Architektura: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:FallingwaterWright.jpg|thumb|[[Fallingwater|Dom nad wodospadem]], proj. [[Frank Lloyd Wright]]]]

[[Plik:Sydney Opera House Sails.jpg|thumb|Opera w Sydney]]

 

[[Architekt|Architekci]] często przypisują tej dyscyplinie rolę przodującą w stosunku do dyscyplin sztuki takich jak [[malarstwo|malarstwo]] i [[rzeźba|rzeźba]]{{odn|Słownik|s=18}}.

 

{{Osobny artykuł|Historia architektury}}

 

Najstarszym znanym utworem literackim na temat architektury jest ''De architectura'' [[Witruwiusz]]a. Według Witruwiusza na pojęcie architektury składały się dyscypliny takie jak budownictwo (sztuka budowania budowli, budynków i obiektów małej architektury), gnomonika(sztuka budowania zegarów słonecznych) i mechanika (sztuka budowania machin wojennych i budowlanych). Określił on także podstawowe zasady projektowania i wznoszenia budowli. Są to{{Odn|Witruwiusz|1956|s = 16}}:

* trwałość (''firmitatis'') – wtedy jest zachowana gdy fundamenty opuści się aż do twardego gruntu, a wybór materiałów będzie troskliwy i niezbyt oszczędny,

Wprowadzenie do budownictwa żeliwa (1779), później stali, i wynalezienie żelbetu ([[Joseph Monier|J. Monier 1849]]), doprowadziły do podziału na „sztukę zdobienia” i „sztukę budowania”. W XIX w. [[John Ruskin|J. Ruskin]] twierdził, że architektura to tylko ornament dodany do budynku, G. Scott zaś, uważał, że architektura, w odróżnieniu od zwykłego budownictwa, to dekorowanie konstrukcji. E. Lutyens twierdził, że architektura zaczyna się tam, gdzie kończy się funkcja. W XX w. [[Auguste Perret|A. Perret]] uważał architekturę za sztukę konstruowania, a [[Le Corbusier]] za „mądrą skorygowaną grę brył w świetle”. Współcześnie przyjęło się określenie architektury jako sztuki kształtowania przestrzeni (B. Zevi); twierdzi się, że umiejętność ta wywołuje różnicę między architekturą i jej siostrzanymi sztukami (E.J. Posener), że „jest odbiciem rzeczywistości, kształtującej się w warunkach czasu, przestrzeni i środowiska społecznego” (S. Giedion)<ref>{{Cytuj stronę | url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/architektura;3870803.html | tytuł = architektura | język = pl | data dostępu = 2016-08-26}}</ref>.

 

Encyklopedia Britannica wyróżnia następujące typy architektury{{odn|Britannica|s=276}}:

* Architektura mieszkalna,