Nalewka (napój alkoholowy): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ilustracja
Linia 51:
Pierwsza nalewka była ponoć dziełem ojca medycyny, [[Hipokrates]]a, stąd napój z [[wino|wina]] i [[miód|miodu]] z dodatkiem przypraw nazywano „Hipokrasem”. W VIII wieku n.e. arabscy [[Alchemia|alchemicy]] otrzymali pierwszy w historii [[bimber]]. Po doprawieniu produktu ziołami i miodem rozpowszechniali go jako ''aqua vitae''. Mimo tego, iż sekret produkcji spirytusu był pilnie strzeżony, w XIII wieku receptura została opisana przez [[Arnold de Villanova|Arnauda de Villeneuve’a]]. Gdy okazało się, że alkohol wzmacnia lecznicze działanie wielu ziół, zaczęto chorym zapisywać alkoholowe nalewki. W XVI wieku we Włoszech powstała pierwsza nalewka przeznaczona do zwykłej konsumpcji. Było to ''rosoglio'', spirytus z olejkiem różanym (w Polsce znane pod nazwą ''rosolis'' – do lat 50. XX wieku podawano go dzieciom przy różnych schorzeniach – ''po łyżeczce''). Kolejne znane likiery i nalewki to: [[Chartreuse]], wyprodukowane w opactwie [[La Grande Charteuse]] w 1605 roku oraz [[Benedyktyn (likier)|Benedyktynka]], wyprodukowana przez [[benedyktyni|benedyktynów]] z [[Normandia (kraina historyczna)|Normandii]]. W szybkim czasie nalewki i [[likier]]y zyskały wielką popularność w Europie, a każdy naród miał charakterystyczny dla siebie trunek.
 
Do Polski moda na słodkie nalewki owocowe (inaczej zwane kordiałami, likworami lub ratafiami) dotarła z Francji prawdopodobnie wraz z [[Henryk III Walezy|Henrykiem Walezym]]. Tutaj zaczęto też wyrabiać napój zwany [[krupnik (napój alkoholowy)|krupnikiem]]. Wkrótce w apteczce każdego polskiego dworku stało kilka gatunków nalewek, a [[Receptura (przepis)|receptury]] przekazywano sobie z pokolenia na pokolenie w domowych almanachach nazywanych "Silva rerum" (dosł. "Las rzeczy"), często dopiero w [[testament|testamencie]]. Na wiek XVIII i XIX przypada złoty okres polskiego nalewkarstwa, zastopowany dopiero przez II wojnę światową, oraz powojenną politykę kulturalną PRL. Na wiek XIX przypada okres olbrzymiego zainteresowania dawnymi recepturami na nalewki. Na uuwagęuwagę zasługuje duża liczba pojawiających się od końca XVIII wieku i przez cały wiek XIX publikacji książkowych dotyczących gorzelnictwa czy sztuki kulinarnej. Zawierają one obszerne zbiory przepisów na nalewki, jak też często szczegółowe opisy otrzymywania wszystkich składników potrzebnych do ich produkcji.
 
'''Wybrane polskie publikacje historyczne dotyczące nalewkarstwa:'''