Protokół genewski (1925): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Protokół genewski''' – układ międzynarodowy z 1925 roku o zakazie używania na wojnie [[Broń chemiczna|gazów duszących, trujących lub podobnych]] oraz [[Broń biologiczna|środków bakteriologicznych]]. Jest to główne międzynarodowe porozumienie zabraniające prowadzenia wojny chemicznej i bakteriologicznej. Rozwija zakaz używania trucizn lub broni zatrutej zawarty w [[Konwencje haskie|Regulaminie wojny lądowej]] z 1899 i 1907 (zakaz używania gazów bojowych zawiera też [[Konferencja waszyngtońska|Traktat waszyngtoński]] z 6 lutego 1922<ref>Układ z 1922 nie został zrealizowany z powodu braku wszystkich wymaganych ratyfikacji.</ref>). Państwa uczestniczące w podpisaniu protokołu genewskiego potwierdziły, że nie użyją broni chemicznej i zgadzają się rozszerzyć ten zakaz na bakteriologiczne środki prowadzenia wojny<ref>Rozszerzenie to nastąpiło na wniosek polskiej delegacji, którą kierował [[Kazimierz Sosnkowski]] ([http://www.the-trench.org/geneva-protocol-at-90-1/ ''The Geneva Protocol'']).</ref>.
 
Układ został podpisany 17 czerwca 1925 przez 44 państwa, w tym Polskę{{r|DU278}}, która ratyfikowała go 4 lutego 1929{{r|DU279}}. Nabrał mocy 8 lutego 1928, z chwilą złożnia drugiej ratyfikacji. Zarejestrowany zgodnie z wymogami art. 18 [[Traktat wersalski|Traktatu Wersalskiego]] w Sekretariacie [[Liga Narodów|Ligi Narodów]] 7 września 1929<ref>''League of Nations Treaty Series'' [http://www.worldlii.org/int/other/treaties/LNTSer/1929/234.html vol. 94, pp. 66 - 74, Nr 2138].</ref>. Część państw-sygnatariuszy ratyfikowała go znacznie później, np. USA w roku 1975, ponadto część uzupełniła go mi[[Zastrzeżenie (prawo międzynarodowe)
|zastrzeżeniami]], np. respektowania tylko wtedy, gdy respektować go będzie [[przeciwnik]]. W roku 2017 jego stronami jest 140 państw{{r|ICRC}}.
 
Protokół nie ma ograniczenia czasowego. Państwa ratyfikujące Protokół zobowiązały się dołożyć starań, aby pobudzić kraje trzecie do dołączenia do protokołuProtokołu. [[język autentyczny|Tekstami autentycznymi]] są [[francuski]] i [[angielski]], [[depozytariusz]]em rząd [[Francja|Francji]].
 
Na Protokół powołuje się w [[preambuła|preambule]] [[Konwencja o broni biologicznej]] z 1972 oraz [[Konwencja o zakazie broni chemicznej]] z 1993, wprowadzające zakaz badania, produkowania czy nabywania takich broni.
Linia 21 ⟶ 22:
* ''Mała Encyklopedia Wojskowa'', t. 2, wyd. MON 1970.
* ''1000 słów o chemii i broni chemicznej'', [[Zygfryd Witkiewicz]] (red.), MON, Warszawa 1987. {{ISBN|8311073961}}.
 
[http://www.icrc.org/ihl.nsf/INTRO/280?OpenDocument Tekst protokołu na stronie Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża] {{Lang|en|fr}}
 
{{Układy związane z kontrolą zbrojeń}}