Kanonik: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Jojoslaw (dyskusja | edycje)
→‎Strój: ilustracja
m Wycofano edycje użytkownika Jojoslaw (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 83.218.115.17.
Linia 1:
[[Plik:Sint-Salvatorskapittel Bruges Precious Blood 2008.JPG|thumb|Kanonicy kapituły kolegiackiej]]
'''Kanonik''' ([[łacina|łac.]] ''canonicus'') – [[średniowiecze|wczesnośredniowieczna]] nazwa [[duchowieństwo|duchownych]], żyjących według [[Reguły kanoniczne|reguł kanonicznych]] przy kościołach biskupich ([[katedra]]ch); obecnie kapłan uhonorowany tą godnością za szczególne zasługi dla [[diecezja|Kościoła lokalnego]]., Kanonicyzobowiązany majądo swojesprawowania miejscaokreślonych wobrzędów liturgicznych wraz z innymi kanonikami lub miejscowym [[Stalle|stallachbiskup]],em<ref>{{cytuj gdziestronę| zasiadająurl podczas=http://www.opoka.org.pl/slownik/ltk/kanonik.html celebracji| liturgicznychtytuł z=LEKSYKON [[Biskuppojęć teologicznych i kościelnych ordynariusz|biskupem diecezjalnym]].data zobowiązanydostępu do= celebrowania18 [[Liturgiamaja godzin2009|Liturgii Godzin]]autor i=Gerald realizowaniaO'Collins innychSJ, zadańEdward związanychG. zFarrugia kultemSJ, Bożymprzekład Ks. Jan Ożóg SJ, coBarbara Żak | opublikowany = | język = | określaid statut=}}</ref>. 
 
Dawniej od kanoników nie wymagano posiadania [[Sakrament święceń|święceń]], lecz jedynie [[tonsura|tonsury]] (tzw. [[Kanonik świecki|kanonicy "świeccy"]]).
 
Kanonicy tworzą [[Kapituła|kapituły]] katedralne oraz [[Kolegiata|kolegiackie]]. Zasadniczo dzielą się na:
* kanoników prałatów
[[Plik:Kolegiata Wojnicz.jpg|mały|320x320px|Kanonicy kolegiaccy w kolegiacie w Wojniczu ([[Diecezja tarnowska|diecezja tarnowska)]]]]
* kanoników gremialnych (inaczej rzeczywistych, czyli tytularnych)
* kanoników ponadliczbowych (bez [[Prebenda|prebendy]])
 
* kanoników honorowych<ref>{{cytuj książkę |tytuł = Encyklopedia Katolicka, t.8| wydawca = Tow. Naukowe Katol. Uniw. Lub.| miejsce = Lublin| data = | rok = 2000| strony = 599-600}}</ref>.
Czterech kapłanów spełniających najwyższe, określone funkcje w kapitule katedralnej czy kolegiackiej zwyczajowo nazywa się [[Prałat|prałatami]].
 
== Strój ==
Strój jest ustalany przez poszczególne kapituły kanonickie. Np. kanonicy kapituły [[Diecezja pelplińska|pelplińskiej]] zamiast [[Mucet|mozzetty]] noszą [[mantolet]]y. Zazwyczaj noszą czarne sutanny z purpurowymi:
Statuty kapitulne określają strój kanonicki. Używa się go podczas uroczystych celebr liturgicznych lub przy uroczystościach, zwłaszcza z udziałem biskupa. Ten strój stanowi komża, zwana rokietą, i mantolet oraz ozdobny łańcuch (dystynktorium) z herbem diecezji lub wizerunkiem świętego patrona diecezji czy kościoła katedralnego.Zazwyczaj noszą czarne sutanny z purpurowymi:
* obwódkami wokół rękawów i u dołu,
* guzikami,
Linia 20 ⟶ 17:
 
Są też kanonicy:
* E.C. Expositorii Canonicalis – kanonicy noszą purpurowe podbicie komży oraz pompon amarantowypurpurowy w birecie;
* R.M. Rochettum et Mantolettum – posiadający przywilej noszenia [[rokieta|rokiety]] i [[mantolet]]u,
 
Kanonicy, czyli członkowie kapituły, dzielą się na gremialnych, których prawa są określone statutem zatwierdzonym przez biskupa, i honorowych. Kanonicy honorowi mają prawo do używania stroju kanonickiego. Kanonia jest godnością kościelną. Nominację na członka kapituły, czyli na kanonika, wystawia biskup diecezjalny, zasięgając rady członków kapituły. Kanonikami gremialnymi i honorowymi mogą być prałaci. Wówczas ważniejszy jest strój kanonika (wyjątek stanowi [[prałat]] domowy Jego Świątobliwości oraz [[Protonotariusz apostolski|infułat]]). Noszą oni purpurowe sutanny, oraz pelerynę kanonika kapituły katedralnej lub kolegiackiej (w tym przypadku stroje ich nie różnią się zbytnio od stroju biskupa).
 
== Zobacz też ==