J. Samuel White: Różnice pomiędzy wersjami

[[FilePlik:HMS Botha IWM SP 1573.jpg|thumb|250px|Niszczyciel typu ''Almirante Lynch'' dla Chile, w służbie brytyjskiej jako HMS "Botha"]]

[[FilePlik:Tucumán 1938.jpg|thumb|250px|Zbudowany dla Argentyny niszczyciel "Tucumán"]]

[[FilePlik:ORP Grom.jpg|thumb|250px|[[ORP Grom (1936)|ORP "Grom"]]]]

Historia stoczni w Cowes związana jest z rodziną Johna White'a, która zajmowała się wcześniej produkcja stoczniową w Broadstairs Harbour w hrabstwie Kent. Na początku XIX wieku jego syn Thomas White (1773–1859) przeniósł się do Cowes, aby zarządzać istniejącą tam od XVII wieku stocznią Naya<ref name=kryger>Z. Kryger, ''Polskie...'', s. 59-60</ref>. W następnych latach rozbudował i powiększył stocznię, położoną na wschodnim brzegu rzeki Medina. Nad projektowaniem jednostek pracowali też jego synowie: Joseph, John i Robert. Thomas zarządzał firmą do 1853, a następnie, do 1860, zarządzał nią syn Josepha, Hamilton White. Do śmierci w 1915 stocznią zarządzał syn Johna, John Samuel White, za którego rządów nastąpił najbardziej dynamiczny rozwój zakładu. Od jego imienia przyjęto ostateczną nazwę stoczni J. Samuel White & Co Ltd. Zakładem później zarządzali jego synowie John Lee White i Herbert Samuel White<ref name=kryger/>.

Stocznia White była zakładem średniej wielkości i specjalizowała się w małych i średnich statkach i okrętach. Nie budowano okrętów większych, od [[niszczyciel]]i - z wyjątkiem stawiacza min [[HMS Abdiel (1940) |"Abdiel"]] dla marynarki brytyjskiej wodowanego w 1940<ref name=kryger/>. W okresie międzywojennym stocznia nie uzyskiwała licznych zamówień ze strony marynarki brytyjskiej (z 77 typowych niszczycieli serii [[niszczyciele typów A-I|A-I]], White zbudował na zamówienie brytyjskie tylko 5 jednostek), natomiast produkowała niszczyciele na eksport. Eksportowe niszczyciele projektu White były to duże i silne jednostki, jak sześć okrętów typu ''Almirante Lynch'' dla Chile, trzy typu ''Mendoza'' dla Argentyny, a przede wszystkim dwa polskie niszczyciele typu [[niszczyciele typu Grom|''Grom'']]. NiszczycieleTe typu ''Grom''ostatnie były wykorzystywane w przedwojennych publikacjach reklamowych jako "wizytówka" stoczni, będąc jednymi z największych, najszybszych i najsilniej uzbrojonych jednostek tej klasy na świecie, a także największymi okrętami zbudowanymi do tamtej pory w tej stoczni.

Ostatnią jednostką zbudowaną dla marynarki brytyjskiej była fregata HMS "Arethusa" ukończona w 1965. W tym roku, w związku z generalnym kryzysem brytyjskiej branży stoczniowej, stocznia zakończyła produkcjębudowę statków. Kontynuowała natomiast produkcję turbin parowych, urządzeń klimatyzacyjnych i innych podzespołów. W [[1972]] została zakupiona przez American Company Elliot Turbomachinery Ltd, lecz w [[1982]] ponownie została wystawiona na sprzedaż, po czym sprzedana w częściach<ref name=kryger/>.

Największymi jednostkami cywilnymi zbudowanymi przez stocznię były dwa promy pasażerskie "Caesarea" i "Sarnia" z 1960 roku dla Kolei Brytyjskich (4174 [[tona rejestrowa|BRT]])<ref>[http://www.caesarea-sarnia.co.uk/ ''Caesarea - Sarnia''] [dostęp 18-3-2011]</ref><ref name=kryger/>.

Ciekawostką jest, że aż dwa niszczyciele zbudowane przez stocznię White zostały zachowane jako okręty-muzea - [[ORP Błyskawica|"Błyskawica"]] i [[HMS Cavalier|HMS "Cavalier"]] (jako jedyny niszczyciel brytyjskiej budowy zachowany w Wielkiej Brytanii).

* niszczyciele:

** niszczyciele typu ''Tribal'' (pierwszego):

*** HMS "Mohawk" (1907)

*** HMS "Saracen" (1908)

*** HMS "Crusader" (1909)

** niszczyciele typu ''Almirante Lynch'' (''Faulknor''):

*** "Almirante Lynch" (1912)

*** "Almirante Condell" (1913)

*** "Almirante Williams Rebolledo" (HMS "Botha") (1914)

*** "Almirante Goni" (HMS "Broke") (1914)

*** "Almirante Simpson" (HMS "Faulknor") (1914)

*** "Almirante Riveros" (HMS "Tipperary") (1915)

** [[niszczyciele typu V/W]]

*** [[HMS Vampire]] (1917) i 7 innych

** niszczyciele typu ''[[niszczyciele typu Mendoza|''Mendoza'']]:

*** "Mendoza" (1928)

*** "La Rioja" (1929)

*** "Tucuman" (1928)

** [[niszczyciele typów A-I]]

*** [[HMS Kempenfelt (1931)|HMS "Kempenfelt"]] (1931)

*** [[HMS Forester (1935)|HMS "Forester"]] (1934)

*** [[HMS Fury (1935)|HMS "Fury"]] (1934)

*** [[HMS Intrepid (1938)|HMS "Intrepid"]] (1936)

*** [[HMS Impulsive (1938)|HMS "Impulsive"]] (1937)

*** [[HMS Havant|HMS "Havant"]] (1939)

*** [[HMS Havelock|HMS "Havelock"]] (1939)

*** [[ORP Grom (1936)|ORP "Grom"]] (1936)

*** [[ORP Błyskawica|ORP "Błyskawica"]] (1936)

** [[niszczyciele typu J/K/N]]

*** [[HMS Jersey |HMS "Jersey"]] (1938)

*** [[HMS Kingston (1939)|HMS "Kingston"]] (1939)

** [[niszczyciele typu Hunt]], m.in:

*** [[ORP Krakowiak (1940)|ORP "Krakowiak"]] (1940)

** [[niszczyciele typu Q/P]]:

*** [[HMS Quentin]] (1941)

*** [[HMS Quiberon]] (1942)

*** [[HMS Quickmatch]] (1942)

** [[niszczyciele typów S-W]]

*** [[HMS Success|HMS "Success"]] (1943)

*** [[HMS Swift (1943)|HMS "Swift"]] (1943)

*** [[HMS Vixen]] (1943)

*** [[HMS Volage]] (1943)

** [[niszczyciele typu Z/Ca]]

*** [[HMS Carysfort]] (1944)

*** [[HMS Cavalier]] (1944)

* inne:

** "[[Kasuga (1863)|Kasuga]]" (1863 - bocznokołowy slup marynarki Japonii)

** [[HMS Swift (1885)|HMS "Swift"]] (1885)

** [[HMS E32]] okręt podwodny

** [[HMS Abdiel (1940) |HMS "Abdiel"]] (1940, stawiacz min)

** [[HMS Bittern|HMS "Bittern"]] (1937, slup)

* Zdzisław Kryger: ''Polskie związki z Cowes'', w: Przegląd Morski nr 2(032) z 2010

* Robert Gardiner (red.): ''Conway's All the World's Fighting Ships: 1906-1921'', US Naval Institute Press, Annapolis, 1985, {{ISBN|0870219073}}

* Roger Chesneau (red.): ''Conway's All the World's Fighting Ships 1922-1946'', Londyn 1992, {{ISBN|0-85177-146-7}}

* Francis E. McMurtrie (red.): ''Jane's Fighting Ships 1940'', Londyn 1941, s.9

== Linki zewnętrzne ==

* Lista [http://www.bartiesworld.co.uk/postcards/ship_list_commercial.htm statków] i [http://www.bartiesworld.co.uk/postcards/ship_list_naval.htm okrętów] zbudowanych przez J.S. White