Wikipedia

Biblioteka Ordynacji Krasińskich w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m drobne techniczne
Linia 30:
 
== Historia ==
W 1844 Wincenty Krasiński utworzył [[Ordynacja Opinogórska Krasińskich|Ordynację Krasińskich]], która została ustanowiona jako właściciel biblioteki rodu. Publiczny charakter zyskała biblioteka ordynacka w [[1860]] roku, w związku z włączeniem do niej, z inicjatywy [[Ludwik Krasiński|Ludwika Krasińskiego]], kolekcji [[Konstanty Świdziński|Konstantego Świdzińskiego]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bn.org.pl/download/document/1236004197.pdf|tytuł=Biblioteka Ordynacji Krasińskich w zbiorach i publikacjach Biblioteki Narodowej|opublikowany=www.bn.org.pl|strony=|data dostępu=20092017-1004-0116}}</ref>. W latach następnych zbiory, udostępniane badaczom od roku 1863, rozrastały się zarówno dzięki systematycznym zakupom, jak i licznym darom, zapisom testamentowym i depozytom.
 
W pierwszej dekadzie XX wieku do rozwoju Biblioteki przyczynił się znacznie [[Adam Krasiński (ordynat)|Adam Krasiński]], porządkując sprawy finansowe, zatrudniając fachowy personel (w tym [[Franciszek Jan Pułaski|Franciszka Pułaskiego]], początkowo jako bibliotekarza, później jako [[kustosz]]a biblioteki) i wzbogacając zbiory m.in. o pamiątki po [[Zygmunt Krasiński|Zygmuncie Krasińskim]], archiwum [[Małachowscy|Małachowskich]] do XVIII wieku, archiwum [[Wojsko Polskie Królestwa Kongresowego|Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego (1814–1831)]] i kolekcje po [[Władysław Pobóg-Górski|Władysławie Pobóg-Górskim]], [[Józef Wolff (historyk)|Józefie Wolffie]] i [[Felicjan Faleński|Felicjanie Faleńskim]]<ref>bn.org [http://www.bn.org.pl/download/document/1236004197.pdf]</ref>. Kolejny okres świetności zapewnił bibliotece [[Edward Krasiński (ordynat)|Edward Krasiński]], ostatni ordynat opinogórski, pod którego opieką instytucja przetrwała [[I wojna światowa|I wojnę światową]] i pozostawała do roku 1940, gdy w kwietniu 1940 został aresztowany przez [[Gestapo]] i zmarł z wycieńczenia w [[Obozy niemieckie 1933–1945|niemieckim obozie]] [[obóz koncentracyjny|koncentracyjnym]] [[Dachau (KL)|KL Dachau]].
 
Do zespołu bibliotekarzy Krasińskich należeli w różnym okresie: [[Władysław Chomętowski]], Ignacy Janicki, [[Aleksander Rembowski]], Zygmunt Wolski, [[Józef Kallenbach]], [[Stanisław Kętrzyński]], Franciszek Pułaski, [[Ignacy Tadeusz Baranowski]], Helena Drège, [[Jan Muszkowski]], [[Witold Kamieniecki]], [[August Zaleski]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bn.org.pl/download/document/1236004197.pdf|tytuł=Biblioteka Ordynacji Krasińskich w zbiorach i publikacjach Biblioteki Narodowej|opublikowany=www.bn.org.pl|strony=|data dostępu=2017-04-1716}}</ref> i [[Maria Gorzechowska]] (1913-1914)<ref name=":0">Treichel, Irena (Red.): Słownik pracowników książki polskiej. Warszawa ; Łódź : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972 s. 280</ref>.
 
Siedziba Biblioteki mieściła się do roku 1913 w [[Pałac Czapskich w Warszawie|pałacu Krasińskich/ Czapskich]] przy [[Ulica Krakowskie Przedmieście w Warszawie|Krakowskim Przedmieściu]], w bocznym skrzydle od ul. Berga (obecnie Traugutta)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bn.org.pl/download/document/1236004197.pdf|tytuł=Biblioteka Ordynacji Krasińskich w zbiorach i publikacjach Biblioteki Narodowej|opublikowany=www.bn.org.pl|strony=|data dostępu=2017-04-1716}}</ref>. Nowy, [[eklektyzm (architektura)|eklektyczny]] gmach dla zbiorów bibliotecznych i muzealnych [[Ordynacja Opinogórska Krasińskich|Ordynacji Opinogórskiej Krasińskich]] przy [[Ulica Okólnik w Warszawie|ul. Okólnik]] 9, ufundowany przez [[Edward Krasiński (ordynat)|Edwarda Krasińskiego]], ostatniego ordynata opinogórskiego, powstał w latach 1912–1914 według projektu [[Julian Nagórski|Juliana Nagórskiego]]. Jesienią 1913 roku przeniesiono tam zbiory i od stycznia 1914 udostępniano je w tymczasowej czytelni. Uroczyście przekazano do użytku całkowicie wykończony gmach Biblioteki i Muzeum Ordynacji Krasińskich w grudniu 1930<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bn.org.pl/download/document/1236004197.pdf|tytuł=Biblioteka Ordynacji Krasińskich w zbiorach i publikacjach Biblioteki Narodowej|opublikowany=www.bn.org.pl|strony=|data dostępu=2017-04-1716}}</ref>.
 
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] biblioteka poniosła pierwsze straty (zburzenie części wystawowej gmachu i czytelni) już we wrześniu 1939 roku, podczas [[Obrona Warszawy (1939)|obrony Warszawy]]. W maju 1941 niemieckie władze okupacyjne włączyły ją do ''[[Staatsbibliothek Warschau]]'', przeznaczając gmach na Okólniku na pomieszczenie zbiorów specjalnych trzech stołecznych bibliotek: [[Biblioteka Narodowa (Warszawa)|Biblioteki Narodowej]], [[Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie|Biblioteki Uniwersyteckiej]] i Biblioteki Ordynacji Krasińskich. Pozostałą część ordynackich zbiorów przemieszczono do gmachów BUW, [[Szkoła Główna Handlowa w Warszawie|SGH]] i do [[Muzeum Narodowe w Warszawie|Muzeum Narodowego]].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Biblioteka_Ordynacji_Krasińskich_w_Warszawie”