Wersja z 03:33, 4 kwi 2017 edytuj Krzysieg (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 564 edycje Pochodzenie nazwy grodów: „Słownika Starożytności Słowiańskich” (1961, t. 1, s. 302) ; Gdzie znajdowały się Grody Czerwieńskie?, Kamena - Kwartalnik Kresowy, nr 3-4 , s. 30-33. 1992 ← poprzednia edycja		Wersja z 20:57, 9 kwi 2017 edytuj anuluj edycję Magyar062 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 3015 edycji drobne merytoryczne następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Polska 960 - 992.png\|thumb\|upright=1.2\|Przypuszczalny zasięg państwa Polan na początku panowania Mieszka I i ziemie przyłączone przez tego władcę. Wschodnia granica Grodów Czerwieńskich oparta jest na przebiegającym przez ten obszar [[Dział wód\|europejskim dziale wodnym]]]] '''Grody Czerwieńskie''' ('''Ziemia czerwieńska''') ([[język ukraiński\|ukr.]] ''Червенські городи'', [[język niemiecki\|niem.]] ''Rotburgenland'', [[język węgierski\|węg.]] ''Vörösföldnek'') – powszechnie przyjęta w historiografii nazwa ziem stanowiących w X i XI wieku przedmiot rywalizacji [[Historia Polski (do 1138)\|polsko]]-[[Ruś Kijowska\|ruskiej]].<br /> Nazwa grodów prawdopodobnie związana jest z handlem owadem barwnikowym - [[czerwiec polski\|czerwiem]]<ref name="Barwnikowy źródłosłów nazwy Czerwień (...) Według „Słownika Starożytności Słowiańskich” (1961, t. 1, s. 302) rdzeń tej nazwy pochodzi od „czerwia”, tzn. poczwarki owada barwnikowego. Taki wywód przypomniała ostatnio I. Kutyłowska (1992, s. 32), „Warownia Czerwień-Czermno stała się zapewne głównym polskim ośrodkiem handlu '''czerwiem''' z Bliskim Wschodem, co utrwaliło jej nazwę urobioną od tego robaka, dostarczającego tak poszukiwanego w średniowieczu purpurowego barwnika">{{Cytuj pismo \| nazwisko = Maruszczak \| imię = Henryk \| tytuł = Wczesnośredniowieczne grodzisko w Guciowie na Roztoczu: wnioski z analizy topografii i warunków fizjograficznych regionu: (przyczynek do studiów nad Grodami Czerwieńskimi) \| czasopismo = Archeologia Polski Środkowowschodniej 2 \| wydawca = Wydawnictwo Instytutu Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej \| strony = 234 \| data = 1997 \| url = http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej-r1997-t2/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej-r1997-t2-s227-236/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej-r1997-t2-s227-236.pdf}}</ref> ▼ Grody te wspomniane są w [[latopis]]ie „[[Powieść minionych lat]]”<ref>Połnoje sobranije russkich letopisiej, t. I., Leningrad 1926-1928.</ref>) jako grody [[Lędzianie\|Lachów]]. Zdobyte w 981 r. wraz z [[Przemyśl]]em przez księcia kijowskiego [[Włodzimierz I Wielki\|Włodzimierza Wielkiego]], zostały w 1018 r. odzyskane przez [[Bolesław I Chrobry\|Bolesława Chrobrego]] w czasie [[wyprawa kijowska (1018)\|wyprawy kijowskiej]], by w 1031 zostać ponownie opanowane przez [[Jarosław I Mądry\|Jarosława Mądrego]]. Po przesiedleniu w okolice Kijowa części ludności [[Plemiona lechickie\|lechickiej]] i [[Rutenizacja\|rutenizacji]] pozostałej, ziemie te stanowiły zachodnią część [[Ruś Czerwona\|Rusi Czerwonej]], a ich nazwa zanikła. ▲Nazwa grodów prawdopodobnie związana jest z handlem owadem barwnikowym - [[czerwiec polski\|czerwiem]]<ref name="Barwnikowy źródłosłów nazwy Czerwień (...) Według „Słownika Starożytności Słowiańskich” (1961, t. 1, s. 302) rdzeń tej nazwy pochodzi od „czerwia”, tzn. poczwarki owada barwnikowego. Taki wywód przypomniała ostatnio I. Kutyłowska (1992, s. 32), „Warownia Czerwień-Czermno stała się zapewne głównym polskim ośrodkiem handlu '''czerwiem''' z Bliskim Wschodem, co utrwaliło jej nazwę urobioną od tego robaka, dostarczającego tak poszukiwanego w średniowieczu purpurowego barwnika">{{Cytuj pismo \| nazwisko = Maruszczak \| imię = Henryk \| tytuł = Wczesnośredniowieczne grodzisko w Guciowie na Roztoczu: wnioski z analizy topografii i warunków fizjograficznych regionu: (przyczynek do studiów nad Grodami Czerwieńskimi) \| czasopismo = Archeologia Polski Środkowowschodniej 2 \| wydawca = Wydawnictwo Instytutu Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej \| strony = 234 \| data = 1997 \| url = http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej-r1997-t2/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej-r1997-t2-s227-236/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej-r1997-t2-s227-236.pdf}}</ref> [[Plik:Polska 992 - 1025.png\|thumb\|upright=1.2\|Państwo Bolesława Chrobrego z zaznaczonymi nabytkami terytorialnymi władcy. Grody Czerwieńskie zostały zaznaczone według przeważającej dziś koncepcji o ich zasięgu terytorialnym – obejmują obok samego Czerwienia także ziemię chełmską, bełską, przemyską, sanocką i wołyńską.]] Linia 19 ⟶ 20: : ''Roku 6489'' [981]''. Poszedł Włodzimierz ku Lachom i zajął grody ich: Przemyśl, Czerwień i inne grody, które do dziś dnia są pod Rusią. Tegoż roku i Wiatyczów zwyciężył i nałożył na nich dań od pługa, jaką i ojciec jego brał.'' W skład państwa [[Mieszko\|Mieszka I]] wchodziły ziemie nad [[San]]em i [[Bug]]iem obejmujące Grody Czerwieńskie, które prawdopodobnie władca polski odziedziczył już po swoich poprzednikach<ref>[[Tadeusz Sulimirski (archeolog)\|Tadeusz Sulimirski]], ''Najstarsze dzieje narodu polskiego'', Londyn 1947, str. 43</ref>. Zamieszkali na tym terenie [[Lędzianie]] stanowili zaporę przed parciem [[Ruś Kijowska\|Rusi]] na zachód. Świadczy o tym system obronny Lędzian, skierowany w kierunku południowo-wschodnim, w którym kluczową rolę odgrywał [[Czerwień (gród)\|Czerwień]] (obecnie [[Czermno (województwo lubelskie)\|Czermno]]) i [[Bełz]] oraz zaplecze gospodarcze położone na zachodnim brzegu [[Huczwa\|Huczwy]]<ref name=roztocze>Jan Buraczyński, Roztocze – dzieje osadnictwa, Lublin 2008, s. 45-47.</ref>. Wykorzystując zerwanie sojuszu polsko-czeskiego i najazd [[Otton II (cesarz rzymski)\|Ottona II]] na Polskę w 979 roku., książę kijowski Włodzimierz Wielki w 981 roku zagarnął zamieszkany przez Lędzian obszar Grodów Czerwieńskich<ref name=roztocze />.

Grody Czerwieńskie: Różnice pomiędzy wersjami