Wybory samorządowe w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
S99 (dyskusja | edycje)
szablon
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia odwołania do ustawy; zmiany kosmetyczne
Linia 2:
'''Wybory samorządowe''' – wybory członków organów [[samorząd terytorialny|samorządu terytorialnego]].
 
W [[Polska|Polsce]] przeprowadza się wybory członków organów jednostek [[samorząd terytorialny w Polsce|samorządu terytorialnego]]:
* [[rada gminy|rad gmin]] (również rad [[miasto na prawach powiatu|miast na prawach powiatu]]),
* [[rada powiatu|rad powiatów]],
* [[Sejmik województwa|sejmików województw]]
oraz (od [[2002]]) jednoosobowych organów wykonawczych gmin – [[wójt]]ów, [[burmistrz]]ów, [[prezydent miasta|prezydentów miast]].
 
Wybory odbywają się co 4 lata (tyle trwa kadencja organów).
 
W gminach niebędących miastami na prawach powiatu wybory radnych odbywają się według [[ordynacja większościowa|ordynacji większościowej]], w systemie większości względnej (w okręgach jednomandatowych, według zasady [[FPTP]]), natomiast w miastach na prawach powiatu, a także w [[powiat]]ach i [[województwo|województwach]] – według [[ordynacja proporcjonalna|systemu proporcjonalnego]], w którym głosy wyborców przelicza się na mandaty według [[metoda d'Hondta|reguły d'Hondta]], preferującej duże ugrupowania. Taki system wyborczy bywa krytykowany jako centralistyczny i prowadzący do upolitycznienia organów samorządu terytorialnego.
 
Przeprowadza się także wybory do [[rada dzielnicy|rad dzielnic i osiedli]]. W [[Warszawa|Warszawie]] wybory do [[Ustrój miasta stołecznego Warszawy#Rada dzielnicy|rad dzielnic]] odbywają się razem z wyborami do [[Ustrój miasta stołecznego Warszawy#Rada m.st. Warszawy|Rady m. st. Warszawy]] i [[Prezydent miasta stołecznego Warszawy|Prezydenta m. st. Warszawy]]. W pozostałych gminach, w których powołano [[jednostka pomocnicza gminy|jednostki pomocnicze]], zasady i termin przeprowadzania wyborów do rad jednostek pomocniczych określa uchwała rady gminy.
 
Wybory samorządowe w 2014 roku po raz pierwszy zostały przeprowadzone według ustawy z 5 stycznia 2011 roku – [[Kodeks wyborczy]].
 
== Czynne i bierne prawo wyborcze ==
Wpisanie do [[rejestr wyborców|rejestru wyborców]] jest formą urzędowego potwierdzenia posiadania [[prawa wyborcze|praw wyborczych]] z uwzględnieniem faktu stałego zamieszkiwania na obszarze [[gmina|gminy]].
 
Przesłanką decydującą o posiadaniu biernego lub czynnego prawa wyborczego w wyborach samorządowych jest fakt stałego zamieszkiwania (art 10 Kodeksu wyborczego; {{Dziennik Ustaw|rok=20112017|numer=21|pozycja=11215}}).
 
Prawo wybierania ([[czynne prawo wyborcze]]) do danej rady ma, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 3, każdy polski obywatel oraz obywatel państwa Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze działania tej rady.
Linia 30:
Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego (rad i sejmików) – osoba mająca prawo wybierania tych organów, w wyborach wójta – obywatel polski mający prawo wybierania wyborach do rady, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat, z tym że kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje.
 
Nie mają prawa wybieralności osoby:
# karane za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego;
# wobec których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego.
 
Prawa wybieralności nie ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim pozbawiony prawa wybieralności w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem.
Linia 45:
 
== Linki zewnętrzne ==
* ''Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy'' ({{Dziennik Ustaw|rok=20112017|numer=21|pozycja=11215}})
 
{{Wybory w Polsce}}