernard Shaw|George’a Bernarda Shawa]] (1969), Car w ''[[Kordian (dramat)|Kordianie]]'' [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]] (1970) oraz Klaudiusz w ''Hamlecie'' Szekspira (1971).
 
W Teatrze Narodowym Kamas wystąpił też w spektaklach ''[[Ryszard III (sztuka)|Ryszard III]]'' Szekspira, jako Ryszard książę Gloucester (1969, reż. Jan Maciejowski), i ''Opera za trzy grosze'' Bertolta Brechta, jako Mackie Majcher (1970, reż. Jan Maciejowski).
Linia 36:
W roku 1971 aktor zaczął występować na deskach warszawskiego [[Teatr Ateneum w Warszawie|Teatru Ateneum]] – był w jego zespole przez 44 lata, aż do swej śmierci (2015 r.). Grał tam w spektaklach reżyserowanych m.in. przez [[Maciej Prus|Macieja Prusa]], Janusza Warmińskiego i [[Kazimierz Kutz|Kazimierza Kutza]]. Za rolę w wystawionej na deskach Ateneum ''[[Pornografia (powieść)|Pornografii]]'' [[Witold Gombrowicz|Witolda Gombrowicza]] (reż. Andrzej Pawłowski), gdzie wcielił się w rolę Fryderyka, Kamas otrzymał w roku 1985 nagrodę prezydenta Warszawy. W ostatnich latach w teatrze Ateneum występował m.in. w spektaklach: ''[[Król Edyp]]'' [[Sofokles]]a, ''Zmierzch'' [[Isaak Babel|Izaaka Babla]], ''[[Zbrodnia i kara]]'' [[Fiodor Dostojewski|Fiodora Dostojewskiego]]. W roku 2008 odbyła się premiera przedstawienia ''Stacyjka Zdrój'', spektaklu zbudowanego z piosenek [[Jeremi Przybora|Jeremiego Przybory]] i [[Jerzy Wasowski|Jerzego Wasowskiego]] (jako Ksiądz Luc).
 
=== Życie prywatne ===
Z drugą żoną Beatą miał dwóch synów: Pawła i Karola. Mieszkał w Warszawie. Jego pierwsza żona Ewa Kamas jest również aktorką, przez wiele lat związaną z teatrem we Wrocławiu.
 
Zmagał się z chorobą nowotworową jelit. Zmarł 23 sierpnia 2015 w Warszawie<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Zmarł Jerzy Kamas|url = http://teatrateneum.pl/?p=18920|data dostępu = 2015-08-23}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Zmarł Jerzy Kamas, aktor filmowy i teatralny. Znany m.in. jako serialowy Wokulski|url = http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,18616579,zmarl-jerzy-kamas-aktor-filmowy-i-teatralny-znany-m-in-jako.html|data dostępu = 2015-08-23}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.tvn24.pl/nie-zyje-jerzy-kamas,571010,s.html| tytuł = Nie żyje Jerzy Kamas, odtwórca roli Wokulskiego| autor = | opublikowany = tvn24.pl| praca = | data = 2015-08-23| język = pl| data dostępu = 2015-08-23}}</ref>. Został pochowany 31 sierpnia 2015 na [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Starych Powązkach w Warszawie]]<ref name="wyborcza.pl">{{cytuj stronę|url=http://nekrologi.wyborcza.pl/0,11,,333604,Jerzy-Kamas-nekrolog.html|tytuł=Jerzy Kamas|język=pl|data dostępu=2015-08-30}}</ref>.
 
== Odznaczenia i nagrody ==
* [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]] (2003) ''za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej''<ref>{{Monitor Polski|rok=2003 |numer=34 |pozycja=445}} – pkt 2.</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.prezydent.pl/archiwum/rok-2003/art,175,odznaczenia-dla-zasluzonych-pracownikow-teatru-ateneum.html |tytuł=Odznaczenia dla zasłużonych pracowników Teatru Ateneum |opublikowany=prezydent.pl |data=31 marca 2003}}</ref>
* Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1988)
* [[Krzyż Zasługi|Złoty Krzyż Zasługi]] (1978)
* [[Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis|Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis]] (2011)<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/nagrody-dla-ludzi-teatru-1761.php | tytuł =Nagrody dla ludzi teatru | data dostępu = 10 kwietnia 2011 | autor = | opublikowany =mkidn.gov.pl | praca = | data = 6 kwietnia 2011 | język =pl}}</ref>
* [[Medal 40-lecia Polski Ludowej]] (1985)
* Nagroda za pierwszoplanową rolę męską w filmie ''[[Kratka (film)|Kratka]]'' na XXI [[Festiwal Filmowy w Gdyni|Festiwal Polskich Filmów Fabularnych]] w Gdyni (1996)
* Poznańskie Koziołki dla najlepszego aktora w filmie ''Kratka'' na Festiwalu Filmowym dla Dzieci w Poznaniu (1997)
* Nagroda Przewodniczącego [[Radiokomitet|Komitetu do Spraw Radia i Telewizji]] za całokształt współpracy artystycznej z TVP, ze szczególnym uwzględnieniem kreacji Wokulskiego w [[Serial telewizyjny|serialu telewizyjnym]] [[Lalka (serial telewizyjny)|Lalka]] (1979)
* Nagroda na XXIV FPSW we Wrocławiu za rolę Fryderyka w sztuce [[Pornografia (powieść)]], nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza<ref>Przy okazji XXIV Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych redakcja [[Teatr (czasopismo)|miesięcznika „Teatr”]] ustanowiła Nagrodę im. [[Aleksander Zelwerowicz|Aleksandra Zelwerowicza]] i przyznała ją aktorowi (od następnego sezonu z podziałem na rolę kobiecą i męską sezonu).</ref> oraz nagroda teatralna prezydenta miasta Warszawy (1984)
* I miejsce w Złotej Piątce w plebiscycie czytelników „TeleRzeczpospolitej” w latach 1994 i 1996
 
== Przebieg kariery ==
* [[Teatr Powszechny w Łodzi]]
* [[Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie]]
* [[Teatr Narodowy w Warszawie|Teatr Narodowy]] w Warszawie
* od 1971 roku [[Teatr Ateneum w Warszawie]]
 
== Filmografia ==
{{Układ wielokolumnowy|liczba=2|
* [[1958 w filmie|1959]]: ''[[Ostatni strzał]]'' jako wczasowicz
* [[1959 w filmie|1959]]: ''[[Awantura o Basię (film 1959)|Awantura o Basię]]'' jako strażak
Linia 135 ⟶ 117:
* [[2009 w filmie|2009]]: ''[[Różyczka (film)|Różyczka]]'' jako prezes [[PEN Club]]u
* 2013: ''[[Wszystkie kobiety Mateusza]]'' jako Jan Dziekanowski
}}
 
===; Polski dubbing ===
* 1964: ''[[Winnetou wśród Sępów]]'' – Old Surehand
* 1967: ''[[Księga dżungli (film 1967)|Księga dżungli]]'' – Bagheera
Linia 187 ⟶ 170:
* ''[[Zmierzch (sztuka)|Zmierzch]]'' Izaaka Babla, jako Ben Zcharia, reżyseria: [[Bogdan Michalik]] (premiera 2005 r.)
* ''[[Zbrodnia i kara]]'' Fiodora Dostojewskiego, jako Marmieładow, reżyseria – [[Barbara Sass]] (premiera 2006 r.)
 
== Odznaczenia i nagrody ==
; Odznaczenia
* [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]] (2003) ''za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej''<ref>{{Monitor Polski|rok=2003 |numer=34 |pozycja=445}} – pkt 2.</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.prezydent.pl/archiwum/rok-2003/art,175,odznaczenia-dla-zasluzonych-pracownikow-teatru-ateneum.html |tytuł=Odznaczenia dla zasłużonych pracowników Teatru Ateneum |opublikowany=prezydent.pl |data=31 marca 2003}}</ref>
* Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1988)
* [[Krzyż Zasługi|Złoty Krzyż Zasługi]] (1978)
* [[Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis|Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis]] (2011)<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/nagrody-dla-ludzi-teatru-1761.php | tytuł =Nagrody dla ludzi teatru | data dostępu = 10 kwietnia 2011 | autor = | opublikowany =mkidn.gov.pl | praca = | data = 6 kwietnia 2011 | język =pl}}</ref>
* [[Medal 40-lecia Polski Ludowej]] (1985)
 
; Nagrody
* Nagroda za pierwszoplanową rolę męską w filmie ''[[Kratka (film)|Kratka]]'' na XXI [[Festiwal Filmowy w Gdyni|Festiwal Polskich Filmów Fabularnych]] w Gdyni (1996)
* Poznańskie Koziołki dla najlepszego aktora w filmie ''Kratka'' na Festiwalu Filmowym dla Dzieci w Poznaniu (1997)
* Nagroda Przewodniczącego [[Radiokomitet|Komitetu do Spraw Radia i Telewizji]] za całokształt współpracy artystycznej z TVP, ze szczególnym uwzględnieniem kreacji Wokulskiego w [[Serial telewizyjny|serialu telewizyjnym]] [[Lalka (serial telewizyjny)|Lalka]] (1979)
* Nagroda na XXIV FPSW we Wrocławiu za rolę Fryderyka w sztuce [[Pornografia (powieść)]], nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza<ref>Przy okazji XXIV Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych redakcja [[Teatr (czasopismo)|miesięcznika „Teatr”]] ustanowiła Nagrodę im. [[Aleksander Zelwerowicz|Aleksandra Zelwerowicza]] i przyznała ją aktorowi (od następnego sezonu z podziałem na rolę kobiecą i męską sezonu).</ref> oraz nagroda teatralna prezydenta miasta Warszawy (1984)
* I miejsce w Złotej Piątce w plebiscycie czytelników „TeleRzeczpospolitej” w latach 1994 i 1996
 
{{Przypisy|2}}