Elektrownia szczytowo-pompowa Dlouhé Stráně: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
RadLes (dyskusja | edycje)
portale w górę
WP:SK, drobne redakcyjne, poprawa linków
Linia 169:
Elektrownia szczytowo-pompowa Dlouhé Stráně jest jedną z większych tego typu w [[Europa|Europie]], biorąc pod uwagę jej moc{{r|I|J}}. Jest zaliczana do tzw. siedmiu cudów Republiki Czeskiej i jednym z częściej odwiedzanych przez [[Turystyka|turystów]] miejsc w Wysokim Jesioniku{{r|E}}. Położona jest w malowniczej okolicy górskiej na wydzielonym obszarze objętym ochroną o nazwie Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki, dobrze zaadaptowana i wkomponowana w środowisko naturalne{{r|K}}.
 
Jest elektrownią wodną, w której energia elektryczna jest produkowana przez wpompowanie wody ze zbiornika dolnego do górnego w okresie nadwyżki produkcji jej nad zapotrzebowanie, np. w nocy, a następnie w godzinach szczytu poprzez odwrócenie tego procesu, tzn. upust wody powodujący napęd jej strumieniem specjalnych wirników turbogeneratorów, wytwarzających następnie energię elektryczną{{r|J}}. Jest elektrownią pomocniczą mającą na celu zapewnienie stabilności działania systemu zaopatrzenia w energię elektryczną Republiki Czeskiej{{r|G}}. Zalicza się również do elektrowni o [[Odnawialne źródłoźródła energii|odnawialnych źródłach energii]]. Głównym operatorem jest [[ČEZ|Przedsiębiorstwo energetyczne ČEZ, a.s]]{{r|L}}.
 
Elektrownia jest w stanie wyprodukować rocznie około 997,8 GWh{{r|D}} energii elektrycznej. Składa się z czterech zasadniczych części: zbiorników górnego i dolnego, sztolni upadowych oraz komór sterowni z zapleczem technicznym{{r|M}}.
Linia 175:
== Elementy elektrowni ==
=== Zbiornik górny ===
[[Plik:Dlouhé Stráně - přečerpávací vodní elektrárna1011849.jpg|thumb|240px|Widok na część górnego zbiornika elektrowni Dlouhé Stráně.]]
Zbiornik górny ma w rzucie poziomym kształt nieregularnego [[owal]]u o długości około 710 m i szerokości około 240 m{{r|B}}. Głębokość zbiornika to około 26 m, a usytuowany jest on na górze Dlouhé stráně przebudowanej i zaadaptowanej specjalnie na to zamierzenie{{r|P}}. Wzdłuż korony zbiornika umieszczono zabezpieczające poręcze. W rzucie pionowym, w przekroju zbiornik ma kształt [[trapez]]u{{r|P}}.
 
Całkowita maksymalna objętość zbiornika to 2 720 000 m³{{r|N}}, a robocza 2 580 000 m³{{r|C}}. Zbiornik zajmuje powierzchnię 15,4 ha{{r|C}}. Nawierzchnia zbiornika zbudowana jest z kamiennego podkładu, na którym jest położony wodoszczelny, porowaty [[Asfaltobeton|beton asfaltowy]] o grubości około 10 cm i dodatkowo położona 8 cm gęsta warstwa betonu asfaltowego, uszczelniającego{{r|P}}. Naturalny asfalt o parametrach technicznych w zakresie temperatur od -30 °C do +60 °C, gwarantujących jego wytrzymałość był dostarczony z [[Albania|Albanii]]{{r|C}}, a położony przez firmę Slovasfalt z [[Bratysława|Bratysławy]]{{r|G}}. Ostatnią warstwą jest około 3 mm asfaltowy zacier tzw. [[Mastyks grysowy SMA|mastyks]]{{r|H}}. Korona zbiornika położona jest na wysokości 1350 m n.p.m.{{r|P}}.
 
=== Zbiornik dolny ===
[[Plik:Dlouhe Strane dolni nadrz.jpg|thumb|240px|Widok na dolny zbiornik wodny elektrowni Dlouhé Stráně.]]
Dolny zbiornik zaadaptowany jest w [[Dolina|dolinie]] płynącej rzeki Divoká Desná i ma w rzucie poziomym kształt zbliżony do trapezu o długości około 800 m, maksymalnej szerokości około 220 m i głębokości 56 m{{r|O}}, przy możliwych wahaniach poziomu lustra wody o około 22 m{{r|E}}. Jest zlokalizowany o około 1,5 km na północny-wschód od zbiornika górnego{{r|B}}. Poziom wody regulowany jest specjanie zbudowaną zaporą{{r|E}}. Do zbiornika tego poza ciekiem naturalnym rzeki Divoká Desná z dopływającymi potokami dostarczana jest woda z podziemnego rurociągu łączącego oba zbiorniki, przepływająca przez [[Turbina|turbiny]]{{r|E}}.
 
Całkowita maksymalna objętość zbiornika to 3 405 000 m³{{r|N}}, a robocza 2 580 000 m³{{r|P}}. Zbiornik zajmuje areał około 16,13 ha{{r|C}}. Średnia roczna prędkość dopływającego strumienia wody do zbiornika to 0,46 m³/s{{r|P}}. Warstwy najniższe zbiornika zbudowane są ze [[żwir]]u [[Frakcja (budownictwo)|frakcji]] 40, a następnie warstwy kamieni{{r|P}}. Ściany zbiornika pokrywa dwuwarstwowy, wodoszczelny beton asfaltowy{{r|E}}. Korona zbiornika położona jest na wysokości 824,7 m n.p.m.{{r|C}}.
 
=== Sztolnie upadowe ===
Linia 198:
W drugiej kawernie również położonej pod ziemią o wymiarach: 117 m × 13 m i wysokości 21,5 m umieszczono [[Transformator energetyczny|blokowe transformatory]]{{r|S}} prądu trójfazowego o napięciu 22 [[Wolt|kV]] i natężeniu 9329 [[Amper|A]]{{r|H}}, które dostarczył zakład [[Škoda Transportation|Škoda Pilzno]]{{r|G}}. W razie pożaru zabezpieczone automatycznym układem gaśniczym na [[dwutlenek węgla]]{{r|C}}. Z zespołu transformatorów płynie prąd linią o napięciu 400 kV{{r|T}} do przekaźnika znajdującego się około 42 km na południowy-zachód od elektrowni w miejscowości Krasíkov{{r|T}}.
 
[[Plik:Loučná nad Desnou, Rejhotice, PVE Dlouhé stráně (04).jpg|thumb|240px|Widok na linie przesyłowe prądu z elektrowni Dlouhě Stráně.]]
Ponadto w podziemiu znajduje się cały system pomocniczy zaplecza technicznego oraz tuneli komunikacyjnych o powierzchni poprzecznej (od 12 do 50) m², wentylacji i drenażu kanałów o łącznej długości 5,5 km{{odn|Barták, Smolík|2006}}.
 
== Turystyka ==
[[Plik:Dlouhé Stráně, vstupní tunel.jpg|thumb|240px|Widok na wrota wejściowe do tunelu komunikacyjnego elektrowni Dlouhé Stráně.]]
Chcąc zwiedzić elektrownię, która jest udostępniona dla turystów, należy się kierować od granicy polsko-czeskiej [[Droga krajowa nr I/44 (Czechy)|drogą krajową nr]] [[Plik:SilniceI44.svg|25px]] w kierunku na [[Šumperk]]{{r|V}}:
 
* [[Głuchołazy]] – [[Jesionik]] (czes. ''Jeseník'') – [[Červenohorské sedlo]] – [[Kouty nad Desnou]].
Linia 209:
Można ją zwiedzać w godzinach 8:00-15:00 w grupach zorganizowanych (nie mniej niż 15 osób i nie więcej niż 50) w towarzystwie przewodnika oprowadzającego grupę sprzed bramy elektrowni{{r|D}}. Zwiedzanie trwa około 3 godzin (w tym: słowna prezentacja, projekcja zdjęć i filmu, oprowadzenie po tunelu do kawerny oraz dojście tunelem ze znajdującymi się tam schodami o 2400 stopniach do górnego zbiornika){{r|D}}. Bilety wstępu są do nabycia w sklepie „Helia Sport”{{r|U}} w pobliskiej miejscowości [[Loučná nad Desnou]], blisko stacji kolejowej.
 
Istnieje możliwość dojazdu do elektrowni specjalnym autobusem wycieczkowym od centrum informacyjnego w Koutach nad Desnou lub zwiedzenie górnego zbiornika łączoną trasą biegnącą z Kout nad Desnou, [[WyciągKolej krzesełkowykrzesełkowa|kolejkąkoleją sześciokrzesełkową]] na stok [[Medvědí hora (Wysoki Jesionik)|Medvědí hora]], skąd asfaltową ścieżką można pieszo dotrzeć do górnego zbiornika{{r|V}}.
 
=== Szlaki turystyczne ===
Linia 230:
 
{{Przypisy|2|przypisy=
<ref name=A>{{Cytuj stronę | url =http://www.nazeleno.cz/energie/vodni-energie/5-nejvetsich-vodnich-elektraren-v-ceske-republice.aspx | tytuł =5 největších vodních elektráren v České republice | autor =Michaela Vinšová | data =2011-05-12 | praca = | opublikowany =nazeleno.cz | język =cs | data dostępu = 2017-03-22 | archiwum = | zarchiwizowano = }}</ref>
<ref name=B>{{Cytuj stronę | url =http://mapy.cz/#!/turisticka?x=17.1791364&y=50.0850655&z=15&source=base&id=1853864 | tytuł=Dlouhé Stráně – přečerpávací vodní elektrárna (Turistická mapa) 1:12 000 | data dostępu=2014-12-03 | autor= | opublikowany=mapy.cz | praca= | data = | język=cs}}</ref>
<ref name=C "turistika">{{Cytuj stronę | url =http://www.turistika.cz/mista/pve-dlouhe-strane | tytuł=PVE Dlouhé Stráně | data dostępu=2014-12-03 | autor= | opublikowany=turistika.cz | praca= | data = | język=cs}}</ref>
<ref name=D>{{Cytuj stronę | url =http://www.jeseniky.net/dlouhe-strane?lang=pl | tytuł=Přečerpávací vodní elektrárna Dlouhé Stráně | data dostępu=2014-12-03 | autor= | opublikowany=jeseniky.net | praca=| data = | język=cs}}</ref>
<ref name=E>{{Cytuj stronę | url =http://www.casopisstavebnictvi.cz/sedmy-div-ceske-republiky_N435 | tytuł =Sedmý div České republiky | autor = | data = | praca = | opublikowany =casopisstavebnictvi.cz | język =cs | data dostępu = 2017-03-22 | archiwum = | zarchiwizowano = }}</ref>
<ref name=F>{{Cytuj stronę | url =http://www.energotis.cz/ | tytuł=Energotis, s.r.o | data dostępu=2014-12-03 | autor= | opublikowany=energotis.cz | praca= | data = | język=cs}}</ref>
<ref name=G>{{Cytuj stronę | url =http://www.primavesi.eu/technika/pve-dlouhe-strane/ | tytuł=PVE Dlouhé Stráně | data dostępu=2014-12-03 | autor= | opublikowany=primavesi.eu | praca= | data = | język=cs}}</ref>
<ref name=H>{{Cytuj stronę | url =http://technet.idnes.cz/dlouhe-strane-skrz-naskrz-reportaz-z-mist-kam-se-nepodivate-plo-/tec_reportaze.aspx?c=A070725_144313_tec_reportaze_rja | tytuł=Dlouhé Stráně skrz naskrz. Reportáž z míst, kam se nepodíváte | data dostępu=2014-12-03 | autor=Rosťa Jančar | opublikowany=technet.idnes.cz | praca= | data =2007-08-06 | język=cs}}</ref>
<ref name=I>{{Cytuj stronę | url =http://www.ms-urlop.cz/loucna-nad-desnou/13_4405_dlouhe-strane-elektrownia-pompowo-szczytowa/ | tytuł =Dlouhé Stráně - elektrownia pompowo-szczytowa - Loučná nad Desnou | autor = | data = | praca = | opublikowany =ms-urlop.cz | język =pl | data dostępu = 2017-03-22 | archiwum = | zarchiwizowano = }}</ref>
<ref name=J>{{Cytuj stronę | url =http://cire.pl/pliki/2/elektrownie_pompowo-szczytowe.pdf | tytuł=Elektrownie, które... zużywają energię. Zestawienie największych elektrowni szczytowo-pompowych w Polsce i na świecie 2010. (PDF)| data dostępu=2014-12-10 | autor=Piotr Olszowiec. | opublikowany=cire.pl | praca=Energia-Gigawat | data =2010-11 | język=pl}}</ref>
<ref name=K>{{Cytuj stronę | url =http://www.olomoucky-kraj.com/object.php?object=43 | tytuł=Přečerpávací vodní elektrárna Dlouhé Stráně | data dostępu=2014-12-03 | autor= | opublikowany=olomoucky-kraj.com | praca=| data = | język=cs}}</ref>