Diagnostyka laboratoryjna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m lit. |
|||
Linia 2:
'''Diagnostyka laboratoryjna, analityka medyczna, medycyna laboratoryjna''' – dyscyplina [[medycyna|medycyny]], której zadaniem jest określanie składu i parametrów biologicznych i fizykochemicznych [[krew|krwi]] lub innych materiałów pobranych od pacjenta. Badanie laboratoryjne prowadzi się ''[[in vitro]]'' przy użyciu technik [[mikroskopia|mikroskopowych]], [[biochemia|biochemicznych]], [[immunologia|immunologicznych]], [[bakteriologia|bakteriologicznych]], [[chemia analityczna|analizy instrumentalnej]] i służy ustaleniu [[Rozpoznanie (medycyna)|rozpoznania]] lub monitorowaniu leczenia.
Najnowsze osiągnięcia w zakresie [[biomedycyna|biomedycyny]]<ref>[http://www.portalwiedzy.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=93:przygoda-z-biomedycyn&catid=73:internetowy-uniwersytet-medyczny&Itemid=68 Przygoda z biomedycyną] Polska Akademia Nauk,</ref><ref>[http://www.graduateschools.uni-wuerzburg.de/life_sciences/research/sections/biomedicine/ Biomedycyna – Graduate School of Life Sciences
Każda pojedyncza procedura diagnostyki laboratoryjnej określana jest jako ''[[Badanie naukowe|badanie laboratoryjne]]'' lub – zwłaszcza w starszym piśmiennictwie, ''badanie pracowniane'' (wykonane na pracowni, czyli w laboratorium).
Linia 37:
=== Dziedziny mające zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej ===
Ministerstwo Zdrowia prowadzi i uzupełnia (w kolejnych rozporządzeniach) listę dziedzin mających zastosowanie w [[zdrowie|ochronie zdrowia]]<ref>[http://www.cmkp.edu.pl/zespol%20ekspertow.htm Lista ekspertów dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia]</ref> i diagnostyce laboratoryjnej<ref>[http://www.cmkp.edu.pl/spis_5.htm Lista dziedzin mających zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej] według CMKP</ref>. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2009 r.<ref>[http://www.badanieojcostwa.pl/edc_media/Structure/Item-165/TinyFiles/Rozporzadzenie-ministra-zdrowia-z-dnia-1-kwietnia-2009-r.pdf Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2009 r. – Lista dziedzin mających zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej,]</ref>, zmieniającego rozporządzenie w sprawie specjalizacji i uzyskiwania tytułu specjalisty przez diagnostów laboratoryjnych wprowadzono dodatkowo 4 nowe dziedziny podstawowe mające zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej. Na liście wymienionego Rozporządzenia widnieją:
# Laboratoryjna diagnostyka medyczna 020
# Laboratoryjna genetyka medyczna 021
Linia 54 ⟶ 53:
# Laboratoryjna diagnostyka sadowa 034
Jednocześnie w wymienionym powyżej rozporządzeniu zapisano: "§ 35. 1. Jeżeli dotychczasowe przepisy nie przewidywały uzyskiwania tytułu specjalisty w danej specjalności lub w danej specjalności nie ma wystarczającej liczby osób posiadających tytuł specjalisty, konsultant krajowy w danej dziedzinie lub w dziedzinie pokrewnej, jeżeli w danej dziedzinie nie ma powołanego konsultanta, wskazuje osoby, którym mogą być powierzone określone w rozporządzeniu obowiązki:
== Regulacje prawne ==
Dokumentem podstawowym regulującym zagadnienia diagnostyki laboratoryjnej jest Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej ({{Dziennik Ustaw|2016|2245}}) zwana dalej ustawą [[Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych|KIDL]].
Formalno-prawny nadzór nad diagnostyką laboratoryjną w Polsce sprawuje [[Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych]] (KRDL), prowadząca m.in. ewidencję laboratoriów oraz [[Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych]] (KIDL) jak również organy, które w imieniu poszczególnych Urzędów Wojewody zajmują się rejestracją zakładów opieki zdrowotnej ([[Zakład opieki zdrowotnej|ZOZ]] i NZOZ).
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej zawiera szereg regulacji, w tym definiujących podstawowe obowiązki KRDL, gdzie np.: w art. 35zapisano, że „do zadań samorządu”
* „p.2 reprezentowanie diagnostów laboratoryjnych oraz ochrona ich interesów zawodowych;”,
* „p.3 działanie na rzecz stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez diagnostów laboratoryjnych;”,
* „p.5 integrowanie środowiska diagnostów laboratoryjnych;”, jak również:
b) w art. 47. wymienionej powyżej ustawy zapisano również, że: „do zakresu działania Krajowej Rady należy:
* „p.1 reprezentowanie samorządu wobec
* „p.3 udzielanie opinii o projektach aktów prawnych oraz przedstawianie wniosków dotyczących unormowań prawnych z zakresu ochrony zdrowia;”,
* „p.4 opiniowanie programu studiów wyższych i studiów podyplomowych z zakresu diagnostyki laboratoryjnej;”,
Linia 76 ⟶ 75:
=== Uprawnienia diagnosty laboratoryjnego ===
Uprawnienia diagnosty laboratoryjnego automatycznie przyznawane są absolwentom analityki medycznej lub osobom kończącym
=== Specjalizacje ===
Specjalizacje w zakresie dziedzin mających zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej dostępne są wyłącznie dla osób, które zdobyły już uprawnienia diagnosty laboratoryjnego, stąd w przypadku osób, które mimo, że dysponują specjalistyczną wiedzą np. w zakresie biologii molekularnej, lecz nie ukończyły analityki medycznej, zachodzi formalna konieczność przekwalifikowania zawodowego w kierunku klasycznej analityki medycznej, której program studiów stanowi obecnie w Polsce podstawę kształcenia na podyplomowych kierunkach, umożliwiających nabycie uprawnień diagnosty laboratoryjnego.
W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 16 kwietnia 2004 r. w sprawie specjalizacji i uzyskiwania tytułu specjalisty przez diagnostów laboratoryjnych, wymieniono dostępne dziedziny specjalizacji. W kolejnym Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2009 r.,
W Polsce obowiązują dwa uzupełniające się tryby postępowania w kształceniu specjalizacyjnym diagnostów laboratoryjnych: a) przystąpienie do regularnych, trwających zwykle 3-5 lat studiów specjalizacyjnych w wybranej dziedzinie mającej zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej, b) złożenie wniosku o uznanie dorobku zawodowego za równoważny programowi specjalizacji wybranej dziedziny i wniosku o dopuszczenie do egzaminu państwowego prowadzonego zwykle przez [[Centrum Egzaminów Medycznych]] w Łodzi.
| |||