Emmy Noether: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Arilyn87 (dyskusja | edycje)
→‎Przypisy: drobne redakcyjne, źródła/przypisy
interpunkcja, dr. techn.
Linia 17:
|www =
}}
'''Amalie Emmy Noether''' (ur. 23 marca 1882 w [[Erlangen]], zm. 14 kwietnia 1935 w [[Bryn Mawr]] w stanie [[Pensylwania]]) – niemiecka [[matematyka|matematyk]] i [[fizyka|fizyk]], znana głównie dzięki osiągnięciom w [[teoria pierścieni|teorii pierścieni]] i rozwinięciu nowej gałęzi matematyki – [[Algebra ogólna|algebry abstrakcyjnej]]. Określana nawet jako "najważniejsza„najważniejsza kobieta w historii matematyki"<ref>{{Cytuj stronę | url = http://technologie.gazeta.pl/internet/1,104530,17642074,Emmy_Noether___Albert_Einstein_mawial_o_niej__Najwazniejsza.html | tytuł = Emmy Noether - Według Einsteina "Najważniejsza kobieta w historii matematyki". Uhonorowana przez Google | autor=|data dostępu = 2015-03-23 | opublikowany=|język = pl}}</ref>. Einstein pisał o niej: ''"Panna Noether stale służy mi radą przy opracowywaniu moich projektów i (...) to w istocie dzięki niej stałem się osobą kompetentną w tej dziedzinie."''<ref name=":0">{{Cytuj|autor=Rachel Swaby|tytuł="Upór i przekora. 52 kobiety, które odmieniły naukę i świat"|data=2017}}</ref>''.''”
 
W 1907 roku doktoryzowała się na Uniwersytecie w Erlangen. W 1918 r. udowodniła fundamentalne twierdzenie, tzw. [[twierdzenie Noether]], które wiąże symetrie (niezmienniczości) praw ruchu z zachowaniem pewnych wielkości fizycznych. W latach 1922-19331922–1933 była profesorem [[Uniwersytet w Getyndze|Uniwersytetu w Getyndze]], skąd została usunięta przez [[narodowy socjalizm|hitlerowców]] z powodu żydowskiego pochodzenia. Uczyła studentów nielegalnie, potajemnie przyjmując ich we własnym mieszkaniu.<ref name=":0" />. Później wykładała na Bryn Mawr College oraz [[Institute for Advanced Study]] w Princeton.
 
W algebrze od jej nazwiska pochodzi nazwa pojęcia [[pierścień noetherowski|pierścienia noetherowskiego]] oraz nazwa [[Ideał prymarny#Twierdzenie Laskera-Noether|twierdzenia Laskera-NoetherLaskera–Noether]].
 
Po jej niespodziewanej śmierci (zmarła w trakcie rekonwalescencji po operacji usunięcia nowotworu) Einstein napisał do "New„New York Timesa"Timesa”: ''"Panna Noerher była najwybitniejszym kreatywnym geniuszem matematycznym, jaki pojawił się od czasu udostępnienia kobietom wyższej edukacji"''<ref name=":0" />''.''”
 
== Bibliografia ==