Połaniec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Per excellence (dyskusja | edycje)
wikizacja, drobne techniczne
m połaniecki rynek nocą
Linia 65:
 
W 1442 roku miała miejsce dziwna sytuacja z ówczesnym królem, [[Władysław III Warneńczyk|Władysławem Warneńczykiem]], który gromadząc pieniądze na wyprawę przeciwko [[Turcy|Turkom]], zapożyczył się u właściciela majątku w [[Rytwiany|Rytwianach]], [[Dziersław z Rytwian|Dersława Jastrzębca]], na kwotę ponad 4000 złotych. Niestety król zmarł nie spłacając zaciągniętego długu, zostawiając tym samym swojego następcę z nie lada problemem. Jednak spadkobierca po Deresławie zrzekł się niespłaconej sumy na sejmie w [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowie]]. W ramach rekompensaty król Kazimierz Jagiellończyka podarował Annie, wdowie po Janie Rytwiańskim, Połaniec. Przez ponad 50 lat Połaniec znajdował się w rękach właścicieli latyfundiów rytwiańskich. Był to trudny okres w dziejach miasta, gdyż właściciele nastawiali się jedynie na zysk, nie dbając o rozwój estetyczny miasta i rozwój gospodarki. Miasto, na które nałożono nadmiar obowiązków nie mogło rozwijać się tak dynamicznie jak pod „skrzydłami” króla.
[[Plik:Kościół par. p.w. św. Marcina od zach. str..jpg|thumb|240px|Neoromański [[Kościół św. Marcina w Połańcu|kościół par. pw. św. Marcina]], ''(XVI/XVII, XIX w.)'']]
Na początku [[XVI wiek]]u Połaniec ponownie został doszczętnie zniszczony i spalony podczas kolejnego najazdu Tatarów. W zaistniałej sytuacji król [[Zygmunt I Stary|Zygmunt Stary]] postanowił umorzyć podatki dla pogorzelców i zmniejszyć ich wymiar dla mniej poszkodowanych mieszczan. Po zbójeckim napadzie ten sam król ustanowił targi w każdy poniedziałek i trzy jarmarki w roku (na [[Zielone Świątki]], św. Małgorzatę oraz św. Katarzynę). W 1526 roku ogromny pożar objął Połaniec pochłaniając dużą część zabudowy, będąc przyczyną kolejnego uwolnienia mieszczan od podatków.
[[Plik:Połaniec rynek.jpg|alt=połaniec rynek zima |mały|251x251px|połaniecki rynek nocą]]
 
W połowie XVI wieku miastu został ufundowany ratusz, a mecenat nad tym przedsięwzięciem sprawował hetman [[Jan Amor Tarnowski]]. Dwanaście lat po tej inwestycji Połaniec został pochłonięty przez kolejny pożar. Również po tym pożarze, podobnie jak poprzednicy, król [[Zygmunt II August|Zygmunt August]] zawiesił pobieranie podatków od pogorzelców.
 
Linia 74 ⟶ 73:
W 1772 roku nastąpił pierwszy rozbiór Polski. Odciął on Połaniec od rynku zbytu, jakim była [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicja]], zajęta teraz przez Austriaków. Wysokie cła na transportowane do Galicji towary bardzo spowolniły rozwój gospodarczy miasta. [[5 maja]] 1794 roku Naczelnik Najwyższej Siły Zbrojnej, [[Tadeusz Kościuszko]], zjawił się pod Połańcem zakładając obóz w widłach Wisły i Czarnej. W tym to właśnie miejscu oczekiwał na połączenie swych sił z gen. [[Jan Grochowski (generał)|Janem Grochowskim]], by razem z nim uderzyć na armie gen. Denisowa. Początkowo wszystko wskazywało na klęskę oddziałów polskich, lecz zdolności dowódcze Kościuszki sprawiły, że jego armia nie poszła w rozsypkę, ale zachowała ducha bojowego i rozpoczęła odwrót do [[Warszawa|Warszawy]]. Bardzo ważnym dokumentem, który został wydany przez Naczelnika był [[uniwersał połaniecki]]. Dokument ten został wydany [[7 maja]] 1794 roku. Na mocy Uniwersału chłopi stali się pełnoprawnymi obywatelami Rzeczypospolitej, zostali uwolnieni od poddaństwa, otrzymali wolność osobistą, a tym z nich, którzy wstąpili do armii została całkowicie zniesiona [[pańszczyzna]]. Wydarzenie to upamiętnia [[kopiec Kościuszki w Połańcu]].
[[Plik:Polaniec kopiec1.jpg|thumb|240px|[[kopiec Kościuszki w Połańcu|Kopiec Kościuszki]]]]
W 1795 roku, po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze Polski]], Połaniec trafił do zaboru austriackiego, a od 1815 r. do rosyjskiego. Był to ciężki okres w dziejach historii Połańca. Nasilenie się procesów rusyfikacji na ziemiach nadwiślańskich, po upadku [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]], było głównie spowodowane przez chęcią wytępienia polskości, a także scalenia [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa]] z resztą [[Imperium Rosyjskie]]go.[[Plik:Kościół par. p.w. św. Marcina od zach. str..jpg|thumb|240px|Neoromański [[Kościół św. Marcina w Połańcu|kościół par. pw. św. Marcina]], ''(XVI/XVII, XIX w.)'']][[1 czerwca]] 1869 roku na mocy ukazu carskiego Połaniec utracił prawa miejskie. Okoliczna ludność w czynie tym widziała zemstę za udział w [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]], lecz według władz carskich powody były zupełnie inne. Pierwszym było to, że Połaniec był miastem tylko z tytułu, a zdecydowaną większość mieszkańców stanowili tu rolnicy. Drugim powodem była liczba ludności. Według ustaleń rządu carskiego miasto musiało mieć, co najmniej 3 tysiące mieszkańców, a Połaniec liczył niespełna 2 tysiące. Wskutek polityki rosyjskiej rozwój miasta został poważnie zahamowany.
 
[[1 czerwca]] 1869 roku na mocy ukazu carskiego Połaniec utracił prawa miejskie. Okoliczna ludność w czynie tym widziała zemstę za udział w [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]], lecz według władz carskich powody były zupełnie inne. Pierwszym było to, że Połaniec był miastem tylko z tytułu, a zdecydowaną większość mieszkańców stanowili tu rolnicy. Drugim powodem była liczba ludności. Według ustaleń rządu carskiego miasto musiało mieć, co najmniej 3 tysiące mieszkańców, a Połaniec liczył niespełna 2 tysiące. Wskutek polityki rosyjskiej rozwój miasta został poważnie zahamowany.
 
W 1917 roku w Połańcu w setną rocznicę śmierci [[Tadeusz Kościuszko|Tadeusza Kościuszki]] usypany został [[Kopiec Kościuszki w Połańcu]].