Województwo elbląskie: Różnice pomiędzy wersjami

{{Inne znaczenia|województwa elbląskiego w latach '''1975 - 1998'''1975–1998|[[województwo elbląskie (I Rzeczpospolita)]]}}

|nazwa = Województwo elbląskie

|dopełniacz nazwy =

|jednostka = [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|województwo]]

|lata istnienia = 1975-19981975–1998

|herb =

|flaga =

|wariant flagi =

|data powstania = 1 czerwca 1975

|data likwidacji = 31 grudnia 1998

|stolica = [[Elbląg]]

|wojewoda =

|siedziba sejmiku =

|marszałek =

|powierzchnia = 6103

|rok powierzchni =

|liczba ludności = 495 100

|rok ludności = 1998

|gęstość zaludnienia = 81,1

|tablice rejestracyjne = EL, EG, EB

|adres urzędu wojewódzkiego =

|plan =

|opis planu =

|liczba powiatów (M) =

|liczba powiatów =

|liczba gmin (M) =

|liczba gmin (MW) =

|liczba gmin (W) =

|mapa polski = POL województwo elblaskie 1975.svg

|wariant mapy =

|współrzędne =

|commons =

'''Województwo elbląskie''' – [[województwo]] w latach [[1975]]-–[[1998]]. Powstało na podstawie [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|reformy podziału administracyjnego Polski]] dokonanego przez władze [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]]. W wyniku tego z dotychczasowych 17 powstało 49 nowych województw, wśród nich także elbląskie. Stolicą województwa był [[Elbląg]], największe miasto na tym terenie, ośrodek administracyjny i przemysłowy.

Województwo elbląskie było położone w północnej Polsce, graniczyło z<ref name="Poznajswojewojewództwo">:{{cytuj książkę |nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł = Poznaj swoje województwo| wydawca = Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza| miejsce = Warszawa| rok = 1979| strony = 42-4642–46| isbn =}}</ref>:

Przydzielenie Elbląga do województwa warmińsko-mazurskiego jest jedną z anomalii podziału administracyjnego z 1999, gdyż zarówno pod względem geograficznym (odległościowym), gospodarczym, jak i transportowym miasto to jest bliżej Gdańska niż Olsztyna. Podział ten jest podyktowany chęcią wzbogacenia znacznie biedniejszego rolniczego województwa warmińsko-mazurskiego<ref>{{cytuj pismo | nazwisko = Lijewski| imię = Teofil| autor link = | tytuł = Nowy podział administracyjny a dostępność ośrodków administracyjnych| czasopismo = Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG| wolumin = | wydanie = | strony = 5-155–15| data = | wydawca = | miejsce = | issn = 1426-5915| doi =}}</ref>.

WgWedług podziału na regiony fizycznogeograficzne Kondrackiego województwo elbląskie znajdowało się na terenie<ref name="Kondracki46">{{cytuj książkę | nazwisko = Kondracki| imię = Jerzy| tytuł = Geografia regionalna Polski| wydawca = PWN| miejsce = Warszawa| rok = 2002| strony = 46| isbn =}}</ref>:

|1976<ref name="Rocznikelblaskiego1981" />

|1977<ref name="Rocznikelblaskiego1981" />

|1978<ref name="Rocznikelblaskiego1981" />

|1979<ref name="Rocznikelblaskiego1981" />

|1980<ref name="Rocznikelblaskiego1981" />

|1981<ref name="Rocznikelblaskiego1984">{{cytuj książkę | autor = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Elblągu| tytuł = Rocznik Statystyczny Województwa Elbląskiego| wydawca = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Elblągu| miejsce = Elbląg| rok = 1984| strony = 27-2827–28| isbn =}}</ref>

|1982<ref name="Rocznikelblaskiego1984" />

|1983<ref name="Rocznikelblaskiego1984" />

|1984<ref name="Rocznikelblaskiego1989">{{cytuj książkę | autor = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Elblągu| tytuł = Rocznik Statystyczny Województwa Elbląskiego| wydawca = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Elblągu| miejsce = Elbląg| rok = 1989| strony = 27-2827–28| isbn =}}</ref>

|1985<ref name="Rocznikelblaskiego1989" />

|1986<ref name="Rocznikelblaskiego1989" />

|1987<ref name="Rocznikelblaskiego1989" />

|1989<ref name="Rocznikelblaskiego1994" />

|1990<ref name="Rocznikelblaskiego1994" />

|1991<ref name="Rocznikelblaskiego1994" />

|1992<ref name="Rocznikelblaskiego1994" />

Województwo elbląskie w 1990 roku zostało podzielone na 4 rejony<ref name="Rocznikelblaskiego1994v2">{{cytuj książkę | autor = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Elblągu| tytuł = Rocznik Statystyczny Województwa Elbląskiego| wydawca = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Elblągu| miejsce = Elbląg| rok = 1994| strony = 254-255254–255| isbn =}}</ref>:

Użytki rolne w latach 70. zajmowały 66% powierzchni województwa. Najbardziej urodzajnymi glebami województwa były mady rzeczne na Żuławach położonych w zachodniej części województwa. Najsłabsze gleby znajdowały się na mierzei. W centralnej i wschodniej części dominowały gleby brunatne wytworzone z glin lekkich i średnich. Na południu gleby brunatne utworzone z piasków słabogliniastych<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Dobrzański| imię = Bohdan| tytuł = Zarys geografii gleb| wydawca = PWN| miejsce = Warszawa| rok = 1966| strony = 104| isbn =}}</ref>. Głównymi uprawami były pszenica, jęczmień, buraki cukrowe, rzepak oraz rośliny strączkowe. Średnie plony czterech zbóż z ha wynosiły 38q i były o 40% wyższe niż średnia krajowa. Na mniej urodzajnych ziemiach dominowała hodowla, zwłaszcza bydła i trzody chlewnej<ref name="Poznajswojewojewództwo" />.

Ze względu na rozwinięte rolnictwo, rozbudował się przemysł rolno-spożywczy, szczególnie cukrownie, mleczarnie, rzeźnie, browary<ref name="Poznajswojewojewództwo" />. Po transformacji ustrojowej wiele z zakładów upadło lub znacznie ograniczyło produkcję.

Województwo elbląskie miało charakter przemysłowo – rolniczy<ref name="Poznajswojewojewództwo" />. Głównym ośrodkiem przemysłowym była stolica województwa, w której znajdował się jedyny znaczący w gospodarce krajowej [[Elbląski Okręg Przemysłowy|okręg przemysłowy]]. Podstawową gałęzią przemysłu rozwiniętą w Elblągu był przemysł elektromaszynowy. Głównym produktem były turbiny i turbozespoły oraz urządzenia okrętowe produkowane głównie dla stoczni zlokalizowanych w Trójmieście. Dość duże znaczenie miały również przemysł odzieżowy, spożywczy i drzewno-papierniczy. W Elblągu działała [[Elektrociepłownia Elbląg]] (dziś pod nazwą ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o), opalana węglem kamiennym. Jednakże produkcja prądu w Elblągu nie odgrywała większej roli w gospodarce kraju<ref name="Fierla204">{{cytuj książkę | nazwisko = Fierla| imię = Irena| tytuł = Geografia Przemysłu Polski| wydawca = Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne| miejsce = Warszawa| rok = 1973| strony = 204| isbn =}}</ref>.

Drugim po Elblągu, znacznie mniejszym ośrodkiem przemysłowym był Kwidzyn, jeden z najważniejszych w Polsce ośrodków przemysłu papierniczego i drzewnego. Mniejszymi ośrodkami przemysłowymi były Malbork, Orneta, Pasłęk i Prabuty<ref name="Poznajswojewojewództwo" />.

Teren województwa jest ubogi w zasoby naturalne. Występują w niewielkich ilościach iły nad Zalewem Wiślanym oraz torfy w okolicy Pasłęka. Jednakże górnictwo nie odgrywało większej roli w gospodarce zarówno województwa, jak i gmin<ref name="Poznajswojewojewództwo" />.

W 1950 konwencja genewska ustaliła przebieg dróg europejskich. Przez teren województwa elbląskiego przechodziła wówczas trasa E81 łącząca Gdańsk z Warszawą. Trasa ta odpowiadała polskiej drodze krajowej nr 10 Warszawa – Gdańsk<ref name="Lijewski87-90">{{cytuj książkę | nazwisko = Lijewski| imię = Teofil| tytuł = Geografia Transportu Polski| wydawca = PWE| miejsce = Warszawa| rok = 1986| strony = 87-9087–90| isbn = 83-208-0474-4}}</ref>. Plany Rządu z 1985 uwzględniały przebudowę tej trasy do standardu drogi ekspresowej<ref>[http://www.nowedrogi.pl/index.php?option=content&task=view&id=53&Itemid=70 Nowe Drogi – &#91;1985&#93; Sieć autostrad i dróg ekspresowych – układ kierunkowy<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>.

Na terenie Żuław Wiślanych przez cały okres istnienia województwa elbląskiego działa Żuławska Kolej Dojazdowa. Z racji tego, że część lewobrzeżną (czyli tę leżącą na terenie województwa gdańskiego) zamknięto w 1974, to w latach 1975-19981975–1998 cała sieć znajdowała się w województwie elbląskim. Kolej wąskotorowa przestała kursować w 1999, czyli już po reformie administracyjnej<ref name="Ciechańscy45">{{cytuj książkę | nazwisko = Kurowsja-Ciechańska| imię = Judyta| |nazwisko2 = Ciechański |imię2 = Ariel| tytuł = Koleje| wydawca = Carta blanca| miejsce = Warszawa| rok = 2008| strony = 45| isbn = 978-83-60887-23-3}}</ref>. W 2002 reaktywowano przewozy turystyczne na niewielkim względem całości odcinku z Nowego Dworu do Sztutowa<ref name="Ciechańscy46">{{cytuj książkę | nazwisko = Kurowsja-Ciechańska| imię = Judyta| |nazwisko2 = Ciechański |imię2 = Ariel| tytuł = Koleje| wydawca = Carta blanca| miejsce = Warszawa| rok = 2008| strony = 46| isbn = 978-83-60887-23-3}}</ref>.

Województwo elbląskie nigdy nie posiadało infrastruktury lotniczej. Najbliższe lotniska międzynarodowe zlokalizowane były w Gdańsku-Rębiechowie (obecnie: [[Port lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy]]) oddalonym o 80 km i w [[Warszawa|Warszawie]] ([[PortLotnisko lotniczyChopina Warszawa-Okęciew Warszawie|Port Lotniczy Warszawa–OkęcieWarszawa-Okęcie]]) 300 km od [[Elbląg]]a.

Na terenie województwa w dwóch miastach działała komunikacja miejska: w Elblągu ([[tramwaje w Elblągu|tramwaje]] i [[Autobusy w Elblągu|autobusy]]) oraz w Malborku ([[Autobusy w Malborku|autobusy]]). W latach 1975-19911975–1991 komunikacja miejska była organizowana przez Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Elblągu. WPK pełniło również funkcje przewoźnika w obu miastach. W 1991 WPK rozpadło się na spółki miejskie. W Elblągu w latach 1992-19931992–1993 doszło do kolejnych rozpadów, w wyniku których wydzielone zostały Zarząd Komunikacji Miejskiej w Elblągu zajmujący się organizacją przewozów oraz spółki zajmujące się tylko przewozem tramwajami i tylko przewozem autobusami<ref name="100lat18">{{cytuj książkę | nazwisko = | imię = | tytuł = 100 lat tramwaju w Elblągu| wydawca = Tramwaje Elbląskie| miejsce = Elbląg| rok = 1995| strony = 18}}</ref>.

* [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|podział administracyjny Polski 1975-19981975–1998]]

[[Kategoria:Województwo warmińsko-mazurskie|* ]]