Iwan Fedorowicz: Różnice pomiędzy wersjami

'''Iwan Fedorowicz (Fedorow)''' (ur. ok. [[1510]], [[Moskwa]], zm. 15 grudnia [[1583]] we [[Lwów|Lwowie]]) – działacz kultury wschodniosłowiańskiej, jej pierwszy znany z imienia drukarz, grawer, majster odlewnictwa czcionek.

 

W 1532 r. zdobył stopień [[Bakalaureat|bakałarza]] [[Uniwersytet Jagielloński|Akademii Krakowskiej]]. W latach 50. XVI w. diakon cerkwi pw. św. Mikołaja Hostuńskiego w moskiewskim [[Kreml]]u. Od kwietnia 1563 do marca 1564 r. razem z [[Piotr Mścisławiec|Piotrem Mścisławcem]] pracował nad przygotowaniem tekstu, odlaniem czcionek i przygotowaniem grawiur w celu wydania księgi liturgicznej „Apostoł” (1564). W posłowiu do „Apostoła” bezpośrednim inicjatorem stworzenia drukarni został wymieniony car [[Iwan IV Groźny|Iwan Groźny]]. Do 1565 r. wraz z Piotrem Mścisławcem wydrukował kilka cerkiewnosłowiańskich ksiąg liturgicznych. Po pewnym czasie z nieznanych przyczyn obydwaj drukarze opuścili Moskwę i osiedli w [[Zabłudów|Zabłudowie]] na [[Podlasie|Podlasiu]] w majątku hetmana litewskiego [[Grzegorz Chodkiewicz|Grzegorza Chodkiewicza]]. Drukarze ci wydali w 1569 r. „Ewangelie Uczitielnoje”, stanowiącą zbiór religijnych nauk pomocniczych do poznania tekstów biblijnych, oraz „Psałterz z Czasosłowem”. Ewangelia zabłudowska, odpowiednik katolickich i protestanckich „Postylii”, ukazała się w 12 lat po „Postyli” [[Mikołaj Rej|Mikołaja Reja]] i cztery lata przed wydaniem „Postyli” [[Jakub Wujek|ks. Jakuba Wujka]]. W 1572 r. Fedorowicz wyjechał do [[Lwów|Lwowa]], gdzie w latach 1573-1574 w [[monaster św. Onufrego we Lwowie|monasterze św. Onufrego]] kontynuował pracę drukarską – „drukowanie zaniedbane obnowił”. We Lwowie w 1574 r. ukazało się nowe wydanie „Apostoła” i „Bukwar” – pierwszy wschodniosłowiański elementarz. W 1575 r. Fedorowicz przeszedł na służbę do księcia [[Konstanty Wasyl Ostrogski|Konstantego Wasyla Ostrogskiego]]. W latach 1575-1576 był zarządcą [[Monaster Trójcy Świętej w Dermaniu|monasteru w Dermaniu]]. W 1577 r. przenosił się do Ostroga, gdzie założył Drukarnię Ostrogską. Swoista symbioza akademii i drukarni ostrogskiej leżała u podstaw sukcesu tej ostatniej. Pod jego kierownictwem zostały wydane następujące księgi: nowe wydanie „Bukwara” (1578), „Nowy Testament” z indeksem i „[[Księga Psalmów|Psałterz]]” (1580), „[[Chronologia]]” [[Andrzej Rymsza|Andrzeja Rymszy]] (1581), „[[Biblia Ostrogska]]” (1581). Brał udział w redagowaniu i ozdobieniu ksiąg i jest autorem posłowi. Po rozejściu się z księciem K.W. Ostrogskim wyjechał w 1583 r. do Lwowa, gdzie nie udało się mu odnowić drukarni. W tymże roku odwiedził także [[Kraków]] i [[Wiedeń]]. Jego drukarnia przeszła na własność lwowskiego [[Bractwo lwowskie|Bractwa Zaśnięcia Matki Bożej (Uspienskiego)]], późniejszego [[Instytut Stauropigialny|Instytutu Stauropigialnego]], który korzystał z ornamentów I.F. aż do początku XIX wieku. Zmarł 15 grudnia 1583 r. we Lwowie i został pochowany w miejscowym monasterze św. Onufrego.

 

{{Kontrola autorytatywna}}

 

[[Kategoria:Drukarze]]

[[Kategoria:Ludzie związani z Wołyniem]]

[[Kategoria:Ludzie związani ze Lwowem]]