Komitet Intelektualistów i Działaczy Katolickich: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
Ytabak (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
'''Komitet Intelektualistów i Działaczy Katolickich''', '''Komisja Intelektualistów i Działaczy Katolickich''' (KIiDK)<ref>Janusz Stefaniak, ''Komisja Intelektualistów i Działaczy Katolickich'', w: ''Encyklopedia Białych Plam'', t. XIX, Suplement, Radom 2005, s. 180.</ref> – zrzeszenie duchownych i katolików świeckich, działające w [[Polska|Polsce]] w latach [[1950]]-[[1953]] przy [[Polski Komitet Obrońców Pokoju|Polskim Komitecie Obrońców Pokoju]]. Ruch nastawiony był na współpracę z władzami komunistycznymi. Duchownych należących do komitetu uznaje się za przedstawicieli ruchu "[[księża patrioci|księży patriotów]]".
 
InstytucjaOrganizacja powstała [[4 listopada]] [[1950]] r. z inicjatywy szefa [[Stowarzyszenie „Pax”|PAX-u]], [[Bolesław Piasecki|Bolesława Piaseckiego]]. Stanowiła ona element strategii władz komunistycznych, dążących do stworzenia podziałów w łonie polskiego Kościoła katolickiego poprzez utworzenie w jego obrębie przyjaznego sobie stronnictwa, skupionego wokół Piaseckiego. Komitet był organizacją mniej radykalną od ''Komisji Księży'' utworzonej przy ZBoWiD-zie. Początkowo dążył do osiągnięcia przynajmniej częściowego porozumienia z niektórymi biskupami, jednakże przedstawiciele komitetu, zwłaszcza [[Eugeniusz Dąbrowski]], uczestniczyli w atakach słownych na hierarchię kościelną, również na prymasa [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]]. Utworzenie komitetu przez PAX zostało później napiętnowane przez Episkopat w memoriale "[[Non possumus]]".
 
Przewodniczącym komitetu był ks. prof. [[Jan Czuj]] (wówczas dziekan [[Wydział Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego|Wydziału Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego]]), wiceprzewodniczącym biblista ks. prof. [[Eugeniusz Dąbrowski]], sekretarzem [[Andrzej Micewski]], a przedstawicielem [[Stowarzyszenie „Pax”|PAX-u]] [[Ryszard Reiff]]. Komitet tworzył oddziałowe komisje na szczeblu województwa. Posiadał spore wpływy wśród profesury wydziałów teologicznych [[Uniwersytet Warszawski|UW]] i [[Uniwersytet Jagielloński|UJ]] oraz na [[KUL]]. Łącznie zrzeszał ok. 200-300 samych księży w całej Polsce. Wśród nich m.in.: [[Mieczysław Żywczyński]], [[Józef Keller]] (później porzucił kapłaństwo), [[Stefan Biskupski (duchowny)|Stefan Biskupski]], [[Piotr Chojnacki]], [[Aleksy Klawek]], [[Kazimierz Kłósak]] i [[Józef Pastuszka]].
 
Komisja Intelektualistów [[6 listopada]] [[1950]] roku przesłała do francuskich intelektualistów list wyrażający solidarność i propozycję współpracy. Podpisali go m. in.: Jan Czuj, [[Paweł Jasienica]], [[Jerzy Zawieyski]], [[Jerzy Turowicz]], [[Dominik Horodyński]] i [[Stanisław Stomma]]<ref>Janusz Stefaniak, ''Komisja Intelektualistów i Działaczy Katolickich'', w: ''Encyklopedia Białych Plam'', t. XIX, Suplement, Radom 2005, s. 180.</ref>.
 
W październiku [[1953]] r. za zgodą władz państwowych PAX połączył Komitet Intelektualistów i Działaczy Katolickich z komisjami księży przy kołach ZBoWiD-u, tworząc [[Komisja Duchownych i Świeckich Działaczy przy Ogólnopolskim Komitecie Frontu Narodowego|Komisję Duchownych i Świeckich Działaczy przy Ogólnopolskim Komitecie Frontu Narodowego]].
 
{{Zobacz kategorię|Członkowie Komitetu Intelektualistów i Działaczy Katolickich}}