Emmy Noether: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m +przypis
Linia 23:
Noether urodziła się w [[1882]] w [[Erlangen]] w tradycyjnej rodzinie [[Żydzi|żydowskiej]]. Jej ojciec, Max Noether, był znanym profesorem matematyki. Ponieważ w owym czasie większość ścieżek kariery akademickiej była dla kobiet zamknięta, studiowała oficjalnie pedagogikę. Na wykłady z matematyki mogła uczęszczać jedynie jako wolny słuchacz. Jej talent matematyczny został jednak dostrzeżony przez wykładowców, którzy znali i przyjaźnili się z jej ojcem. Dzięki temu ostatecznie została dopuszczona do egzaminów.<ref name="Haaretz:ha-matematikait ha-yehudia she-shinta at ha-olam">{{Cytuj stronę | url = http://www.haaretz.co.il/nationalibrary/1.3948644| tytuł = אמי נתר: המתמטיקאית היהודייה ששינתה את העולם| data = 22.03.2017| rok = 2017 | miesiąc = 3 | opublikowany = Haaretz| język = he| data dostępu = 2017-03-23}}</ref>
 
W [[1907]] roku doktoryzowała się na Uniwersytecie w Erlangen. Ze względu na płeć, nie mogła występować w roli profesora. Mogła jedynie podjąć pracę jako pomoc wykładowcy nie otrzymując wynagrodzenia. W roku [[1915]] skorzystała z zaproszenia od Feliksa Kleina by dołączyć do wydziału matematyki [[Uniwersytet w Getyndze|Uniwersytetu w Getyndze]], gdzie działali ówcześni najwybitniejsi matematycy niemiccy. Wykładała jako asystentka Dawida Hilberta. Zarówno Hilbert jak i Klein bezskutecznie zabiegali w Ministerstwie Edukacji o przyznanie jej rolitytułu profesora wraz z wynagrodzeniem, argumentując, że w przeciwnym razie Getynga straci wybitnego matematyka.{{r|Haaretz:ha-matematikait ha-yehudia she-shinta at ha-olam}}
 
W [[1918]] r. udowodniła fundamentalne twierdzenie, tzw. [[twierdzenie Noether]], które wiąże symetrie (niezmienniczości) praw ruchu z zachowaniem pewnych wielkości fizycznych. W latach [[1922]]–[[1933]] była profesorem [[Uniwersytet w Getyndze|Uniwersytetu w Getyndze]], skąd została usunięta przez [[narodowy socjalizm|hitlerowców]] z powodu żydowskiego pochodzenia. Uczyła studentów nielegalnie, potajemnie przyjmując ich we własnym mieszkaniu<ref name=":0" />. Później wykładała na Bryn Mawr College oraz [[Institute for Advanced Study]] w Princeton.