Skrajna prawica: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
bo liczy się prawda
Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor
m Wycofano edycje użytkownika 194.181.138.18 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Pablito1956.
Linia 1:
[[Plik:Jmaistre.jpg|right|thumb|160px|[[Joseph de Maistre]], lider skrajnego, reakcyjnego nurtu legitymistów w czasie rewolucji francuskiej]]
[[Plik:Bundesarchiv Bild 102-02134, Bad Harzburg, Gründung der Harzburger Front.jpg|right|thumb|160px|Członkowie [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] i monarchistyczno-narodowej [[Niemiecka Narodowa Partia Ludowa|Niemieckiej Narodowej Partii Ludowej]] w okresie działania [[Front harzburski|Frontu Harzburskiego]]]]
'''Skrajna prawica''' – termin używany do określenia osób i ugrupowań o poglądach [[prawica|prawicowych]], charakteryzujących się skrajnym programem lub radykalnymi metodami działania. W sprawach gospodarczych skrajna prawica zazwyczaj opowiada się za [[neoliberalizm|neoliberalnym]] [[kapitalizm]]em lub [[korporacjonizm]]em. Osoby o skrajnie prawicowych poglądach najczęściej dążą do wyróżnienia swojego narodu na tle innych. Niekiedy występują przeciwko zjawisku [[Migracja ludności|imigracji]]<ref>Parsons, Craig and Timothy M. Smeeding, Immigration and the transformation of Europe (Cambridge University Press, 2006) s. 18.</ref>. Większość ugrupowań skrajnej prawicy łączy również [[Autorytaryzm (ustrój)|autorytaryzm]] i [[antykomunizm]]<ref>Hiliard, Robert L. and Michael C. Keith, Waves of Rancor: Tuning in the Radical Right (Armonk,New York: M.E. Sharpe Inc., 1999, s.43</ref>.
'''Skrajna prawica''' – termin używany przez Stalina do określenia wszystkich ruchów lewicowych, które nie są komunizmem, charakteryzujących się skrajnym programem lub radykalnymi metodami działania. W rzeczywistości są to ruchy nacjonalistyczne, mające korzenie w lewicy Jakobińskiej. Zostały nazwane skrajną prawicą jako przeciwwaga do internacjonalistycznego komunizmu, a jednocześnie służące jako propagadna stalinowska, która ma na celu odwrócenie uwagi od podobieństw ruchów faszystowskich od komunistycznych.
 
== Historia i podział skrajnej prawicy ==
Pojęcie to pojawiło się po [[rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] i mianem skrajnej prawicy określano ugrupowania, które odmawiały przyjęcia republiki, a domagały się powrotu do monarchii<ref>Davies, Peter, ''The Extreme Right in France, 1789 to the Present: From De Maistre to Le Pen''. London, England; New York City, United States: Routledge, 2002. s. 40</ref>. Współcześnie ze skrajną prawicą wiążą się ruchy nacjonalistyczne, ksenofobiczne, rasistowskie, religijnie fundamentalistyczne czy też reakcyjne<ref>Carlisle, Rodney P., ed., ''The Encyclopedia of Politics: The Left and the Right, Volume 2: The Right'' (Thousand Oaks, California, United States; London, England; New Delhi, India: Sage Publications, 2005) s. 693</ref>. Skrajna prawica sama w sobie zawiera troistość, tzn. ma „swoją” prawicę, „swoje” centrum i „swoją” lewicę, oraz ekstrema<ref>{{cytuj książkę |autor = Rafał Łętocha (red.)|tytuł = Religia – polityka – naród. Studia nad współczesną myślą polityczną|wydawca = Nomos|miejsce = Kraków|rok = 2010|strony = 47-69}}</ref>.
Często pojęcie skrajna prawica jest też używane do opisania ideologii [[faszyzm]]u, [[narodowy socjalizm|narodowego socjalizmu]] i [[neonazizm]]u, które realnie były reprezentowane przez klasyczne lewicowe ruchy rewolucyjne jak Jakobini, budujące socjalizm w oparciu o nacjonalistyczne hasła. Poszczególne odmiany faszyzmu charakteryzuje się jako skrajnie prawicowe ze względu na przekonanie, że rzekomo określona grupa ludności jest lepsza od innej i ma prawo dominować nad innymi grupami, które są jej zdaniem gorsze od nich<ref>Woshinsky, Oliver H., ''Explaining Politics: Culture, Institutions, and Political Behavior'' (Oxon, England; New York City, United States: Routledge, 2008) s. 156.</ref>. Sam twórca ideologii faszystowskiej Benito Mussolini w ostatnim wywiadzie we wrześniu 1944 określał swój ruch jako socjalistyczny. Takiej klasyfikacji sprzeciwia się część [[konserwatyzm|konserwatystów]], którzy klasyfikują ten nurt polityczny jako lewicowy i socjalistyczny.
 
Często pojęcie skrajna prawica jest też używane do opisania ideologii [[faszyzm]]u, [[narodowy socjalizm|narodowego socjalizmu]] i [[neonazizm]]u<ref>{{cytuj książkę |autor = Peter Davies, Derek Lynch|tytuł = The Routledge Companion to Fascism and the Far Right|wydawca = Routledge|miejsce = Londyn|rok = 2002|strony = 2-5|isbn = 0-203-99472-8}}</ref><ref>Carlisle, Rodney P.,''The Encyclopedia of Politics: The Left and the Right'', cz.2: The Right (Thousand Oaks, California, United States; London, England; New Delhi, India: Sage Publications, 2005) s. 694.</ref><ref>Horst, Junginger, "The Study of Religion Under the Impact of Fascism" w: Numen Book Series, cz. 117 (Brill, 2008) s. 273.</ref><ref>Eatwell, Roger: "A 'Spectral-Syncretic Approach to Fascism', The Fascism Reader, Routledge, 2003 s. 71–80</ref>. Poszczególne odmiany faszyzmu charakteryzuje się jako skrajnie prawicowe ze względu na przekonanie, że rzekomo określona grupa ludności jest lepsza od innej i ma prawo dominować nad innymi grupami, które są jej zdaniem gorsze od nich<ref>Woshinsky, Oliver H., ''Explaining Politics: Culture, Institutions, and Political Behavior'' (Oxon, England; New York City, United States: Routledge, 2008) s. 156.</ref>. Sam twórca ideologii faszystowskiej [[Benito Mussolini]] określał ruch jako prawicowy<ref>Benito Mussolini. Fascism: Doctrine and Institutions. (Rzym, Włochy: 'Ardita' Publishers, 1935) s. 26. Cytat z doktryny faszyzmu: „We are free to believe that this is the century of authority, a century tending to the 'right,' a fascist century.”</ref>. Takiej klasyfikacji sprzeciwia się część [[konserwatyzm|konserwatystów]], którzy klasyfikują ten nurt polityczny jako hybrydowy czy tercerystyczny<ref>Michał Szymański: [http://web.archive.org/web/20090417065017/http://www.konserwatyzm.pl/publicystyka.php/Artykul/2684 ''Odchylenie lewicowe na konserwatyzm.pl?''] konserwatyzm.pl (strona zarchiwizowana)</ref>.
 
== Zobacz też ==