Friedrich Engels: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Khan Tengri przeniósł stronę Fryderyk Engels na Friedrich Engels w miejsce przekierowania
Anulowanie wersji 48719314 autora Khan Tengri (dyskusja)
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = FriedrichFryderyk Engels
|imię i nazwisko org = (pol. FryderykFriedrich Engels){{u|Poradnia}}
|grafika = Friedrich Engels portrait (cropped).jpg
|opis grafiki =
Linia 17:
}}
{{Marksizm}}
'''FriedrichFryderyk Engels''', (pol.[[język ''Fryderyk Engels''{{#tag:refniemiecki|W literaturze niespecjalistycznej można stosować spolszczoną pisownię,niem.]] ''Fryderyk Engels''. Jest to zapis poprawny, jednak w publikacjach fachowych zalecana jest pisownia oryginalna (''Friedrich Engels'')<ref>{{Cytuj stronę | url = http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Spolszczanie-obcych-nazwisk;16312.html | tytuł = Spolszczanie obcych nazwisk | autor = Adam Wolański | data = 2005 | praca = Poradnia językowa | opublikowany = PWN | data dostępu = 2016-05-05}}</ref>.|group=uwaga|name=Poradnia}};' (ur. [[28 listopada]] [[1820]] w [[Wuppertal]]u, zm. [[5 sierpnia]] [[1895]] w [[Londyn]]ie) – niemiecki [[filozofia|filozof]] i [[socjologia|socjolog]]. Był jednym z głównych ideologów [[socjalizm]]u, a także jednym z organizatorów i przywódców [[Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników|I]] i [[Druga Międzynarodówka|II Międzynarodówki]].
 
== Życie i twórczość ==
Syn właściciela zakładów włókienniczych w Barmen i w [[Manchester]]ze. Do historii przeszedł jako jeden z najbliższych współpracowników [[KarlKarol MarxMarks|KarlaKarola Marksa]] (którego rodzinę utrzymywał) oraz współtwórca [[marksizm]]u i [[Socjalizm naukowy|socjalizmu naukowego]]. W dziele ''Zasady komunizmu'' nakreślił wizję społeczeństwa po rewolucji dając wiele ogólnych, ale i w założeniu praktycznych wskazówek jak osiągnąć realizację idei komunistycznych. Wskazówek tych nigdy nie wykorzystano w żadnym państwie [[realny socjalizm|realnego socjalizmu]]. Przykładem może być postulat takiej organizacji systemu nauczania, aby robotnicy mogli się szybko przekwalifikowywać, co mogłoby zapobiegać [[Bezrobocie|bezrobociu]] i potrzebie tworzenia sztucznych miejsc pracy.
 
Po maturze podjął pracę w biurze jednej z fabryk ojca, a w od 1838 roku pracował w dużej firmie handlowej w [[Brema|Bremie]]. W 1839 roku rozpoczął współpracę z czasopismami „Telegraph für Deutschland” oraz z „Morgenblatt”. Służbę wojskową odbył w 1841 roku w [[Berlin]]ie, gdzie bliżej poznał lewicową interpretację filozofii [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Hegla]]. Poglądy heglistów wpłynęły na ukształtowanie się [[światopogląd]]u młodego Friedricha. W latach (1842–1844) pracował w zarządzie fabryki ojca w Manchesterze. W roku 1844 wyjechał do [[Paryż]]a, gdzie poznał KarlaKarola Marksa. Zapisał się także do [[Związek Komunistów|Związku Komunistów]] i innych organizacji robotniczych. Od roku 1844 był współpracownikiem wydawanych przez KarlaKarola Marksa i [[Arnold Ruge|Arnolda Rugego]] „Deutsch-Französische Jahrbücher”.
 
W 1844 napisał wspólnie z Marksem traktat ''[[Święta rodzina, czyli krytyka krytycznej krytyki]]'', w którym poddał krytyce [[heglizm]]. W latach (1845–1848) przebywał razem z Marksem w Paryżu i [[Bruksela|Brukseli]]. Na przełomie lat 1848 i 1849 należał do redakcji „Neue Rheinische Zeitung”. Z powodu udziału w powstaniu badeńskim uciekł do [[Anglia|Anglii]]. W latach (1856–1869) mieszkał w Manchesterze, od 1870 pracował jako publicysta w Londynie, zakładał tam I i II Międzynarodówkę, brał udział w obronie [[Komuna Paryska|Komuny Paryskiej]].