J. Samuel White: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
uzupełnienia i ulepszenia
Linia 1:
'''J. Samuel White''' − brytyjska [[stocznia]] mająca swoją siedzibę we wschodnim [[Cowes]] (East Cowes) na wyspie [[Wight]], obecnie nieistniejąca. Jedna z najstarszych stoczni brytyjskich (podczas II wojny światowej wymieniana jako najstarsza ze stoczni na liście [[Admiralicja brytyjska|Admiralicji]])<ref name=jane>F.E. McMurtrie (1941), ''Jane's Fighting Ships 1940'', s.9</ref>.
 
== Historia ==
[[File:HMS Botha IWM SP 1573.jpg|thumb|250px|Niszczyciel typu ''Almirante Lynch'' dla Chile, w służbie brytyjskiej jako HMS "Botha"]]
[[File:Tucumán 1938.jpg|thumb|250px|Zbudowany dla Argentyny niszczyciel "Tucumán"]]
[[File:ORP Grom.jpg|thumb|250px|[[ORP Grom (19371936)|ORP "Grom"]]]]
Historia stoczni w Cowes związana jest z rodziną Johna White'a, która zajmowała się wcześniej produkcja stoczniową w Broadstairs Harbour hrabstwie Kent. Na początku XIX wieku jego syn Thomas White (1773–1859) przeniósł się do Cowes, aby zarządzać istniejącą tam od XVII wieku stocznią Naya<ref name=kryger>Z. Kryger, ''Polskie...'', s.59-60</ref>. W następnych latach rozbudował i powiększył stocznię, położoną na wschodnim brzegu rzeki Medina. Nad projektowaniem jednostek pracowali też jego synowie: Joseph, John i Robert. Thomas zarządzał firmą do 1853, a następnie, do 1860, zarządzał nią syn Josepha, Hamilton White. Do śmierci w 1915 stocznią zarządzał syn Johna, John Samuel White, za którego rządów nastąpił najbardziej dynamiczny rozwój zakładu. Od jego imienia przyjęto ostateczną nazwę stoczni J. Samuel White & Co Ltd. Zakładem później zarządzali jego synowie John Lee White i Herbert Samuel White<ref name=kryger/>.
 
Stocznia White była zakładem średniej wielkości i specjalizowała się w małych i średnich statkach i okrętach. Nie budowano okrętów większych, od [[niszczyciel]]i - z wyjątkiem stawiacza min [[HMS Abdiel (19411940) |"Abdiel"]] dla marynarki brytyjskiej wodowanego w 1940<ref name=kryger/>. W okresie międzywojennym stocznia nie uzyskiwała licznych zamówień ze strony marynarki brytyjskiej (z 77 typowych niszczycieli serii [[niszczyciele typów A-I|A-I]], White zbudował na zamówienie brytyjskie tylko 5 jednostek), natomiast produkowała niszczyciele na eksport. Eksportowe niszczyciele projektu White były to duże i silne jednostki, jak sześć okrętów typu ''Almirante Lynch'' dla Chile, trzy typu ''Mendoza'' dla Argentyny, a przede wszystkim dwa polskie niszczyciele typu [[niszczyciele typu Grom|''Grom'']]. Niszczyciele typu ''Grom'' były wykorzystywane w przedwojennych publikacjach reklamowych jako "wizytówka" stoczni, będąc jednymi z największych, najszybszych i najsilniej uzbrojonych jednostek tej klasy na świecie, a także największymi okrętami zbudowanymi do tamtej pory w tej stoczni.
 
Więcej zamówień ze strony marynarki brytyjskiej na niszczyciele i mniejsze jednostki stocznia otrzymała w związku z intensyfikacją budowy okrętów tuż przed wojną i w jej trakcie. W tym czasie stocznia posiadała 7 pochylni do budowy okrętów do 122 metrów długości (400 stóp) i 80-tonowy dźwig przy nabrzeżu wyposażeniowym<ref name=jane/>. Posiadała też własne zakłady produkujące kotły wodnorurkowe, maszyny parowe, turbiny i silniki Diesla<ref name=jane/>.
 
Ostatnią jednostką zbudowaną dla marynarki brytyjskiej była fregata HMS "Arethusa" ukończona w 1965. W tym roku, w związku z generalnym kryzysem brytyjskiej branży stoczniowej, stocznia zakończyła produkcję statków. Kontynuowała natomiast produkcję turbin parowych, urządzeń klimatyzacyjnych i innych podzespołów. W [[1972]] została zakupiona przez American Company Elliot Turbomachinery Ltd, lecz w [[1982]] ponownie została wystawiona na sprzedaż, po czym sprzedana w częściach<ref name=kryger/>.
Linia 39:
***"Tucuman" (1928)
**[[niszczyciele typów A-I]]
***[[HMS Kempenfelt (1931)|HMS "Kempenfelt"]] (1931)
***[[HMS Forester (1935)|HMS "Forester"]] (1934)
***[[HMS Fury (1935)|HMS "Fury"]] (1934)
Linia 47:
***[[HMS Havelock|HMS "Havelock"]] (1939)
** niszczyciele typu [[niszczyciele typu Grom|''Grom'']]:
***[[ORP Grom (19371936)|ORP "Grom"]] (1936)
***[[ORP Błyskawica|ORP "Błyskawica"]] (1936)
**[[niszczyciele typu J/K/N]]
Linia 53:
***[[HMS Kingston (1939)|HMS "Kingston"]] (1939)
**[[niszczyciele typu Hunt]], m.in:
***[[ORP Krakowiak (19411940)|ORP "Krakowiak"]] (19391940)
**[[niszczyciele typu Q/P]]:
***[[HMS Quentin]] (1941)
Linia 68:
 
*inne:
**"[[Kasuga (1863)|Kasuga]]" (1863 - bocznokołowy slup marynarki Japonii)
**[[HMS Swift (18871885)|HMS "Swift"]] (1885)
**[[HMS E32]] okręt podwodny
**[[HMS Abdiel (19411940) |HMS "Abdiel"]] (1940, stawiacz min)
**[[HMS Bittern|HMS "Bittern"]] (1937, slup)
 
Linia 79:
*Zdzisław Kryger: ''Polskie związki z Cowes'', w: Przegląd Morski nr 2(032) z 2010
*Robert Gardiner (red.): ''Conway's All the World's Fighting Ships: 1906-1921'', US Naval Institute Press, Annapolis, 1985, {{ISBN|0870219073}}
*Roger Chesneau (red.): ''Conway's All the World's Fighting Ships 1922-1946'', Londyn 1992, {{ISBN|0-85177-146-7}}
*Francis E. McMurtrie (red.): ''Jane's Fighting Ships 1940'', Londyn 1941, s.9
 
==Linki zewnętrzne==