Piotr Klimuk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa przek., WP:SK, drobne red.
infoboks, zbędne linki do dat, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Astronauta infobox
|imię i nazwisko = Piotr Klimuk
|imię i nazwisko org =
|grafika = Пётр Клімук.jpg
|opis grafiki = Piotr Klimuk na białoruskim znaczku
|data i miejsce urodzenia = [[10 lipca]] [[1942]]<br />{{flaga|ZSRR}} [[Komarówka (obwód brzeski)|Komarówka]]
|data i miejsce śmierci =
|narodowość = [[Białorusini|białoruska]]
|status = w stanie spoczynku
|funkcja = dowódca
|czas spędzony w kosmosie = 78 dni 18 godzin 18 minut i 42 sekundy
|misje = [[Sojuz 13]], [[Sojuz 18]], [[Sojuz 30]]
|emblematy załóg =
|stopień = generał pułkownik lotnictwa
|inny zawód = pilot
|odznaczenia =
|commons = Category:Piotr Klimuk
|source =
|quote =
|www =
}}
'''Piotr Iljicz Klimuk''', [[język białoruski|biał.]] Пётр Ільіч Клімук, [[język rosyjski|ros.]] Пётр Ильич Климук (ur. [[10 lipca]] [[1942]] w [[Komarówka (obwód brzeski)|Komarówce]], [[rejon brzeski]], [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruska SRR]]) – [[Generał#Stopnie generalskie w innych armiach|generał major lotnictwa]] [[Armia Czerwona|Armii Radzieckiej]] i [[Generał#Stopnie generalskie w innych armiach|generał pułkownik lotnictwa]] [[Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej|Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej]], [[kosmonauta]] [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecki]]. Z pochodzenia [[Białorusini|Białorusin]]; [[Lotnik Kosmonauta ZSRR]].
[[Plik:Uladzimier Kavalonak, Piotar Klimuk (2002).jpg|282px|right]]
 
== Wykształcenie i służba wojskowa ==
* [[1959]] – w rodzinnej [[Komarówka (obwód brzeski)|KomarowceKomarówce]] ukończył szkołę średnią (chodził do jednej klasy z [[Piotr Prakapowicz|Piotrem Prokopowiczem]], obecnympolitykiem, prezesem [[Narodowy Bank Republiki Białorusi|NBRB]]).
* [[1960]] – rozpoczął służbę wojskową w lotnictwie.
* [[1964]] – został absolwentem Czernihowskiej Wojskowej Szkoły Lotniczej im. Leninowskiego Komsomołu (ВАУЛ).
* [[1964]] – październik [[1965]] – był starszym pilotem w 57 Gwardyjskim Pułku Lotnictwa Myśliwskiego stacjonującym w [[Obwód leningradzki|obwodzie Leningradzkim]]. Latał na samolotach: [[MiG-21]]U, [[Ił-14]] i UTI[[MiG-15]].
* czerwiec [[1977]] – zaocznie ukończył Wojskową Akademię Lotniczą im. [[Jurij Gagarin|J. A. Gagarina]].
* czerwiec [[1983]] – w systemie zaocznym ukończył z wyróżnieniem Wojskową Akademię Polityczną im. W.I. Lenina (Военно-политическая академия (ВПА) им.В.И.Ленина).
* listopad [[1991]] – członek rzeczywisty Rosyjskiej Akademii Kosmonautyki im. [[Konstantin Ciołkowski|K. E. Ciołkowskiego]].
* grudzień [[2000]] – obronił pracę doktorską i otrzymał tytuł doktora nauk technicznych.
* [[22 lipca]] [[2003]] – przeniesiony do rezerwy z uwagi na osiągnięcie górnego limitu wieku dla czynnej służby wojskowej. Po opuszczeniu armii pracował w ambasadzie [[Białoruś|Białorusi]] w [[Moskwa|Moskwie]].
* [[2005]] – został profesorem Państwowego Białoruskiego Uniwersytetu Rolniczego.
 
== Kariera kosmonauty i służba w Centrum Przygotowań Kosmonautów ==
* [[28 października]] [[1965]] – został przyjęty do oddziału kosmonautów radzieckich (grupa [[WWS 3]]).
* [[1965]] – [[1967]]1965–1967 – przeszedł ogólny kurs przygotowawczy do lotów w kosmos.
* styczeń [[1967]][[1969]] – wraz z innymi kosmonautami przygotowywał się do lotu na statku kosmicznym Ł-1. Był dowódcą jednej z załóg, którym wyznaczono zadanie polegające na dotarciu na orbitę księżycową.
* wrzesień [[1968]] – został rezerwowym kosmonautą dla jednej z załóg programu Ł-1 ([[Walerij Bykowski|Walerija Bykowskiego]] i [[Nikołaj Rukawisznikow|Nikołaja Rukawisznikowa]]).
* [[1969]] – maj [[1971]] – przygotowywał się do lotu na statku kosmicznym [[Sojuz 7K-OK.|7K-OK]] w ramach programu „Kontakt” (loty ostatecznie zostały odwołane). Początkowo razem z Klimukiem był [[Wiktor Pacajew]], a później [[Jurij Artiuchin]].
* maj [[1971]] – rozpoczyna wraz z innymi kosmonautami szkolenie do długotrwałych lotów na stacji orbitalnej.
* [[1971]] – [[1972]]1971–1972 – razem z [[Witalij Siewastjanow|Witalijem Siewastjanowem]] przygotowuje się do lotu na stacjestację orbitalną [[DOS-2]] ([[Język rosyjski|ros.]] ''Dołgowriemiennaja Orbitalnaja Stancija'' – Długotrwała Stacja Orbitalna). Był dowódcą czwartego, rezerwowego zespołu kosmonautów. Przygotowania zostały przerwane z chwilą gdy wystrzelona [[29 lipca]] [[1972]] stacja DOS-2 nie osiągnęła zaplanowanej orbity.
* [[1972]]1972–1973[[1973]] – Ww tym samym charakterze oraz składzie załogi przygotowywał się do lotu na stację DOS-3. Z powodu awarii stacji na orbicie (otrzymała oficjalnaoficjalną nazwę [[Kosmos 557]]) loty na nią zostały odwołane.
* maj – grudzień [[1973]] – razem z [[Walentin Lebiediew|Walentinem Lebiediewem]] był w załodze dublerów przygotowujących się do lotu na statku Sojuz 13. Na kilka dni przed startem załoga ta zastąpiła załogę podstawową w składzie [[Lew Worobjow]] i [[Walerij Jazdowskij]].
* [[1818–26 grudnia|18]] – [[26 grudnia]] [[1973]] – jako dowódca misji odbył lot na pokładzie statku [[Sojuz 13]].
* styczeń [[1974]] – maj [[1975]] – razem z [[Witalij Siewastjanow|Witalijem Siewastjanowem]] zostali wyznaczeni do jednej z załóg przygotowujących się do lotu na pokładzie stacji orbitalnej [[Salut 4]].
* [[5 kwietnia]] [[1975]] – był dublerem [[Wasilij Łazariew|Wasilija Łazariewa]] podczas zakończonego nieudanym startem lotu oznaczonym jako [[Sojuz 18-1]].
* [[24 maja]][[26 lipca]] [[1975]] – wziął udział, jako dowódca, w locie statku [[Sojuz 18]].
* [[1976]][[30 marca]] został zastępcą dowódcy oddziału kosmonautów (ds. politycznych) oraz starszym kosmonautakosmonautą-instruktorem.
* sierpień [[1977]] – czerwiec [[1978]] – razem z polskim kosmonautą [[Mirosław Hermaszewski|Mirosławem Hermaszewskim]] przygotowywał się do lotu na pokładzie statku kosmicznego [[Sojuz 30]]. Lot odbył się w dniach [[27 czerwca]][[5 lipca]] [[1978]].
* [[1978]][[24 stycznia]] został zastępcą Naczelnikanaczelnika [[Centrum PrzygotowańWyszkolenia Kosmonautów im. J. A. Gagarina]] oraz naczelnikiem wydziału politycznego CPKCWK.
* [[1982]][[3 marca]] opuścił oddział kosmonautów w związku z powierzeniem mu nowych obowiązków.
* [[1991]][[3 kwietnia]] w związku z rozwiązaniem wydziałów politycznych w armii radzieckiej powierzono mu obowiązki naczelnika wydziału wojskowo-politycznego.
* [[1991]]–[[2003]]1991–2003 – był Naczelnikiemnaczelnikiem Centrum PrzygotowańWyszkolenia Kosmonautów im. J. AGagarina. Gagarina
 
== Loty załogowe ==
* [[Sojuz 13]]
18 – 26 grudnia 1973 – był dowódcą dwuosobowej załogi statku Sojuz 13. Funkcję inżyniera pokładowego pełnił podczas lotu [[Walentin Lebiediew]]. Statek kosmiczny posiadał na pokładzie kamerę do prowadzenia obserwacji astrofizycznych. Kosmonauci przy jej użyciu wykonali spektroskopowe zdjęcia różnych rejonów Ziemi oraz prowadzili obserwację gwiazd w ultrafioletowym zakresie promieniowania. Ponadto załoga testowała nowy statek kosmiczny. Sprawdzano systemy ręcznego i automatycznego sterowania pojazdem oraz metody automatycznej nawigacji w różnych warunkach lotu. 26 grudnia 1973 kosmonauci pomyślnie wylądowali w odległości ok. 200&nbsp;km od [[Karaganda|Karagandy]].
Ponadto załoga testowała nowy statek kosmiczny. Sprawdzano systemy ręcznego i automatycznego sterowania pojazdem oraz metody automatycznej nawigacji w różnych warunkach lotu. 26 grudnia 1973 kosmonauci pomyślnie wylądowali w odległości ok. 200&nbsp;km od [[Karaganda|Karagandy]].
 
* [[Sojuz 18]]
24 maja 1975 z kosmodromu [[Bajkonur]] wystartował w kosmos statek Sojuz 18. Na jego pokładzie znajdowała się dwuosobowa załoga: dowódca – Piotr Klimuk oraz inżynier pokładowy – [[Witalij Siewastjanow]]. 25 maja statek przycumował do stacji orbitalnej [[Salut 4]]. Jednym z podstawowych celów misji było zbadanie skutków długotrwałego przebywania człowieka w kosmosie. Poza tym program lotu przewidywał również eksperymenty biomedyczne (kosmonauci wyhodowali na orbicie rośliny), kompleksowe obserwacje [[Zorza polarna|zórz polarnych]], [[Słońce|Słońca]], planet i gwiazd oraz struktur geologicznych powierzchni Ziemi. Załoga prowadziła także testy konstrukcji stacji, jej systemów pokładowych i aparatury.
 
Podczas tego długotrwałego lotu kosmonauci podejmowali najróżniejsze przedsięwzięcia profilaktyczne dla zminimalizowania wpływywpływu nieważkości na ich organizmy. Przyniosły one spodziewane rezultaty, ponieważ np. [[Witalij Siewastjanow]] po zakończonym locie znajdował się w lepszej kondycji fizycznej niż 6 lat wcześniej po 18-dniowym locie na pokładzie [[Sojuz 9|Sojuza 9]]. 26 lipca 1975 statek Sojuz 18 odłączył się od stacji orbitalnej i jeszcze tego samego dnia wylądował w odległości około 50&nbsp;km od miejscowości [[Arkałyk]].
 
* [[Sojuz 30]]
Linia 49 ⟶ 68:
28 czerwca statek [[Sojuz (pojazd kosmiczny)|Sojuz]] przycumował do stacji orbitalnej [[Salut 6]], na której pracowała odbywająca długotrwały lot dwuosobowa załoga [[Władimir Kowalonok]] i [[Aleksandr Iwanczenkow]].
Podczas 7-dniowego pobytu na pokładzie stacji orbitalnej kosmonauci przeprowadzili szereg badań i eksperymentów medyczno-biologicznych, obserwacje powierzchni Ziemi oraz badania zorzy polarnej.
5 lipca 1978 Sojuz 30 odłączył się od Saluta 6 i po 3 godzinach wylądował w odległości około 300&nbsp;km od [[Astana|Celinogrodu]].
 
== Odznaczenia i nagrody ==
* Medal [[Złota Gwiazda]] [[Bohater Związku Radzieckiego|Bohatera Związku Radzieckiego]] – dwukrotnie (1973, 1975)
* [[Order Lenina]] – trzykrotnie (1973, 1975, 1978),
* [[Order Za Służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR]] («За службу Родине в Вооруженных Силах СССР») III stopnia (1984)
* [[Order Za Zasługi dla Ojczyzny]] («За заслуги перед Отечеством») IV stopnia (9 kwietnia 1996)
Linia 84 ⟶ 103:
| <center>[[Sojuz 13|«Sojuz 13»]]
| <center>Dowódca
| <center>7 dni 20 godzin 55 minut i 35 sekund.
|-
! 2
Linia 91 ⟶ 110:
| <center>[[Sojuz 18|«Sojuz 18»]]
| <center>Dowódca
| <center>62 dni 23 godziny 20 minut i 8 sekund.
|-
! 3
Linia 111 ⟶ 130:
 
== Filmy dokumentalne ==
* ''Wita was Polska'', scenariusz i reżyseria: [[Bohdan Świątkiewicz]], [[Wytwórnia Filmowa Czołówka|Czołówka]] 1978, 41 min.<ref>[http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/4215503 filmpolski.pl: WITA WAS POLSKA<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.spacefacts.de/bios/cosmonauts/english/klimuk_pyotr.htm spacefacts.de ( j. angielski)]
 
== Zobacz też ==
Linia 122 ⟶ 136:
* [[Grupy i oddziały kosmonautów|Grupy i oddziały astronautów]]
* [[Tomaszówka (obwód brzeski)|Tomaszówka]] – miejscowość w sąsiedztwie Komarówki, gdzie w miejscowej szkole średniej mieści się [[muzeum]] [[Astronautyka|kosmonautyki]] poświęcone gł. Piotrowi Klimukowi.
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.spacefacts.de/bios/cosmonauts/english/klimuk_pyotr.htm spacefacts.deBiogram (na j.stronie angielski)Spacefacts] {{lang|en}}
 
{{SORTUJ:Klimuk, Piotr}}
[[Kategoria:Generałowie pułkownicy Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej]]
[[Kategoria:Generałowie majorowie Sił Zbrojnych ZSRR]]
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Wojskowej Akademii Lotniczej Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich]]
[[Kategoria:Białoruscy kosmonauci]]
[[Kategoria:Białoruscy lotnicy]]
[[Kategoria:Bohaterowie Związku Radzieckiego]]
[[Kategoria:Generałowie pułkownicy Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej]]
[[Kategoria:Generałowie majorowie Sił Zbrojnych ZSRR]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Radomia]]
[[Kategoria:Laureaci Nagrody Państwowej ZSRR]]
[[Kategoria:Nagrodzeni tytułem Lotnik Kosmonauta ZSRR]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za zasługi w podboju kosmosu”]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem „Za Służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR”]]
Linia 137 ⟶ 158:
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Lenina]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Za Zasługi dla Ojczyzny]]
[[Kategoria:Nagrodzeni tytułem Lotnik Kosmonauta ZSRR]]
[[Kategoria:Białoruscy kosmonauci]]
[[Kategoria:Radzieccy kosmonauci]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1942]]