Wikipedia

Wehikuł czasu (powieść): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
+link
m lit.
Linia 26:
 
== Okoliczności powstania utworu ==
Wells rozważał pojęcie [[Podróżowanie w czasie|podróży w czasie]] już wcześniej, w poprzedniej pracy zatytuowanejzatytułowanej ''The Chronic Argonauts''. To opowiadanie zostało opublikowane w licealnej gazecie pisarza i była podstawą do napisania "Wehikułu czasu". Wells często stwierdzał, że "The Chronic Argonauts" bardzo odzwierciedla to, co zostało napisane w "Wehikule czasu". Myślał także o użyciu niektórych materiałów z opowiadania jako seria artykułów w [[Pall Mall Gazette]], aż do momentu, gdy wydawca poprosił go czy mógłby w zamian napisać powieść o tym samym motywie; Wells chętnie się zgodził, dostając wynagrodzenie 100 funtów (około 9 tysięcy dzisiaj) podczas publikacji przez wydawnictwo [[Heinemann]] w 1895 roku. Opowiadanie zostało najpierw ukazane w formie odcinkowej w okresie styczeń – maj w New Review. Pierwsza wersja książkowa (być może przygotowana z innego rękopisu<ref>{{cytuj stronę | url = http://newsroom.ucr.edu/news_item.html?action=page&id=2256 | tytuł = UCR Acquires Rare Edition of “The Time Machine” | data = 2010-02-09 | opublikowany = University of California | język = en | data dostępu = 2012-09-15}}</ref>) została opublikowana w Nowym Jorku przez [[Henry Holt and Company]] 7 maja 1895 roku; wersja brytyjska została wydana przez wydawnictwo Heinemann 29 maja<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Hammond | imię = John R. | tytuł = H. G. Wells's The time machine: a reference guide | wydawca = Greenwood Publishing Group | isbn = 0-313-33007-7}}</ref>. Tekst obu edycji różni się od siebie i są zwyczajowo nazywane kolejno "tekstem Holta" i "Heinemanna". Większość współczesnych wznowień książki jest oparta na wersji Heinemanna.
 
Historia odzwierciedla przekonania polityczne Wellsa, a także jego pogląd na życie, dostatek i współczesną obawę o stosunki przemysłowe. Na fabułę miały także wpływ teorie [[Ray Lankester|Raya Lankestera]] o degeneracji społeczeństwa<ref>{{cytuj stronę | url = http://mikejay.net/articles/man-of-the-year-million/ | tytuł = Man of the year million | nazwisko = Jay | imię = Mike | opublikowany = mikejay.net | język = en | data dostępu = 2012-10-24}}</ref>. W tym okresie powstały również inne prace z gatunku science fiction o podobnych motywach takie jak, [[W roku 2000]] [[Edward Bellamy|Edwarda Bellamy’ego]] lub [[Wieści znikąd]] [[William Morris|Williama Morrisa]].
Linia 37:
Wracając do miejsca, w którym początkowo się pojawił, Podróżnik załamuje się zniknięciem swego wehikułu. Po jakimś czasie odkrywa, że został on przez kogoś przeniesiony do pobliskiej budowli przypominającej z wyglądu sfinksa, która jest zamknięta od środka. Później, gdy zapada zmierzch, bohater zostaje otoczony przez [[Morlokowie|Morloków]] – postacie z wyglądu przypominające małpy, a mieszkające w podziemiach, na powierzchnię zaś wychodzące po zmroku. Schodząc do ich miejsca zamieszkania, Podróżnik zmienia swoją teorię, spekulując nad ewolucją ludzi. Dochodzi do wniosku, że rasa ludzka wyewoluowała w dwa odmienne gatunki. Osoby, które żyły dostatnio, bez lęku o przyszłość, stały się mało efektywnymi Elojami, a poniewierana klasa robotnicza przemieniła się w brutalną rasę Morloków, która boi się światła. Chodząc po ich tunelach w poszukiwaniu wehikułu, Podróżnik odkrywa, że Morlokowie żywią się Elojami. Główny bohater stwierdza, że inteligencja jest wynikiem odpowiedzi na niebezpieczeństwo. Gdy obie rasy nie były niczym zagrożone, ich zdeterminowanie i bystrość zostały stłumione.
 
W międzyczasie podróżnik ratuje tonącą kobietę z rasy Elojów, Weenę. Po paru dniach spędzonych razem odbywają wspólną wyprawę, podczas której odkrywają ruiny muzeum. Wewnątrz znajdują zapałki, które według Podróżnika pomogą mu w odzyskaniu wehikułu. Z powodu zbliżającej się nocy i długiej drogi do osady Weeny postanawiają zostać w lesie. Nagle zostają otoczeni przez Morloków, po czym Elojka traci przytomność. Główny bohater odwraca uwagę przeciwników, podpalając las, po czym ucieka w drugą stronę. Później odnajduje swój wehikuł na terenie Morloków i podróżuje w przyszłość o około 30 milionów lat. Obserwując Ziemię, widzi ogromne istoty podobne do krabów. Podróżnik przenosi się dalej w przyszłość, a jednocześnie przygląda się zmieniającej się okolicy. Planeta powoli przestaje się obracać, słońce staje się bardziej czerwone, a świat zamiera.
 
Podróżnik wraca do swojego laboratorium około trzech godzin od momentu wyruszenia w podróż. Opowiada swym gościom, co widział, i jako dowód pokazuje dwa kwiaty, które dostał od Weeny. Pierwotny narrator opisuje, że wrócił do domu głównego bohatera na drugi dzień, gdy ten szykował się do kolejnej ekspedycji. Podróżnik obiecuje, że wróci za pół godziny, ale trzy lata później narrator traci nadzieję, że kiedykolwiek go zobaczy.
Linia 45:
* Program radiowy Escape zaadaptował fabułę dwukrotnie. W 1948 roku grał Jeff Corey, a John Dehner w 1950. Podróżnik w czasie nazwany Dudleyem przemieszczał się w czasie razem z jego towarzyszem Fowlerem.
* ''[[Wehikuł czasu (film 1960)|Wehikuł czasu]]'' - film z [[1960 w filmie|1960]] roku. Główne role grali [[Rod Taylor]], [[Alan Young]] i Yvette Mimieux. Producentem i reżyserem jest [[George Pal]], który w 1953 roku stworzył [[Wojna światów (film 1953)|Wojnę światów]] – ekranizację innej książki Herberta George Wellsa.
* ''[[Wehikuł czasu (film 2002)|Wehikuł czasu]]'' - w reż. [[Simon Wells|Simona Wellsa]] z [[2002 w filmie|2002]] roku.
* Siódmy odcinek szóstego sezonu [[Futurama|Futuramy]] zatytułowany ''The Late Philip J. Fry'' zawiera liczne aluzje, ale często odbiega od oryginalnego wątku.
* Seria Classics Illustrated jako pierwsza wydała komiks w lipcu 1956 bazując na fabule z książki.
 
== Najbardziej znane historie bazujące na fabule ==
Linia 56:
* "The Man Who Loved Morlocks" oraz "The Trouble With Weena" - David J. Lake
* "Dancers at the End of Time" - [[Michael Moorcock]]
* Również takie opowiadania i adaptacje filmowe jak "Allan and the Sundered Veil", "The League of Extraordinary Gentlemen", "Gremlins", "Time After Time", Timeflash" czy "A Scientific Romance" zawierają liczne pomysły z powieści ''The Time Machine''.
 
{{Przypisy}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Wehikuł_czasu_(powieść)”