Napływające meldunki skłoniły dowódcę wojskowego Warszawy gen. [[Reiner Stahel|Reinera Stahela]] do ogłoszenia ok. godz. 16.30 alarmu dla garnizonu warszawskiego<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Borkiewicz| imię =Adam | tytuł = Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej| wydawca = Instytut wydawniczy PAX| miejsce = Warszawa | rok =1969 | strony = 56–57 | isbn =}}</ref>. Niemcom nie udało się już jednak zapobiec wybuchowi powstania<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Bartoszewski | imię = Władysław | tytuł = 1859 dni Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Znak | miejsce = Kraków | data = 2008 | strony = 707 | isbn = 978-83-240-1057}}</ref>.
Punktualnie o godz. 17.00 rozpoczęła zaplanowane działania 2 Kompania 2 [[Batalion Ruczaj|Batalionu Ruczaj]], dowodzona przez „Cegielskiego” (kpt. rez. lek. lek. med. Tadusz[[Tadeusz Bartoszek]])<ref name="Bartoszek-MPW">{{Cytuj stronę | url = http://www.1944.pl/powstancze-biogramy/tadeusz-bartoszek,2267.html | tytuł = Tadeusz Bartoszek | praca = Powstańcze biogramy | opublikowany = [[Muzeum Powstania Warszawskiego]] | data dostępu = 2017-01-14}}</ref>. O tej godzinie padły strzały z umieszczonego w [[Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego|Ogrodzie Botanicznym]] 3-calowego [[moździerz]]a, pochodzącego z angielskich zrzutów, którym dysponował pluton 126 (dowódca: ppor. Sławomir Malczewski, ps. „Sławek”). Pluton 125126 był ochraniany od strony [[Aleje Ujazdowskie w Warszawie|Alei Ujazdowskich]] przez pluton 126125 (dowódca: ppor. Konstanty Jabłoński „Jasieńczyk”). O godzinie W„W” 49 ciężkich trafiło pocisków trafiło w siedzibę pilnie strzeżonego [[Gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie|gmachu warszawskiego gestapo]] ([[Aleja Jana Chrystiana Szucha|ul. Szucha ]]). Niemcy, odpierający silny atak moździerzowy, nie zwrócili uwagi na działania [[Dywizjon Jeleń|Dywizjonu Jeleń]] (nacierającego dachami od strony [[Ulica Litewska w Warszawie|ul. Litewskiej]]) oraz na natarcie Kompanii 3 od [[Ulica Nowowiejska w Warszawie|ul. Nowowiejskiej]] (zdobycie kasyna na rogu [[Aleja Jana Chrystiana Szucha w Warszawie|Szucha]]). W czasie odwrotu plutonów 125 i 126 zginął dowódcaTadeusz KompaniiBartoszek 2(ps. „Cegielski”) oraz wielu żołnierzy jego Kompanii 2<ref name=Kulma-1>{{Cytuj książkę | nazwisko = Kulma | imię = Jan | autor link =Jan Kulma | tytuł = Dykteryjki przedśmiertne poprawione! | wydawca = [[Nowy Świat (wydawnictwo)|Nowy Świat]] | miejsce = Warszawa | data = 2015-07-14 | url = http://www.empik.com/dykteryjki-przedsmiertne-poprawione-kulma-jan,p1113103215,ebooki-i-mp3-p | rozdział = Ciężki moździarz w Ogrodzie Botanicznym (1944)| strony = 39-42|isbn = 978-83-7386-856-4}}</ref><ref name="innyKulma-punkt-widzenia2">{{Cytuj stronę | url = http://www.tvn24.pl/inny-punkt-widzenia,37,m/jan-kulma,420688.html | tytuł = Inny punkt widzenia – Jan Kulma | autor = [[Grzegorz Miecugow]] | data = 22 kwietnia 2014 | opublikowany = tvn24.pl | data dostępu = 2016-02-10}}</ref>{{#tag:ref|Po wojnie opublikowano liczne opracowania historii powstania, tj. prace [[Władysław Bartoszewski|Władysława Bartoszewskiego]], [[Andrzej Kunert|Andrzeja Kunerta]], [[Jerzy Kłoczowski|Jerzego Kłoczowskiego]], o co bezskutecznie zabiegał [[Jan Kulma]], jeden z sześciu uczestników wspomnianej akcji Kompanii 2, którzy przeżyli wojnę{{r|Kulma-1|Kulma-2}}. |group="uwaga"}}
== Upamiętnienie ==
Linia 41:
Po 1944 termin ''godzina „W”'' zaczął być stosowany w literaturze dla określenia nieuchronnych, ważnych wydarzeń<ref name="Rozwadowski173"/>. .
