'''Okupacja wojenna''' ([[łac.]] ''occupatio bellica'') – czasowe zajęcie przez [[siły zbrojne]] [[państwo|państwa]] prowadzącego [[wojna|wojnę]] całości lub części [[terytorium państwowe|terytorium państwa]] [[przeciwnik|nieprzyjacielskiego]] i wprowadzenie tam swojej tymczasowej [[władza|władzy]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://mkuliczkowski.pl/static/pdf/slownik.pdf | tytuł = Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego | opublikowany = [[Akademia Obrony Narodowej]] | data = Warszawa 2008 | strony = 86 | data dostępu = 2015-11-16}}</ref>.
Zasady okupacji wojskowej rozstrzyga w prawie międzynarodowym [[Konwencje haskie|Konwencja haska IV (1907)]] (Dział III ''O władzy wojennej na terytorium państwa nieprzyjacielskiego'', art. 42 – 56). Zgodnie z art. 43 początkiem okupacji jest faktyczne przejście władzy z rąk rządu legalnego do rąk okupanta. Wg art. 42 ''terytorium uważa się za okupowane, jeżeli faktycznie znajduje się pod władzą armiiarmji nieprzyjacielskiej. Okupacja rozciąga się jedynie na te terytoria, gdzie władza ta jest ustanowiona i gdzie może być wykonywaną.'' Okupant nie nabywa [[suwerenność|suwerenności]] nad zajętym terytorium (traktowany jest jako przejściowy administrator – art. 55) i powinien przestrzegać obowiązującego prawa (art. 43). W szczególności zakazane jest zmuszanie miejscowej ludności do przysięgania na wierność (art. 45) czy zmuszanie jej do uczestniczenia w działaniach wojennych przeciwko własnej ojczyźnie (art. 53), wprowadzanie odpowiedzialności zbiorowej (art. 50), [[konfiskata]] własności prywatnej (art. 46), [[rabunek]] (art. 47), zabór, profanacja bądź niszczenie [[dobra kultury|dóbr kultury]]<ref>Konwencja haska z 1954 r. o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego [http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Haga.pdf (Dz.U. 1957 nr 46 poz. 212)] w art. 5 przewiduje, że strony Konwnecji okupujące w całości lub w części terytorium innej strony, powinny w miarę możliwości popierać wysiłki właściwych władz narodowych terytorium okupowanego, mając na celu zapewnienie opieki nad jego dobrami kulturalnymi i ich zachowanie.</ref> (art. 56). Uzupełnieniem jest [[konwencje genewskie|Konwencja genewska]] z ochronie osób cywilnych podczas wojny z 1949<ref>Art. 2 wspólny dla czterech Konwencji genewskich z 1949 głosi ''Niezależnie od postanowień, które wejdą w życie już w czasie [[pokój (polityka)|pokoju]], Konwencja niniejsza będzie miała zastosowanie w razie [[wypowiedzenie wojny|wypowiedzenia wojny]] lub powstania jakiegokolwiek innego konfliktu zbrojnego między dwiema lub więcej niż dwiema Wysokimi Umawiającymi się Stronami, nawet gdyby jedna z nich nie uznała [[stan wojny|stanu wojny]]. Konwencja będzie również miała zastosowanie we wszystkich przypadkach okupacji całości lub części terytorium jednej z Wysokich Umawiających się Stron, nawet gdyby ta okupacja nie napotkała żadnego oporu zbrojnego.''</ref> zabraniająca zwłaszcza brania [[zakładnik]]ów (art. 3), przesiedleń i [[deportacja (politologia)|deportacji]] ludności (art. 49) bądź wcielania do służby w siłach zbrojnych okupanta (art. 51). [[Roboty przymusowe]] są dopuszczalne w takim zakresie w jakim ''są normalnie konieczne dla zapewnienia wyżywienia, mieszkania, ubrania, transportu i zdrowia i które nie pozostają w bezpośrednim związku z prowadzeniem działań wojennych'' (art. 40). Poważne naruszenia tych zakazów stanowią [[Zbrodnia wojenna|zbrodnie wojenne]].
I Protokół genewski z 1977 dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych w art. 4 głosi, że stosowanie Konwencji genewskich i Protokołu nie ma wpływu na status prawny [[strona walcząca|stron konfliktu]], ''okupacja terytorium ani też stosowanie Konwencji i niniejszego Protokołu nie wpływają na status prawny takiego terytorium.''
