Adam Rapacki (polityk): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Linia 12:
|do = [[27 kwietnia]] [[1956]]
|następca = [[Stefan Żółkiewski]]
|2 funkcja = [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych Polski(Polska)|Minister spraw zagranicznych]]
|2 partia = [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza]]
|2 od = [[27 kwietnia]] [[1956]]
Linia 19:
|2 następca = [[Stefan Jędrychowski]]
}}
[[Plik:Adam Rapacki monument.JPG|left|150px165px|thumb|Nagrobek Adama Rapackiego na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie]], 23 lipca 2006]]
'''Adam Rapacki''' (ur. [[24 grudnia]] [[1909]] we [[Lwów|Lwowie]], zm. [[10 października]] [[1970]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[polityk]], ekonomista i [[dyplomata]].
 
Linia 34 ⟶ 35:
 
W sierpniu 1945 Rapacki wstąpił do koncesjonowanej [[Polska Partia Socjalistyczna (1944–1948)|Polskiej Partii Socjalistycznej]], wygłaszał odczyty na tematy gospodarcze, organizował kursy OM TUR. Po przeniesieniu się w styczniu 1946 do Warszawy, brał udział w pracach gospodarczych organów doradczych przy Centralnym Komitecie Wykonawczym PPS. Zajmował się również zagadnieniami roli ruchu spółdzielczego w przemianach społecznych i gospodarczych Polski, co łączyło się z koncepcjami ustrojowymi, rozwijanymi przez działaczy PPS. Wraz z grupą innych działaczy socjalistycznych, którzy powrócili z niemieckich obozów lub przybyli do Polski z Zachodu, został 25 sierpnia 1946 dokooptowany do Rady Naczelnej (RN) i w skład Centralnego Komitetu Wykonawczego (CKW) PPS. W związku z przygotowywaniem wyborów do Sejmu Ustawodawczego CKW PPS powołał Rapackiego na stanowisko pełnomocnika do spraw propagandy wyborczej. Z ramienia RN PPS Rapacki uczestniczył w redagowaniu manifestu wyborczego partii. W [[Wybory do Sejmu Ustawodawczego w 1947 roku|wyborach z 19 stycznia 1947]] wybrany został na posła do sejmu z listy państwowej i był nieprzerwanie posłem do sejmów I-IV kadencji, kandydując z okręgu w [[Bydgoszcz]]y w I kadencji, w pozostałych w okręgu wrocławskim. 1947-1948 wchodził w skład prezydium Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów w Sejmie. 16 kwietnia 1947 został ministrem żeglugi. Tego samego dnia został sekretarzem CKW PPS, zajmując się w kierownictwie partii polityką gospodarczą, był też referentem w sprawie działalności gospodarczej na XXVII Kongresie PPS we [[Wrocław]]iu 14-17 grudnia 1947, na którym wszedł ponownie do Rady Naczelnej i CKW. Od 11 stycznia 1948 do utworzenia [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR)]] wchodził w skład Komisji Politycznej CKW PPS, stanowiącej ścisłe kierownictwo partii. Należał do grupy centrowej, która z czasem przeszła na pozycje lewicy i opowiedziała się za koncepcją budowy „socjalizmu” głoszoną przez [[Polska Partia Robotnicza|Polską Partię Robotniczą (PPR)]] i uczestniczył w „kampanii zjednoczeniowej”. Obok [[Józef Cyrankiewicz|Józefa Cyrankiewicza]] i 8 innych działaczy był wnioskodawcą uchwalonej 17 września 1948 deklaracji CKW PPS, która z kolei stała się podstawą uchwały RN obradującej 18-22 września 1948, która wysoce krytycznie oceniając przeszłość PPS w ogóle, a także politykę i taktykę wielu działaczy PPS, spowodowała restrykcje organizacyjne wobec licznych pepeesowców, a innych spośród nich odepchnęła od PZPR. Na Radzie tej Rapacki był znów referentem w sprawach polityki gospodarczej PPS, krytykując ją z pozycji bliskich lub identycznych, jakie zajmowało ówczesne kierownictwo PPR ([[Bolesław Bierut]], [[Hilary Minc]] i inni). Na Kongresie Zjednoczeniowym PZPR 15-21 grudnia 1948 został wybrany do [[Biuro Polityczne KC PZPR|Biura Politycznego Komitetu Centralnego]]. Zaliczany do byłych członków PPS zbliżonych do [[puławianie|„puławian”]] podczas walki o władzę w kierownictwie PZPR w latach pięćdziesiątych<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Eisler|imię= Jerzy|autor link= |tytuł= Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989| rozdział= Październik i „Mała stabilizacja”| nazwisko r= | imię r= | autor r link= |wydawca= POW „BGW”|miejsce= Warszawa|rok= 1992|strony= 62|isbn= 8370662080}}</ref>. Członkiem KC był do 16 listopada 1968, czyli do V Zjazdu PZPR, a członkiem BP do 17 marca 1954.
 
[[Plik:Adam Rapacki monument.JPG|left|150px|thumb|Nagrobek Adama Rapackiego na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie]], 23 lipca 2006]]
 
Do 15 maja 1950 był ministrem żeglugi. Na tym stanowisku koncentrował działalność na sprawach odbudowy i rozbudowy gospodarki morskiej i floty handlowej. Od 15 maja 1950 do 27 kwietnia 1956 był ministrem szkół wyższych i nauki (od 15 grudnia 1951 szkolnictwa wyższego). Z tytułu pełnienia tego urzędu należał do współorganizatorów I Kongresu Nauki Polskiej w 1951, wchodził też w skład kierownictwa Komitetu Współpracy Kulturalnej z Zagranicą oraz był pierwszym przewodniczącym powołanej w 1953 Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej kadr naukowych; w tym samym roku ogłosił broszurę pt. ''Rozwijać i pogłębiać ofensywę ideologiczną''. W latach 1956–1968 sprawował funkcję [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych Polski|ministra spraw zagranicznych]] w [[Drugi rząd Józefa Cyrankiewicza|rządzie Józefa Cyrankiewicza]]. [[Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza|Wcześniej]] był ministrem żeglugi oraz ministrem szkół wyższych i nauki.