Lotniskowiec eskortowy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
|||
Linia 1:
[[Image:HMS Audacity (D10).jpg|thumb||Lotniskowiec eksortowy ''[[HMS Audacity]]'']]
'''Lotniskowiec eskortowy''', stosunkowo niewielki [[lotniskowiec]] z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], okręty tego typu
===II wojna światowa===
====Historia====
Pierwszym lotniskowem eskortowym był angielski [[HMS Audacity (D10)|HMS ''Audacity'']], który powstał po przebudowie zdobycznego niemieckiego frachtowca MV ''Hannover'' w [[1941]], drugim [[HMS Activity|HMS ''Activity'']], w późniejszym czasie bazując na ''Activity'' zaprojektowano pierwsze amerykańskie lotniskowce eskortowe, począwszy od [[USS Long Island (CVE-1)|USS ''Long Island'']].
W służbie amerykańskiej okręty tego typu otrzymały początkowo oznaczenie ''auxiliary aircraft escort vessels'' - '''ACV''' (pomocnicze eskortowe okręty lotnicze), następnie ''auxiliary aircraft carrier'' - '''CVA''' (pomocnicze lotniskowce) i ostatecznie ''escort aircraft carrier'' - '''CVE''' (lotniskowce eskortowe), ten ostatni [[akronim]], CVE, miał według załóg tych okrętów znaczyć '''Combustible, Vulnerable, and Expendable''', czyli "Łatwopalne, delikatne i przeznaczone na straty". Potocznie nazywane były ''jeep carriers'' i ''baby flattops''.
====Opis konstrukcji====
Długość typowego lotniskowca eskortowego wynosiła ok. 150 m, trochę więcej niż połowę długości typowego "lotniskowca floty" z tego okresu
Do obsługi lotniskowców eskortowych potrzebna była załoga około 2/3 mniejsza niż załoga normalnych lotniskowców, ale w porównaniu z innymi okrętami wojennymi załogi "jeep carriers" były znacznie większe i na pokładach tego typu okrętów przejęto zwyczaje "prawdziwych" lotniskowców - oprócz tradycyjnej mesy na ich pokładzie
Budowane w Stanach Zjednoczonych dla Royal Navy okręty różniły się nieco od modeli dla floty amerykańskiej - nie było na nich maszyn do robienia lodów, jako
<table align=center cellpadding=5>
Linia 24:
<tr><td>'''Długość:'''</td><td>150 m</td><td>270 - 300 m</td></tr>
<tr><td>'''Szerokość:'''</td><td>20 m</td><td>28 m</td></tr>
<tr><td>'''Wyporność:'''</td><td>7500 -
<tr><td>'''Samoloty:'''</td><td>15 - 30</td><td>ponad 80</td></tr>
<tr><td>'''Szybkość:'''</td><td>19 węzłów (35 km/h)</td><td>33 węzły (61 km/h)</td></tr>
Linia 31:
====Użycie bojowe====
Pierwsze lotniskowce eskortowe powstały na zamówienie
Po Brytyjczykach także Amerykanie przekonali się do wysokiej użyteczności tego typu okrętów
Najwspanialszą kartą w historii działań lotniskowców eskortowych była niewątpliwie [[Bitwa w zatoce Leyte#Bitwa koło wyspy Samar|bitwa koło wyspy Samar]], kiedy to trzy grupy lotniskowców eskortowych znakomicie dowodzone przez [[Clifton Sprague|Cliftona "Ziggy'ego" Sprague'a]] skutecznie nawiązały walkę ze znacznie potężniejszą flotą japońską i zmusiły ją do odwrotu.
Łącznie w okresie II wojny światowej zbudowano 130 lotniskowów eskortowych, sześć z nich to przebudowane w stoczniach brytyjskich statki handlowe ([[HMS Nairana (1944)|HMS ''Nairana'']], [[HMS Campania|HMS ''Campania'']], [[HMS Activity|HMS ''Activity'']], [[HMS Pretoria Castle|HMS ''Pretoria Castle'']], [[HMS Vindex|HMS ''Vindex'']] i [[HMS Audacity (D10)|HMS ''Audacity'']]), pozostałe 124 lotniskowce zostały zbudowane w stoczniach amerykańskich. Pierwsze z nich powstały podobnie jak lotniskowce brytyjskie po przebudowaniu frachtowców (czy w przypadku [[Lotniskowce eskortowe klasy Sangmom|klasy Sangmom]] po modernizacji zbiornikowców), późniejsze konstrukcje powstały w oparciu o kadłuby nieskończonych jeszcze statków typu [[Liberty]].
==Okres powojenny==
Po 1945 pojawiło się wiele rewolucyjnych technologii, które pociągnęły za sobą daleko idące zmiany zarówno w taktyce użycia okrętów wojennych, jak i w samym sposobie ich budowania. Wprowadzenie [[śmigłowiec|śmigłowców]] oznaczało, że wyposażone w nie [[Fregata (okręt eskortowy)|fregaty]] mogły przejąć część zadań (patrole przeciwko okrętom podwodnym) dotychczas
W początkowym okresie [[Wojna wietnamska|wojny wietnamskiej]] kilka lotniskowców eskortowych zostało ponownie wprowadzonych do służby na krótki okres
Ostatnim rozdziałem w historii lotniskowców
W [[1955]] [[USS Thetis Bay (CVE-90)|USS ''Thetis Bay]]'' (CVE-90) został przebudowany z lotniskowca na "helikopterowiec" CVHA-1 (''helicopter carrier''), przewoził on śmigłowce używane do osłony atakujących żołnierzy w pierwszej fazie operacji desantowych. W późniejszym okresie
Innym nowatorskim pomysłem było przebudowanie [[USS Gilbert Island (CVE-107)|USS ''Gilbert Island'']] (CVE-107) - pod zmienioną nazwą [[USS Anapolis (AGMR-1)|USS ''Anapolis'']] na pokładzie tego okrętu wzniesiono 24 maszty radiowe i w czasie wojny wietnamskiej służył on jako "pływająca stacja przekaźnikowa" przekazująca sygnały radiowe pomiędzy Stanami Zjedonoczonymi
Do czasów dzisiejszych nie przetrwał żaden lotniskowiec eskortowy ani [[lekki lotniskowiec]]. Ostatni lotniskowiec eskortowy [[USS Gilbert Islands (CVE-107)|USS ''Gilbert Islands'' (CVE-107)]] został sprzedany na złom w 1976, a ostatni lekki lotniskowiec [[USS Cabot (CVL-28)|USS ''Cabot'']] został zezłomowany w 2002 po trwającym przez dekadę boju o zachowaniu go jako okręt muzealny.
|