Tygrys (rzeka): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
Januszekm3 (dyskusja | edycje)
m lit.
Linia 27:
'''Tygrys''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Τίγρης}} ''Tígrēs'' lub {{grc|Τίγρις}} ''Tígris'', [[język arabski|arab.]] '''دجلة''', ''Nahr Dijlah'') to obok [[Eufrat]]u jedna z dwóch największych rzek [[Mezopotamia|Mezopotamii]]. Wypływa z gór [[Taurusu Wschodniego]] położonych w [[Turcja|Turcji]] i przepływa przez [[Syria|Syrię]] (tylko 40 km) oraz [[Irak]], w dolnym biegu łącząc się z Eufratem w okolicach Al Qurnah i formując rzekę [[Szatt al-Arab]], która wpada do Zatoki Perskiej. Długość Tygrysu wynosi 1900 km, a powierzchnia dorzecza 375 tys. km². Na zachodnim brzegu Tygrysu leży stolica Iraku, [[Bagdad]]. Najważniejsze dopływy to [[Duży Zab]], [[Mały Zab]], Dijala (wszystkie lewostronne). Normalnie żeglowny jest od Bagdadu, a w trakcie wysokiego stanu wód nawet od [[Mosul]]u położonego w północnym Iraku.
 
Tygrys jest szybszy i, głębszy, i skłonny do gwałtowniejszych wylewów w okresie wiosny, od lutego do maja, gdy w górach topnieją śniegi, a także na jesieni. Wykopaliska świadczą o tym, że rzeki wylewały już w starożytności. Żyzność dolin Tygrysu i Eufratu sprawiła, że stały się one kolebką cywilizacji. Ludność nauczyła się sztuki irygacji, a żeglowność miała znaczenie dla rozwoju handlu, państwowości i religii. Wokół Tygrysu usytuowane są takie krainy historyczne jak [[Asyria]], [[Imperium akadyjskie|Akad]], [[Elam]], [[Sumer]]. Wzdłuż rzeki odkryto takie starożytne miasta jak: [[Maltai]], [[Niniwa]], [[Kalchu]], [[Aszur (miasto)|Aszur]], [[Samarra]].
 
Zbudowany w [[lata 50. XX wieku|latach 50.]] zbiornik retencyjny pozwolił ograniczyć niebezpieczeństwa związane z wylewami.