Hypocaustum: Różnice pomiędzy wersjami

'''Hypocaustum'''<ref>Termin spolszczany do postaci '''hipokaustum''' (''Słownik wyrazów obcych'' pod red. J. Tokarskiego), '''hypokauston''' lub '''hipokauston''' (Kopaliński W., [http://www.slownik-online.pl/kopalinski/5904DF0E3F631CC8C12565E00075386B.php ''Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych]'').</ref> ([[łac.]] ''hypocaustum'' z [[gr.]] ''ὑποκαυστός'') – rzymski system [[Ogrzewanie#Centralne ogrzewanie (CO)|centralnego ogrzewania]] / [[Ogrzewanie podłogowe|ogrzewania podłogowego]]. Stosowany od IV w. p.n.e. w starożytnej Grecji i od I w. p.n.e. w starożytnym Rzymie.

System ''hypocaustum'' wykorzystywano do ogrzewania [[dom]]ów, [[termy|term]] publicznych i prywatnych gorącym [[powietrze]]m. Termin ten dosłownie oznacza „podogień”, od greckiego słowa ''hypo'' – poniżej lub pod spodem, i ''kaiein'' – spalić lub rozpalić ogień. W centralnym pomieszczeniu pod posadzką ustawiony był piec, który ogrzewał powietrze. Posadzkę układano na szeregu słupkowatych podpórek wysokości ok. 80 cm. Przestrzeń między nimi tworzyła system kanałów wypełnianych gorącym powietrzem. Dodatkowo pomieszczenia były niekiedy ogrzewane przez kanały utworzone w ścianach wykonanych ze specjalnych pustaków.

Hypocausta były wykorzystywane do ogrzewania [[term]] i domów prywatnych. Wzniesiona wysoko podłoga opierała się na słupkach, zwanych ''pilae'', na których układano stropy wyłożone warstwą płytek zalanych warstwą betonu, z drugą warstwą płytek na powierzchni. Przestrzenie pozostawione w ścianach służyły temu, aby gorące powietrze i dym z pieca mogły przejść przez nie i zostać wyprowadzone na zewnątrz przez ujścia przewodów w dachu. Dzięki temu gorące powietrze i dym nie przenikały do wnętrza pomieszczeń. Płytki ceramiczne umieszczano dla ogrzewania ścian. Pokoje wymagające największego ciepła położone były najbliżej pieca, którego ciepło można było zwiększać poprzez rozniecanie większego ognia. Uruchomienie hypocaustu było czynnością pracochłonną, wymagało stałego dozorowania mocy ognia, a ponieważ jako system był kosztowny w użytkowaniu, funkcjonował głównie w prywatnych willach i w łaźniach publicznych.