Epoka hellenistyczna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JCRZ (dyskusja | edycje)
m {{Kontrola autorytatywna}}
m jęz.
Linia 58:
Śmierć Aleksandra pozostawiła ogromne imperium bez wyraźnego następcy. Tzw. [[diadochowie]], czyli dowódcy w królewskiej armii, a potem ich synowie, przez prawie pół wieku toczyli między sobą walki, które doprowadziły do ukształtowania się nowych państw.
 
W pierwszej fazie walk [[Perdikkas]] (z pomocą [[Eumenes z Kardii|Eumenesa]]) dążył do władzy nad całym imperium, oficjalnie w imieniu pogrobowca Aleksandra – [[Aleksander IV Macedoński|Aleksandra IV]]. Przeciwko sobie miał m.in. [[Ptolemeusz I Soter|Ptolemeusza]], [[Antypater (wódz macedoński)|Antypatra]] i [[Antygon I Jednooki|Antygona Jednookiego]]. W [[320 p.n.e.]] Perdikkas zginął z rąk własnych dowódców (m.in. [[Seleukos I Nikator|Seleukosa]]), a jego przeciwnicy dokonali podziału władzy w imperium. W [[319 p.n.e.]] zmarł Antypater rządzący w Macedonii i Grecji, na swego następcenastępcę wyznaczając [[Poliperchon|Polyperchona]]. Syn Antypatra, [[Kassander]], niepogodzony z tą decyzją, sprzymierzył się z Antygonem, Ptolemeuszem i [[Lizymach]]em i w wyniku walk przejął władzę. Tymczasem w Azji Antygon, po długiej kampanii, pokonał w [[316 p.n.e.]] armię sprzymierzonego z Polyperchonem Eumenesa. Kolejną fazę walk rozpoczął Antygon w [[315 p.n.e.]] wypędzając z Babilonii Seleukosa, czym wydatnie wzmocnił swoją pozycję w Azji. Przeciw niemu zawiązała się koalicja Ptolemeusza, Kassandra i Lizymacha. Pokój zawarty w [[311 p.n.e.]] (m.in. przyznający Babilonię z powrotem Seleukosowi) nie powstrzymał dążeń Antygona do poszerzenia władzy – umacniał swoją flotę, obiecywał wolność greckim poleis rządzonym przez konkurentów. W [[306 p.n.e.]] ogłosił się królem, a w kolejnych latach na podobny krok zdecydowali się pozostali diadochowie. Jednak w [[301 p.n.e.]], walcząc razem z synem [[Demetriusz I Poliorketes|Demetriosem]] przeciwko koalicji Selukosa, Lizymacha i Kassandra, Antygon poniósł śmierć w wielkiej [[bitwa pod Ipsos|bitwie pod Ipsos]]. Demetrios zbiegł do Grecji, a Lizymach i Seleukos podzielili między siebie Azję Mniejszą. Kolejne lata to walki o dominację w Grecji i Macedonii po śmierci Kassandra w [[298 p.n.e.]], toczone między Demetriosem, Lizymachem i [[Pyrrus]]em, królem Epiru. W [[287 p.n.e.]] Demetrios został wzięty do niewoli przez Seleukosa i po kilku latach zmarł. W [[281 p.n.e.]] Seleukos pokonał Lizymacha i zajął większość Azji Mniejszej. Natomiast Macedonia po kilku zmianach na tronie i najeździe [[Galatowie|Galów]] znalazła władcę w osobie [[Antygon II Gonatas|Antygona Gonatasa]], syna Demetriosa, wnuka Antygona Jednookiego. Z kolei część Galów, która dokonała w tym okresie inwazji Grecji i Macedonii, przeprawiła się do Azji Mniejszej i osiedliła w centrum półwyspu – znani tam byli pod nazwą Galatów i przez długi okres stanowili siłę, z którą należało się liczyć.
 
=== Równowaga III wieku p.n.e. ===