Małżonkowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Pilot Pirx (dyskusja | edycje) Nie podano opisu zmian |
Pilot Pirx (dyskusja | edycje) →Pochodzenie wyrazu "żona": dopracować |
||
Linia 25:
== Pochodzenie wyrazu "żona" ==
{{fragment|Dopracować|źródła|styl}}▼
=== Język polski ===
'''Żona''' - słowo staropolskie ''"żonąć"'', 'gnać', 'zająć', 'pędzić', 'porwać'. Mówiono: "pasterze ''żoną'' trzody z pastwisk", – "śmierć tak dobrego jak złego jedną drogą ''żenie''", – "wicher deszcz ''żenie''", – "rzeka z gór ''żenie''" (rwie, płynie raptownie)<ref>[[Zygmunt Gloger]], ''Encyklopedia staropolska ilustrowana'', Warszawa 1900, t. 4, s. 515</ref>.
* [[Lechici]] - u pierwszych Lechitów powstał wyraz ''"żona"'', oznaczający ''niewiastę porwaną, pochwyconą, przygnaną w małżeństwo'' (obyczaj u dawnych Słowian). Stanowisko kobiety i żony w dawnej Polsce było takie samo, jak u ludów zachodniej Europy, różniące się w pojęciach od obyczaju Słowian wschodnich i południowych.
▲* [[Lechici]] - u pierwszych Lechitów powstał wyraz ''"żona"'', oznaczający ''niewiastę porwaną, pochwyconą, przygnaną w małżeństwo'' (obyczaj u dawnych Słowian). Stanowisko kobiety i żony w dawnej Polsce było takie samo, jak u ludów zachodniej Europy, różniące się w pojęciach od obyczaju Słowian wschodnich i południowych.
== Ciekawostki ==
* Kronikarze średniowieczni - tak opisują przybycie [[Dobrawa Przemyślidka|Dobrawy]] czeskiej w [[965]] roku do [[Gniezno|Gniezna]]: ''"Książę Mieczysław, panowie polscy i wszystkie stany wyszły na jej spotkanie i witały ją z niezwykłą wspaniałością i wystawą. Znakomite niewiasty i panny polskie, dla jej uczczenia, z rozkazu księcia zgromadziły się w Gnieźnie, przystrojone w klejnoty, złoto, srebro i inne ozdoby"''. Gdy cesarz [[Otton III (cesarz rzymski)|Otton III]] przybywał w 1001 roku do Gniezna, był od ''"panów, niewiast znakomitych i ich córek, którym Bolesław (Chrobry) śpiesznie gromadzić się kazał, przyjęty z wielką czcią i należnym dostojeństwu jego okazem. Cesarz nawzajem pełen uprzejmości witał ich mile i podziwiał bogate stroje i ozdoby rozmaitych stanów, pełne złota, kamieni drogich i pereł klejnoty, w których panie i znakomite niewiasty świetnie i okazale wystąpiły"''. ▼
▲* Kronikarze średniowieczni
* [[Władysław Chomętowski]] w opracowaniu z 1872 roku pt. "Stanowisko praktyczne dawnych niewiast", skreślił kilka ciekawych życiorysów ''dawnych matron, niepospolitej dzielności żon i kobiet''. Mieliśmy dość liczne przykłady podobnych niewiast nietylko w stanie ziemiańskim.
* [[Władysław Łoziński]] w dziele ''"Patrycjat i mieszczaństwo lwowskie"'' (wydanie 2-gie, str. 225) przedstawił z dokładnością historyka ciekawy rys [[mieszczka|mieszczki]] lwowskiej z [[XVI wiek|XVI]] wieku, Anny Łąckiej, która jako wdowa, utrzymuje we Lwowie ''"wielki sklep korzenny, handluje małmazją, robi tranzakcje z kupcami angielskimi o sukna, aby je wywozić do Multan, sprowadza ze Wschodu tureckie kożuchy, gospodaruje sama w majątku swoim ziemskim Karowie. Dziś na wsi przy roli, jutro za ladą sklepową, pojutrze w podróży do Krakowa, dokąd wyprawia towar folwarcznymi końmi, albo do Lublina, gdzie ma termin sądowy. Na wszystko ma czas, wszystkiego dogląda własnem okiem, utrzymuje stosunki handlowe nietylko z Anglikami ale i z Włochami i Niemcami, rozpisuje listy bardzo rozumne na wszystkie strony świata, zostawia doskonałe rachunki i tak zw. auszugi kupieckie, ściga żwawo dłużników i opędza się sprytnie swoim wierzycielom"''.
| |||