Szara pleśń: Różnice pomiędzy wersjami

'''Szara pleśń''' – [[Grzybowe choroby roślin|grzybowa choroba]] wielu roślin, wywoływana głównie przez [[gronowiec szary|gronowca szarego]]<ref>{{cytuj książkę|autor=Andrzej Grzywacz (red.)|tytuł=Choroby drzew leśnych. Szara pleśń |miejsce=Poznań |rok=1992 |wydawca=PWRiL oddział w Poznaniu}}</ref> (''Botrytis cinerea'' Pers), [[Grzyby|grzyba]] z klasy [[Grzyby workowe|workowców]]. [[Patogen]] atakuje różne rośliny: od [[Rośliny pokojowe|doniczkowych]] poprzez ogrodowe, polne do [[las|leśnych]] [[drzewo|drzew]]; w różnych fazach rozwojowych i różne ich części: od [[Nasiono|nasion]] po [[owoc]]e i dorosłe osobniki.

 

 

== Charakterystyka choroby ==

 

Źródłem rozprzestrzeniania się choroby są martwe części roślin (np. pod korą), na których grzyb zimuje (w postaci [[przetrwalnik]]ów lub [[grzybnia|grzybni]]). Wiosną warunkami szczególnie sprzyjającymi rozwojowi choroby są wzrost [[temperatura|temperatury]] (optimum w zależności od innych warunków przy 15-24 °C) i [[Wilgotność powietrza|wilgotności]] powietrza (powyżej 90%) wskutek długotrwałych opadów. W mniej sprzyjających warunkach choroba może rozwijać się w formie utajonej. ''Botrytis cinerea'' może być [[Pasożytnictwo|pasożytem]] lub [[Saprotrof|saprofitem]], w związku z czym pleśń można obserwować zarówno na roślinach żywych jak i ich martwych organach.

 

U gatunków liściastych, zależnie od rodzaju porażonego organu i fazy choroby, na roślinach występują objawy w postaci brunatnych plam, lokalnej zgorzeli lub obumierania całych organów oraz zgnilizny i typowych oznak etiologicznych – szarej grzybni, ''trzonków [[Konidium|konidialnych]]'' i czarnych sklerot.

Gronowiec szary jest również sprawcą uszkodzeń nasion i owoców drzew leśnych<ref name=Nasionka>{{cytuj książkę|imię=Teresa |nazwisko=Stocka |tytuł=Biblioteczka leśniczego. Grzyby występujące na owocach i nasionach drzew leśnych |miejsce=Warszawa |rok=1999 |wydawca=ŚWIAT}}</ref>. Pojawienie się jego grzybni na materiale nasiennym zapowiada zawsze wyraźne obniżenie zdolności kiełkowania nasion. Do najczęściej atakowanych gatunków należą: [[dąb]], [[buk]], [[lipa]], [[olsza]], [[brzoza]], [[Klon jawor|jawor]], [[jesion]], i [[grab]]. Wysoką patogeniczność stwierdzono również na nasionach [[sosna|sosny]], mniejszą na nasionach [[świerk]]a. Rozwój patogenu w szczególnych warunkach magazynowych możliwy jest przy temperaturze zbliżonej do 0 °C. Zaatakowane nasiona pokrywają się ciemną grzybnią. Wśród strzępków wyraźnie widoczne są trzonki konidialne zawierające skupienia zarodników.

 

== Winiarstwo ==

Słynne [[wino|wina]]: ''Sauternes'', ''Cecube'' i ''[[Tokaj (wino)|tokaje]]'' powstają w specyficznych warunkach klimatycznych i wilgotnościowych z gron [[cibeba]] przy dużym udziale ''"szlachetnej pleśni"'' – wywołanej przez ''Botrytis cinerea''<ref name=kurdesz>{{cytuj stronę|url=http://www.kurdesz.com/main.php?artId=54|tytuł=Szara pleśń. Choroby winorośli – choroby grzybowe|data dostępu=3 kwietnia 2010|język=pl}}</ref>. Także [[wino lodowe]] jest produkowane z zamarzniętych (na krzewie) winogron z nalotem pleśni, które następnie są wyciskane przed rozmarznięciem<ref name="Dominede458-459">

{{Cytuj książkę | nazwisko = Dominé | imię = André | tytuł = Wino | wydanie = 2 | wydawca = Wydawnictwo Olesiejuk | miejsce = Ożarów Mazowiecki | rok = 2009 | język = pl | isbn = 978-83-7626-712-8 | strony = 458-459 | rozdział = Niemcy | nazwisko r = Supp | imię r = Eckhard}}</ref>.