Wersja z 16:15, 27 lut 2017 edytuj JCRZ (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 24 061 edycji m {{Kontrola autorytatywna}}, WP:SK ← poprzednia edycja		Wersja z 21:23, 27 lut 2017 edytuj anuluj edycję Frees (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 18 844 edycje podział administracyjny, WP:SK+ToS+mSK następna edycja →
Linia 38: \|bip = }} '''Pajęczno''' – [[miasto]] w [[województwo łódzkie\|województwie łódzkim]], w [[powiat pajęczański\|powiecie pajęczańskim]], położone na północnym skraju [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska\|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]], w zakolu [[Warta\|Warty]]. Miasto królewskie w tenucie brzeźnickiej w powiecie radomszczańskim [[województwo sieradzkie (I Rzeczpospolita)\|województwa sieradzkiego]] w końcu XVI wieku<ref>Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 66.</ref>. Siedziba [[Pajęczno (gmina)\|gminy miejsko-wiejskiej Pajęczno]], a w latach 1956–1975 i od roku 1999 siedziba [[powiat pajęczański\|powiatu pajęczańskiego]]. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)\|W latach 1975–1998]] miasto administracyjnie należało do [[województwo częstochowskie\|woj. częstochowskiego]]. Było miastem królewskim<ref>Przeszłość administracyjna ziem województwa łódzkiego, w: Rocznik Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego, Łódź 1929, s. 15.</ref>. Linia 58 ⟶ 57: Badania archeologiczne przeprowadzone w latach trzydziestych w pobliskim lesie dowodzą o istnieniu tu wczesnego osadnictwa w 1 okresie żelaza. Pierwsze wzmianki o osadzie ''Pagenchno'' (łac. Paginensi) położonej na szlaku handlowym między [[Śląsk]]iem a [[Księstwo halicko-wołyńskie\|Rusią]] pochodzą z 1140 r. Nazwa miejscowości zmieniała się z biegiem lat: Paginensi (lat.), Pagenchno, Pageczno, Pajęczno. W 1265 r. miejscowość otrzymuje [[Prawo lokacyjne\|przywilej lokacyjny]], czyli zostaje oficjalnie zapisana w dokumentach. W tym czasie wraz z [[Ziemia łęczycka\|Ziemią Łęczycką]] należy do księcia [[Leszek Czarny\|Leszka Czarnego]]. Już w 1276 r. w ''Kronice Ortlieba'' Pajęczno zostaje wymieniane jako [[miasto]], co czyni je jednym z najstarszych miast w Polsce. Kościół wzmiankowany jest już w 1277 r. Był najprawdopodobniej drewniany. Mimo iż miasto jest bardzo stare, nie ma w nim zbyt dużo zabytków – głównie przez wielokrotne [[pożar]]y, które pochłonęły większość budynków, dokumentów i kościół (największe pożary miały miejsce w latach 1524, 1564, 1793 i 1810). W roku 1575 w podziemiach kościoła pochowany został [[Marcin Bielski]] – jeden z najwybitniejszych polskich kronikarzy (''[[Kronika wszytkiego świata]]''). W 1748 wybudowano kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który stoi do dziś. Utrzymany jest w konwencji barokowej. W ołtarzu umieszczony jest cudowny obraz Matki Bożej Pajęczańskiej. W czasie [[II wojna światowa\|II wojny światowej]] Niemcy uczynili ze świątyni więzienie, a następnie stolarnię. Stanowiło to -– wraz z nasilającą się grabieżą dzieł sztuki -– ogromne zagrożenie dla obrazu. Parafianin Antoni Durys nocą 24 lipca 1942 r. wyniósł obraz i mimo zagrożenia własnego życia w związku z poszukiwaniem dzieła przez [[Gestapo]], przechował go najpierw we własnym domu, a później starannie zabezpieczył i razem z Wacławem Popielem ukrył na [[Cmentarz rzymskokatolicki w Pajęcznie\|cmentarzu]]. 4 marca 1945 r. podczas uroczystej procesji obraz ponownie wrócił do głównego ołtarza<ref>[http://www.niedziela.pl/artykul.php?id=113809875400006002060 W podzięce Pajęczańskiej Matce, Mikołaj Browarski -– TK Niedziela<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. 28 maja 2005 r. obraz Pajęczańskiej Matki Kościoła został ukoronowany papieskimi koronami przez kardynała [[Stanisław Nagy\|Stanisława Nagyego]]<ref>[http://www.niedziela.pl/artykul_w_niedzieli.php?doc=ed200517&nr=27 Tygodnik Katolicki Niedziela -– Sesja naukowa o Pajęcznie i jego maryjnym sanktuarium, Ks. Paweł Maciaszek<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref>http://w214.wrzuta.pl/film/0gWhel9JIs0/pajeczno-_koronacja_obrazu_n.m.p._2005 Film z koronacji</ref>. Na mocy ukazu carskiego z 1870 r. Pajęczno utraciło [[prawa miejskie]]. Na początku [[I wojna światowa\|I wojny światowej]] osada przeżywała zmienne koleje losu, mimo iż nie toczono tu większych bitew. We wrześniu 1914 stacjonowały tu pułki [[Dragoni\|dragonów]] rosyjskich, w październiku przechodziły przez miasto oddziały niemieckie, w listopadzie ponownie pojawili się Rosjanie, ale zostali wyparci przez austriackich huzarów. 4. korpus austriacki wraz ze sztabem stacjonował długi czas na plebanii, dowodził nim generał [[Karl Tersztyánszky von Nádas]], dzięki temu Pajęczno zostało zachowane od rabunku. Linia 98 ⟶ 97: * Piramida wieku mieszkańców Pajęczna w 2014 roku<ref name="populacja2016"/>. <br />[[Plik:Piramida wieku Pajeczno.png\|690x480px]] == Zabytki == [[Plik:Cudowny obraz Pajęczańskiej Matki Kościoła.jpg\|thumb\|150px\|Cudowny obraz Pajęczańskiej Matki Kościoła]] Linia 104: * ponad 700. letnia lipa drobnolistna – pomnik przyrody Według rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa\|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]]<ref> {{cytuj stronę \| url = http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/LDZ-rej.pdf \| tytuł = Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie \| data dostępu = 18 września 2008 \| autor = NID }}</ref> na listę zabytków wpisane są obiekty: ~~{{cytuj stronę~~ ~~\| url = http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/LDZ-rej.pdf~~ ~~\| tytuł = Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie~~ ~~\| data dostępu = 18 września 2008~~ ~~\| autor = NID~~ }} ~~</ref> na listę zabytków wpisane są obiekty:~~ * kościół parafialny pw. WNMP i św. Leonarda, nr rej.:10/29 z 15.06.1946 oraz 249/67 z 30.08.1967 * [[Cmentarz rzymskokatolicki w Pajęcznie\|cmentarz rzymskokatolicki]], 1 poł. XIX, nr rej.: A/499/89 z 12.11.1989 Linia 117 ⟶ 110: * dom, ul. Kościuszki 41/43, 1 poł. XIX, nr rej.: 649/67 z 31.08.1967 * wiatrak, pocz. XIX, nr rej.: 724-XVI-2 z 6.11.1956 oraz 250 z 30.08.1967 (spłonął pod koniec lat 80.) == Galeria ==▼ <center>▼ <gallery>▼ Plik:Kościół Matki Boskiej i św. Leonarda w Pajęcznie.jpg\|Kościół Matki Boskiej i św. Leonarda▼ Plik:Cmentarz rzymsko-katolicki w Pajęcznie.jpg\|[[Cmentarz rzymskokatolicki w Pajęcznie]]▼ Plik:Brama cmentarza w Pajęcznie.jpg\|Ogrodzenie z bramą▼ Plik:POL Pajeczno 1.jpg\|Południowa pierzeja rynku▼ </gallery>▼ </center>▼ == Sport == Linia 133 ⟶ 116: * MUKS Meduza – sekcja pływacka * ULKS Tandem – sekcja kolarska * KS Orient -– sztuki walki * UMKS Libero -– sekcja siatkówki * Pajęczński Klub Off-road 4x4 -– sekcja motoryzacyjna == Imprezy == W Pajęcznie cyklicznie organizowane są imprezy: * Dni Pajęczna -– pierwszy weekend lipca (w 2013 odwołane z powodów finansowych) * Targi Końskie -– sobota po święcie św. Stanisława (8 maja) * Zjazd Miłośników Koni -– czerwiec * Zlot miłośników samochodów kempingowych CamperTeam połączony z Ogólnopolskim Zlotem Konstruktorów VITAR -– offroad 4x4 -– maj * Ogólnopolski Turniej w Sportowym Tańcu Towarzyskim -– kwiecień == Wspólnoty wyznaniowe == * [[Parafia Narodzenia Pańskiego w Pajęcznie]] * [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pajęcznie]] ([[dekanat Pajęczno]]) * [[Świadkowie Jehowy\|Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy]] ([[Sala Królestwa]])<ref>Dane według raportów [https://apps.jw.org/P_CONGSHARE?g=9551DFA5-97AC-4D9B-A760-125A32060310 wyszukiwarki zborów] (www.jw.org) z 3 lutego 2013.</ref>. Linia 155 ⟶ 138: == Przemysł == Przemysł spożywczy (Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Pajęcznie, zakłady mięsne Liwa, przetwórnie owocowo-warzywne -– m.in. Korkus, Frubex), jedna z największych w województwie Gminna Spółdzielnia Samopomocy Chłopskiej, która zajmuje się produkcją przetworów owocowo-warzywnych na bazie staropolskich przepisów bez konserwantów; przemysł włókienniczy, meblowy, fabryka rowerów Brat-Pol. == Podział administracyjny == Obszar miasta Pajęczna podzielony jest na 4 [[Jednostka pomocnicza gminy\|jednostki pomocnicze gminy]], nazwane przez Radę Gminy Pajęczno osiedlami. Wyróżnione są one numerami od 1 do 4<ref name="jednpom">{{Cytuj stronę \| url = http://www.e-bip.pl/Start/76/UnitStatute/Orders \| tytuł = Uchwały w sprawie uchwalenia i zmian statutu \| opublikowany = Urząd Miasta i Gminy Działoszyn \| język = pl \| data dostępu = 2017-02-27}}</ref>. W rejestrze [[TERYT]] wyróżnionych są 2 integralne części miasta. Są to<ref> [http://www.stat.gov.pl/broker/access/definitionTree.jspa Rejestr TERYT]</ref>: * [[Makowiska (Pajęczno)\|Makowiska]] * [[Olszówka (Pajęczno)\|Olszówka]] ▲== Galeria == ▲<center> ▲<gallery> ▲Plik:Kościół Matki Boskiej i św. Leonarda w Pajęcznie.jpg\|Kościół Matki Boskiej i św. Leonarda ▲Plik:Cmentarz rzymsko-katolicki w Pajęcznie.jpg\|[[Cmentarz rzymskokatolicki w Pajęcznie]] ▲Plik:Brama cmentarza w Pajęcznie.jpg\|Ogrodzenie z bramą ▲Plik:POL Pajeczno 1.jpg\|Południowa pierzeja rynku ▲</gallery> ▲</center> == Zobacz też == Linia 164 ⟶ 162: == Linki zewnętrzne == * [http://pajeczno.pl/ Oficjalna strona Miasta i Gminy Pajęczno] * [http://twojepajeczno.pl/ Twoje Pajęczno -– portal tworzony przez mieszkańców Pajęczna] * [http://www.e-pajeczno.pl Niezależny Portal Pajęczna] * [http://www.meduzapajęczno.com.pl/ Powiatowa Pływalnia w Pajęcznie]

Pajęczno: Różnice pomiędzy wersjami