Franciszek Ferdynand Habsburg: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków |
|||
Linia 36:
|wikicytaty = Franciszek Ferdynand Habsburg
}}
[[Plik:Franzferdinand.jpg|thumb
[[Plik:Franz Ferdinand Automobile AB.jpg|thumb
[[Plik:Franz Ferdinand and Sophia Chotek.jpg|thumb
'''Franciszek Ferdynand Habsburg-Lotaryński
== Życie ==
Urodził się jako najstarszy syn arcyksięcia [[Karol Ludwik (arcyksiążę austriacki)|Karola Ludwika]] i jego drugiej żony – arcyksiężnej [[Maria Annunziata Burbon-Sycylijska|Marii Annunziaty]], księżniczki [[Sycylia|Sycylii]] i [[Neapol]]u. Arcyksiążę Franciszek Ferdynand w bardzo młodym wieku wstąpił do wojska. Bardzo szybko awansował. Przez długi okres nie pełnił żadnych ważnych funkcji publicznych. Często podróżował, a czas wolny spędzał na polowaniach w towarzystwie wysokich rangą dostojników państwowych. Wychowawcą arcyksięcia był jezuita Onno Klop. Franciszek Ferdynand uzyskał wszechstronne wykształcenie, choć z uwagi na wpojone przez wychowawcę poglądy, cieszył się opinią konserwatysty i klerykała<ref>H. Batowski, ''Rozpad Austro-Węgier 1914-1918. Sprawy narodowościowe, działania dyplomatyczne'', Wrocław-Warszawa-Kraków 1965, s. 63.</ref>. Opanował dobrze arkana dyplomacji, wojskowości i ekonomii. W przeciwieństwie do wykazującego zdolności lingwistyczne stryja [[Franciszek Józef I|Franciszka Józefa]] posługiwał się w praktyce wyłącznie językiem niemieckim.
Arcyksiążę był osobą bardzo majętną. Odziedziczył po [[Franciszek V Habsburg-Este|Franciszku V]] ostatnim przedstawicielu modeńskiej linii Habsburgów znaczne dobra i roszczenia do tronu Księstwa Modeny. Jego stałą siedzibą był zamek [[Konopiszte]] w środkowych Czechach zakupiony w 1877 roku od rodziny [[Lobkovic|Lobkowiczów]]. Na zamku arcyksiążę odbywał ważne spotkania z różnymi osobistościami życia politycznego Austro-Węgier i Niemiec. Podejmował między innymi cesarza [[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelma II]], z którym uzgadniał aspiracje dynastyczne i terytorialne obydwu mocarstw. Następcą tronu został po śmierci syna Franciszka Józefa, [[Rudolf Habsburg-Lotaryński|arcyksięcia Rudolfa]] oraz brata cesarza [[Maksymilian I (cesarz Meksyku)|Maksymiliana]], cesarza [[Meksyk]]u i swojego ojca Karola Ludwika.
Linia 48:
Franciszka Józefa przerażała myśl objęcia tronu przez młodszego brata Ferdynanda, [[Otto Franciszek Austriacki|Ottona]], skandalistę i pijaka. Tak więc, kiedy Franciszek Ferdynand zachorował na [[Gruźlica człowieka|gruźlicę]], cały dwór w Wiedniu modlił się o jego powrót do zdrowia (arcyksiążę był bardzo pobożny). Choroba przeszkodziła mu w szybkim ożenku. Planowano go wyswatać z Heleną orleańską, córką hrabiego Paryża, Heleną Romanow i Marią Krystyną von Habsburg-Teschen<ref>A. Zaprutko-Janicka, ''[http://ciekawostkihistoryczne.pl/2014/04/22/aaa-ksiezniczke-poslubie-jak-wyswatac-nastepce-tronu/ AAA księżniczkę poślubię. Jak wyswatać następcę tronu?]'', Ciekawostki Historyczne, dostęp 2015-09-28.</ref>.
Gdy lekarze zdiagnozowali jego chorobę, medycy polecili mu dużo podróżować, zwłaszcza do ciepłych krajów. Tym sposobem, w 1895 roku rozpoczął zwiedzanie świata. W grudniu tego roku był w [[Egipt|Egipcie]], gdzie dla żartu i by zaspokoić fotoreporterów, położył się w pustym sarkofagu faraona [[Amenhotep III|Amenhotepa III]]. Z tego samego powodu, to właśnie on reprezentował Austro-Węgry na ceremonii jubileuszu królowej [[Wiktoria Hanowerska|Wiktorii]], jadąc do [[Londyn
Rychło okazało się, że Ferdynand, tak jak jego brat, miał stać się bohaterem skandalu. Wymusił na cesarzu zgodę na ślub z ubogą [[Czechy|czeską]] szlachcianką, [[Zofia von Chotek|Zofią Chotek]] (monarcha był małżeństwu zdecydowanie przeciwny, jednak uległ, kiedy arcyksiążę zagroził zrzeczeniem się praw do korony). Małżeństwo było [[Związek morganatyczny|morganatyczne]] (potomstwo z tego związku nie ma praw do tytułów, funkcji i dóbr dziedziczonych w rodzinie małżonka wyższego stanem).
Linia 54:
Z panującym cesarzem [[Franciszek Józef I|Franciszkiem Józefem I]] nie miał zbyt dobrych stosunków – obydwaj panowie bardzo się nie lubili. Stary cesarz nie cenił swojego bratanka, który był porywczy i mściwy. Arcyksiążę projektował plany reformy monarchii, które miały zostać rozpoczęte po objęciu tronu. W miejsce monarchii dwuczłonowej proponował państwo trójczłonowe (trzecim ''narodem rządzącym'' mieli zostać Słowianie Południowi, czyli przede wszystkim [[Chorwaci]]) lub federacji z większą rolą krajów koronnych. Z tych powodów arcyksiążę był nielubiany przez Węgrów, którzy bali się utraty swoich wpływów w Austro-Węgrzech.
== Ślub z Zofią von Chotek<ref>{{Cytuj|autor=Jean Des Cars, Magdalena Kamińska-Maurugeon|tytuł=Berło i krew: królowie i królowe Europy na wojnie 1914-1945|data=2016-01-01|data dostępu=2016-12-11|isbn=9788308062173|miejsce=Kraków|wydawca=Wydawnictwo Literackie|s=
Ukochana żona Cesarza Franciszka Józefa, Sissi, za życia przestrzegała Franciszka Ferdynanda, aby nie żenił się z członkinią rodu Habsburgów bo
Franciszek Ferdynand swoją przyszłą żonę poznał w 1894 roku, gdy dowodził praskim garnizonem, na jednym z lokalnych przyjęć. Był zauroczony jej prostotą zestawioną z szykiem i wyrafinowaniem bogatszych arystokratek. Początkowo ich związek był potajemny z uwagi na różnice klasowe (członek rodziny cesarskiej i zubożała szlachcianka), jednak latem 1898 roku przypadkiem o związku dowiedziała się ciotka Franciszka Ferdynanda, arcyksiężna Izabela, pani na [[Zamek Halbturn|zamku w Halbturn]]. Ta z kolei, mając za złe, że następca tronu nie chce pojąć za żonę którejś z jej córek, doniosła o romansie cesarzowi Franciszkowi Józefowi.
Linia 61:
Z uwagi na różnice pomiędzy prawem austriackim i węgierskim, konkretnie ich stosunkiem do związków morgantycznych, hipotetyczna wtedy żona Franciszka Ferdynanda, Zofia, mogłaby zostać królową Węgier, jednak nie mogłaby być cesarzową Austrii. Ta świadomość politycznego rozłamu monarchii wprowadziła Cesarza w zakłopotanie. Stał się stanowczym przeciwnikiem tego związku, żyjąc w nadziei jego rychłego zakończenia. Jednak innego zdania była macocha Franciszka Ferdynanda, trzecia żona jego ojca, arcyksiężna Maria Teresa, zafascynowana prawdziwością miłości swojego pasierba.
Franciszek Ferdynand jednak, zgodnie ze statusem rodzinnym z 1839 roku nie mógł wziąć ślubu bez zgody Cesarza. Upór następcy tronu doprowadził jednak do impasu. W kwietniu 1900 roku arcyksiążę zapewnił listownie Cesarza, że jego ślub z Zofią von Chotek sprawi, że
Wraz z podpisaniem aktu, Franciszek Józef w akcie łaski zmienił tytulaturę Zofii z
Sama ceremonia ślubna odbyła się 30 czerwca 1900 roku w Reichstadt. Franciszek Ferdynand potraktował jako afront fakt, że nie pojawił się prawie nikt (a z ważniejszych osobistości dworu
== Śmierć ==
Linia 75:
== Odznaczenia ==
; Austro-Węgierskie<ref name=tn>{{Cytuj książkę | tytuł = The titled nobility of Europe
* [[Order Złotego Runa]]
* [[Order Marii Teresy]] I klasy
Linia 135:
król Obojga Sycylii<br />[[Ferdynand I Burbon]]<br />(1751-1825)<br />
∞1768<br />
[[Maria Karolina Habsburg (1752-1814)|Maria Karolina Habsburg]]
|colspan="1"|
[[Fryderyk Michał Wittelsbach (Pfalz-Birkenfeld)]]<br />(1724-1767)<br />
Linia 183:
arcyksiążę<br />[[Franciszek Karol Habsburg]]<br />(1802-1878)<br />
∞1824<br />
[[Zofia Wittelsbach]]<br />(1805-1872)
|colspan="4"|
król Obojga Sycylii<br />[[Ferdynand II Burbon]]<br />(1810-1859)<br />
∞1837<br />
[[Maria Teresa Habsburg (1816-1867)|Maria Teresa Habsburg]]<br />(1816-1867)
|-
|'''Rodzice'''
Linia 200:
{{Przypisy|2|przypisy=
<ref name="order8">{{Cytuj stronę|
}}
== Bibliografia ==
* R. Kiszling, ''Franz Ferdynand von Habsburg-
* G. Jaszuński, ''Ostatni monarchowie'', Warszawa 1975
* S. Grodziski, ''Franciszek Józef I'', Wrocław 1983
|