Tumult gdański 1525–1526: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
wikizacja, źródła/przypisy, drobne merytoryczne
źródła/przypisy, wikizacja, drobne merytoryczne
Linia 4:
W styczniu 1525 mieszczaństwo gdańskie wystąpiło przeciwko burmistrzowi, oskarżając go o defraudację funduszy miejskich, dokonaną pod protekcją [[kanclerz wielki koronny|kanclerza wielkiego koronnego]] [[Krzysztof Szydłowiecki|Krzysztofa Szydłowieckiego]]. Pospólstwo i plebs zażądało wyjęcia miasta spod jurysdykcji duchownej [[Biskupi kujawscy|biskupa kujawskiego]] [[Maciej Drzewicki|Macieja Drzewickiego]]. Burmistrz Ferber złożył urząd, jednak magistrat nie chciał przedstawić przedstawicielom pospólstwa rachunków miejskich. Luterańskie mieszczaństwo zażądało skasowania [[post]]ów, [[msza|mszy]], śpiewu kościelnego i wprowadzenia wolnego głoszenia [[Ewangelia|Ewangelii]].
 
[[22 stycznia]] [[1525]]<ref>{{Cytuj|autor=Jan Leo|tytuł=Dzieje Prus|data=2008|miejsce=Olsztyn|s=421422}}</ref> rozpoczęły się w Gdańsku rozruchy. Wzburzony tłum obalił magistrat i wprowadził [[demokracja|demokratyczny]] ustrój miejski. Skasowano wszystkie [[klasztor]]y [[katolicyzm|katolickie]], sprofanowano święte obrazy i [[sakrament]]y. Zlikwidowano posady [[proboszcz]]ów, wprowadzając w ich miejsce [[predykant]]ów. Mieszczanie wysłali delegację do [[Marcin Luter|Marcina Lutra]], z prośbą o przysłanie nauczycieli nowej wiary. Nowe luterańskie władze wysłały też do [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]] pismo, w którym informowali go o zmianie religii oraz zapewniali go o swoim posłuszeństwie wobec niego i utrzymaniu płacenia należnych mu podatków<ref>{{Cytuj|autor=Jan Leo|tytuł=Dzieje Prus|data=2008|miejsce=Olsztyn|s=422}}</ref>.
 
Na wieść o likwidacji [[Państwo zakonu krzyżackiego|państwa krzyżackiego]] i utworzeniu [[Prusy Książęce|Księstwa Pruskiego]], Gdańszczanie wysłali do króla członków władz miejskich, by ponownie usprawiedliwić swą zmianę wiary. Także część obalonego magistratu dotarła do króla i poprosiła go o osobistą interwencję w Gdańsku. Król obiecał pomoc, lecz dopiero po załatwieniu spraw ważniejszych.<ref>{{Cytuj|autor=Jan Leo|tytuł=Dzieje Prus|data=2008|miejsce=Olsztyn|s=426}}</ref>
 
[[17 kwietnia]] [[1526]] miała miejsce interwencja zbrojna [[Władcy Polski|króla]] [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]], który wraz z [[książęta pomorscy|księciem pomorskim]] [[Jerzy I pomorski|Jerzym I]], na czele 8 000 wojska
uśmierzył bunt. Przywrócono stary ustrój Gdańska, a przed [[Dwór Artusa w Gdańsku|Dworem Artusa]] ścięto 14 przywódców rewolty<ref>{{Cytuj|autor=Jan Leo|tytuł=Dzieje Prus|data=2008|miejsce=Olsztyn|s=428}}</ref>.
{{Protestantyzm w Polsce}}