Godzina „W”: Różnice pomiędzy wersjami

[[Kalendarium powstania warszawskiego – 31 lipca|31 lipca]] 1944, podczas popołudniowej odprawy [[Struktura organizacyjna AK#Komenda Główna|Komendy Głównej Armii Krajowej]] (KG AK) przeprowadzonej w lokalu przy ul. [[Ulica Pańska w Warszawie|Pańskiej]] 67, po przekazaniu przez [[Okręg Warszawa AK|komendanta okręgu warszawskiego]] [[Antoni Chruściel|Antoniego Chruściela]] ps. „Monter” nieprawdziwej informacji o przełamaniu przez [[Armia Czerwona|wojska radzieckie]] niemieckiej obrony na przedpolu [[Praga (Warszawa)|Pragi]], [[Tadeusz Komorowski]] ps. „Bór” wydał mu ok. godz. 17.45 ustny rozkaz o rozpoczęciu [[Akcja „Burza”|akcji „Burza”]] w Warszawie 1 sierpnia 1944 o godz. 17.00{{odn|Rozwadowski|2005|s=127}}</ref>. Rozkaz został wydany na wniosek „Montera” w obecności i za zgodą wezwanego pilnie na odprawę [[Delegat Rządu na Kraj|Delegata Rządu na Kraj]] [[Jan Stanisław Jankowski|Jana Stanisława Jankowskiego]] po naradzie z Zastępcą Dowódcy [[Tadeusz Pełczyński (generał)|Tadeuszem Pełczyńskim]] ps. „Grzegorz” i Szefem Sztabu [[Leopold Okulicki|Leopoldem Okulickim]] ps. „Kobra”<ref>{{cytuj książkę odn| nazwisko = Bartoszewski | imię = Władysław | tytuł = 1859 dni Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Znak | miejsce = Kraków | data = 2008 | strony s= 706 | isbn = 978-83-240-10578 |oclc=938718461 |język=pl}}</ref><ref name="Ciechanowski332">{{Cytuj książkę odn| nazwisko = Ciechanowski | imię = Jan M. | tytuł = Powstanie Warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego | wydawca = Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Oficyna Wydawnicza ASPRA-AJ i Bellona SA | miejsce = Pułtusk–Warszawa | data = 2014 | strony s= 332 | isbn = 978-83-7549-186-9}}</ref>. Obecna była także [[Janina Karasiówna]]<ref name{{odn|Ciechanowski|2014|s="Ciechanowski332"/>332}}.

Odprawa odbyła się w niepełnym składzie. Nie uczestniczyli w niej: szef wywiadu KG AK [[Kazimierz Iranek-Osmecki]] ps. „Heller”, szef Oddziału Operacyjnego [[Józef Szostak]] ps. „Filip” i szef Oddziału Łączności [[Kazimierz Pluta-Czachowski]] ps. „Kuczaba”{{odn|Rozwadowski|2005|s=127}}. Przybyli oni na ul. Pańską ok. godz. 18.00 gdy znajdował się tam tylko „Bór”, aby zawiadomić resztę sztabu o podjętej decyzji<ref>{{Cytuj książkę odn| nazwisko = Ciechanowski | imię = Jan M. | tytuł = Powstanie Warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego | wydawca = Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Oficyna Wydawnicza ASPRA-AJ i Bellona SA | miejsce = Pułtusk–Warszawa | data = 2014 | strony s= 332–333 | isbn = 978-83-7549-186-9}}</ref>. Dowódca AK został poinformowany o rozpoczynającym się niemieckim przeciwnatarciu na praskim odcinku frontu, jednak nie zdecydował się na odwołanie rozkazu<ref name{{odn|Ciechanowski|2014|s="Ciechanowski334"/>334}}.

W pierwotnych planach KG AK moment wybuchu powstania przewidywano na wczesne godziny ranne<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Kirchmayer | imię = Jerzy | tytuł = Powstanie warszawskie | wydawca = Książka i Wiedza | miejsce = Warszawa | data = 1969 | strony = 116}}</ref>. 29 lipca 1944 na wniosek „Montera” postanowiono jednak, że powstanie rozpocznie się o godz. 17.00, natomiast decyzję o dacie dziennej wystarczy podjąć w dzień poprzedzający rozpoczęcie walki<ref name="Kirchmayer115"/>{{odn|Rozwadowski|2005|s=172}}. Wybór godziny wynikał ze wzmożonego ruchu ulicznego (powroty mieszkańców z pracy do domów)<ref>{{Cytuj książkę odn| nazwisko = Ciechanowski | imię = Jan M. | tytuł = Powstanie Warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego | wydawca = Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Oficyna Wydawnicza ASPRA-AJ i Bellona SA | miejsce = Pułtusk–Warszawa | data = 2014 | strony s= 321 | isbn = 978-83-7549-186-9}}</ref>. To miało ułatwić wtopienie się w tłum żołnierzom zmierzającym do punktów koncentracji swoich oddziałów, jak również transport broni i amunicji. Ponadto powstańcy po 17.00 dysponowaliby jeszcze kilkoma godzinami ze światłem dziennym, co pomogłoby w opanowaniu wyznaczonych obiektów<ref name="Kirchmayer115">{{Cytuj książkę | nazwisko = Kirchmayer | imię = Jerzy | tytuł = Powstanie warszawskie | wydawca = Książka i Wiedza | miejsce = Warszawa | data = 1969 | strony = 115}}</ref>.

Ponieważ rozkaz określający dzień i godzinę rozpoczęcia walki został wydany przez „Montera” ok. godz. 19.00<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 682 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref> – na krótko przed rozpoczynająca się o 20.00 [[godzina policyjna|godziną policyjną]]<ref name="Ciechanowski334">{{Cytuj książkę odn| nazwisko = Ciechanowski | imię = Jan M. | tytuł = Powstanie Warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego | wydawca = Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Oficyna Wydawnicza ASPRA-AJ i Bellona SA | miejsce = Pułtusk–Warszawa | data = 2014 | strony s= 334 | isbn = 978-83-7549-186-9}}</ref> – stąd też zaczął być przekazywany 1 sierpnia od godz. 7.00{{odn|Rozwadowski|2005|s=173}}. Dowódcy obwodów otrzymali go pomiędzy 7.00 a 9.00, zgrupowań pomiędzy 9.00 a 13.30. Po południu liczba łączniczek i gońców roznoszących rozkazy mobilizacyjne przekroczyła 6000{{odn|Borkiewicz|1969|s=47}}.

Napływające meldunki skłoniły dowódcę wojskowego Warszawy gen. [[Reiner Stahel|Reinera Stahela]] do ogłoszenia ok. godz. 16.30 alarmu dla garnizonu warszawskiego{{odn|Borkiewicz|1969|s= 56–57}}. Niemcom nie udało się już jednak zapobiec wybuchowi powstania<ref>{{cytuj książkę odn| nazwisko = Bartoszewski | imię = Władysław | tytuł = 1859 dni Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Znak | miejsce = Kraków | data = 2008 | strony s= 707 | isbn = 978-83-240-10578 |oclc=938718461 |język=pl}}</ref>.