Popiel: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
Linia 15:
W związku z powyższym za pierwotną [[Andrzej Bańkowski]] uważał formę ''Pumpil'', z "[[Proteza (językoznawstwo)|protezą]]" [[samogłoska nosowa|samogłoski nosowej]], zaś Gerard Labuda za pierwotną uważał wersję ''Pompil'', a ''Pumpil'' za wtórną, ale zgadzał się co do sedna tj., że imię to zawierało samogłoskę nosową (w średniowieczu radzenie sobie z samogłoskami nosowymi, które nie posiadały swojego znaku graficznego w [[Alfabet łaciński|alfabecie łacińskim]], zależało od inwencji twórczej autora, w [[Kazania świętokrzyskie|Kazaniach świętokrzyskich]] używano greckiej litery [[Phi|φ]] (phi) np. ''uzasφpy'' = "w zastępy", ''pφte'' = "piąte", w innych pismach używano [[ø]] tzw. "o rogatego" np. ''prawdø'' = "prawdę", ''nademnø'' = "nade mną"<ref>Tomasz Lisowski, ''[http://www.kwartjez.amu.edu.pl/teksty2010_3-4/Lisowski_2010_3-4.pdf Pisownia polska. Główne fazy rozwoju]'', "[[Kwartalnik Językoznawczy]]", 2010/3-4 (3-4)</ref>, najczęściej jednak za pomocą "protez" oddających zbliżony dźwięk np. ''Wenczeslaus'' (1393 r.) = [[Więcesław]], czy ''Zambrowo'' (1425 r., obecnie [[Zambrów]]) od [[Nazwa własna|n.os.]] Ząbr ← [[Język staropolski|stpl.]] ząbr = współczesny, [[Hiperpoprawność|hiperpoprawnie]] [[Mazurzenie|odmazurzony]] [[żubr]]<ref>[[Kazimierz Rymut]], ''Nazwy miast Polski'', Wrocław 1980, s.274</ref>) i miało brzmienie '''Pąpyl'''<ref>Gerard Labuda, ''O najstarszych imionach dynastii piastowskiej'' [w:] ''Biedni i bogaci. Studia z dziejów społeczeństwa i kultury ofiarowane Bronisławowi Geremkowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin'', Warszawa 1992, s. 261-274</ref>, zaś Andrzej Bańkowski idzie dalej i wywodzi etymologię tej nazwy osobowej (inne warianty Pąpil, Pąpiel<ref>Aleksandra Cieślikowa, Janina Szymowa, Kazimierz Rymut, ''Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Część 1: odapelatywne nazwy osobowe'', Kraków 2000, s. 230</ref>) od ''pąpyl'' tj. "pęcherz/nagniotek na skórze, bąbel" co miało być [[Symbolika|symbolem]]/[[Alegoria|alegorią]] "rządów bez prestiżu/uznania", ''pąpyl'' w znaczeniu "bąbel na skórze" pojawia się w XV wieku w [[Glosa|glosie]] do łacińskiego ''Żywota św. Jadwigi'', wtórnie ''pąpel'', ''pępel'' w 1578 r., [[Liczba mnoga|l.mn.]] ''pępele'' w 1596 r., częściej przez ekspresywną [[Udźwięcznienie|sonoryzację]] ''bąbyl'', ''bąbel'', nazwa osobowa Pąpyl zanotowana w 1500 r. (Jan piwowar zwany Pąpyl, mieszczanin w [[Szczerzec|Szczercu]] lwowskim), czy nazwa miejscowa Pąpylew (1308 r., w 1947 r. jako Pęplewo, z [[język niemiecki|niem.]] Pemplow, leżące w [[Powiat kamieński|powiecie kamieńskim]]<ref>''[http://www.monitorpolski.gov.pl/M1947111000001.pdf Zarządzenia Władz Naczelnych. Poz. 719. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 lipca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości]'' [w:] "[[Monitor Polski]]", 22 sierpnia 1947 r.</ref>) od [[Język prasłowiański|starosłowiańskiego]]<ref>Andrzej Bańkowski (podobnie jak i [[Zbigniew Gołąb]]) nie należy do zwolenników nazwy "prasłowiański", czy "Prasłowianie"</ref> ''pǫp-ylь'', ''pǫpъ'' (por. [[Język staropolski|stpl.]] ''pęp'' – pępowina, ale również pąk, ''pąpie'', ''pąpowie'' – pąki)<ref>Andrzej Bańkowski, ''Imiona przodków Bolesława Chrobrego u Galla Anonima – rozważania etymologiczne'', "Onomastica", t. 34, 1989, s. 103 – 138</ref><ref>Andrzej Bańkowski, ''Etymologiczny słownik języka polskiego'', t. II: K-P, Warszawa 2000, {{ISBN|83-01-13019-9}} , s. 521 i 538</ref>.
 
== Popiel u Galla Anonima zwanego Gallem ==
<blockquote>„...Był mianowicie w mieście [[Gniezno|Gnieźnie]], które po słowiańsku znaczy tyle co „gniazdo”, książę imieniem Popiel, który miał dwóch synów...” – [[Gall Anonim]] ,,[[Kronika polska (Anonima tzw. Galla)|Kronika Polska]]", "O księciu Popielu"<ref>[[Gall Anonim]], "Kronika polska", Zakład Narodowy Ossolińskich, Wrocław 2003, {{ISBN|9783939991649}}, str.11.</ref>..</blockquote>