Kajetan Czarkowski-Golejewski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Usunięto kategorię "Porucznicy kawalerii II Rzeczypospolitej" za pomocą HotCat
m poprawiam przekierowania
Linia 51:
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości ochotniczo wziął udział w [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej]]<ref name="CH" /><ref name="Echo1936">{{Cytuj pismo | tytuł = Polscy piloci – ofiary katastrof pod Pirenejami | czasopismo = [[Echo (Łódź)|Echo]] | strony = 1 | data = Nr 219 z 18 sierpnia 1936 | url = http://bc.wbp.lodz.pl/Content/38125/Echo1936kwIIINr229bc.pdf}}</ref>. Został przyjęty do Wojska Polskiego<ref name="CH" />. W 1920 sprawował funkcję przedstawiciela RP w Międzysojuszniczej Komisji Alianckiej w sprawie [[Zaolzie|Zaolzia]] w [[Cieszyn]]ie<ref name="CH" />. Został awansowany do stopnia [[porucznik]]a kawalerii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919{{odn|Rocznik Oficerski|1923|s=703}}{{odn|Rocznik Oficerski|1924|s=625}}. W 1923 był oficerem rezerwowym [[8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego|8 Pułku Ułanów]] w garnizonie [[Kraków]] (podobnie jak jego przyrodni brat rtm. Wiktor Czarkowski-Golejewski){{odn|Rocznik Oficerski|1923|s=616}}. W 1924 był oficerem rezerwowym tej jednostki zatrzymanym w służbie czynnej{{odn|Rocznik Oficerski|1924|s=558}}. Następnie został zweryfikowany w stopniu porucznika kawalerii ze starszeństwem z 1 marca 1924 z lokatą 1 w 1928{{odn|Rocznik Oficerski|1928|s=364}} i w 1932{{odn|Rocznik Oficerski|1932|s=162}}. Z dniem 1 listopada 1925 roku został powołany do [[Wyższa Szkoła Wojenna|Wyższej Szkoły Wojennej]] w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1925-1927. Z dniem 28 października 1927 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przeniesiony do Dowództwa [[9 Samodzielna Brygada Kawalerii|9 Samodzielnej Brygady Kawalerii]] w Baranowiczach na stanowisko oficera sztabu<ref>Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 312.</ref>{{odn|Rocznik Oficerski|1928|s=334}}. 5 listopada 1928 roku został przeniesiony do Dowództwa [[4 Dywizja Kawalerii (II RP)|4 Dywizji Kawalerii]] we Lwowie na stanowisko oficera sztabu<ref>Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 356.</ref>. W 1930 roku, po rozformowaniu dywizji, pozostawał w dyspozycji szefa Sztabu Głównego{{odn|Rocznik Oficerów Kawalerii|1930|s=66, 100}}. 20 września 1930 roku otrzymał przeniesienie do [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VI|Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI]] we Lwowie<ref>Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 299</ref>{{odn|Rocznik Oficerski|1932|s=468}}. Z dniem 1 listopada 1933 roku został przeniesiony do [[14 Pułk Ułanów Jazłowieckich|14 Pułku Ułanów Jazłowieckich]] we Lwowie<ref>Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 28 września 1933 roku, s. 198.</ref>. Z dniem 31 grudnia 1934 roku został przeniesiony w [[stan spoczynku]]<ref>Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 285.</ref>.
 
Był entuzjastą i hobbystą lotnictwa. Został pilotem sportowym i turystycznym<ref name="Echo1936" />. Naukę pilotażu rozwijał we Lwowie<ref name="GL213-1931">{{Cytuj pismo | tytuł = Indie i Siam z lotu Ptaka | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-19391810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 5 | data = Nr 213 z 16 września 1931 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=43329}}</ref>. Pełnił funkcje prezesa<ref name="CH" /> i wiceprezesa [[Aeroklub Lwowski|Aeroklubu Lwowskiego]]<ref name="Echo1936" />. Był uważany za jednego z polskich pionierów lotnictwa i szybownictwa<ref name="NaAnt1977" />. Na przełomie lat 20. i 30. był sponsorem [[Warsztaty Szybowcowe ZASPL|Warsztatów Szybowcowych Zarządu Związku Awiatycznego Studentów Politechniki Lwowskiej (ZASPL)]], w 1933 przekształconych w spółkę<ref name="KPS">{{Cytuj stronę | url = http://www.lwow.com.pl/skarbin.html | tytuł = Kolebka polskiego szybownictwa | autor = Adam Skarbiński | opublikowany = Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Oddział w Krakowie. | data dostępu = 2015-06-29}}</ref>. Po zakupie w 1930 samolotu [[De Havilland DH.60 Moth|DH-60G Gipsy Moth]] (nr seryjny 1818) i wydaniu dla niego numeru rejestracyjnego SP-AEU<ref>{{Cytuj stronę | url = http://rwd-dwl.net/rejestr/101-120.htm | tytuł = Skrzydła Polski | opublikowany = rwd-dwl.net | data dostępu = 2015-06-29}}</ref>, w barwach Lwowskiego Klubu Akademickiego w dniu 15 marca 1931 rozpoczął próbę przelotu z [[Rzym]]u – według różnych źródeł – z zamiarem dookoła świata<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Indie i Siam z lotu Ptaka | czasopismo = [[Słowo Polskie (Lwów)|Słowo Polskie]] | strony = 6 | data = Nr 252 z 14 września 1931 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=200492}}</ref> lub do Tokio<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.tigermoth.pl/historia-dh82a-tiger-moth.html | tytuł = Historia De Havilland DH-82A Tiger Moth II | opublikowany = tigermoth.p | data dostępu = 2015-06-30}}</ref>, która nie powiodła się i zakończyła się 4 kwietnia 1931 wypadkiem w dżungli w okolicach [[Bangkok]]u<ref name="KPS" /> ([[Tajlandia|Syjam]]), w wyniku którego Czarkowski-Golejewski stracił prawe oko<ref name="CH" />; lot stanowił pierwszy polski przelot do Indii i Syjamu<ref name="NaAnt1977" /><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/780/126/De-Havilland-DH-60-Moth2 | tytuł = De Havilland DH-60 "Moth", 1925 | opublikowany = samolotypolskie.pl | data dostępu = 2015-06-29}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://albumpolski.pl/artykul/Challenge'owe-szalenstwa-lat-30-tych/46/1162# | tytuł = Challenge'owe szaleństwa lat 30-tych... | autor = Jerzy W.Wypiórkiewicz | data = 2009-05-18 | opublikowany = albumpolski.pl | data dostępu = 2015-06-29}}</ref>. Po wypadku przez kilka miesięcy przebywał na leczeniu szpitalnym<ref name="NaAnt1977" />. Całość przedsięwzięcia związanego z lotem zorganizował bez wsparcia finansowego z zewnątrz<ref name="GL213-1931" />. 3 czerwca 1933 dokonał przelotu szybowcem [[IS-B Komar]] z [[Bezmiechowa Górna|Bezmiechowej]] na odległość 44,8&nbsp;km, ustanawiając rekord Polski<ref name="CH" /><ref>{{Cytuj stronę | url = http://aosbezmiechowa.republika.pl/osiagniecia.html | tytuł = Najważniejsze osiągnięcia Szkoły Szybowcowej w Bezmiechowej w latach 1929-1939 | opublikowany = aosbezmiechowa.republika.pl | data dostępu = 2015-06-29}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Andrzej Olejko]] | tytuł = Lotnicze tradycje Bieszczadów | wydawca = Ruthenus | miejsce = Krosno | data = 2011 | strony = 90 | isbn = 978-83-7530-141-0 | url = http://ftp.klient.ruthenus.pl/28.11.11_Lotnicze_tradycje_cyfra.pdf}}</ref>. W sierpniu 1936<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Ciekawe wydarzenia z ostatnich dni na płytach fotograficznych | czasopismo = [[Wschód (czasopismo)|Wschód]] | strony = 28 | data = Nr 22 z 30 sierpnia 1936 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=11551}}</ref> uległ wypadkowi lotniczemu na obszarze [[III Republika Francuska|Francji]] na lotnisku Lagord pod Rochelles<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Katastrofa polskich lotników na angielskich aparatach | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-19391810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 1 | data = Nr 187 z 18 sierpnia 1936 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=44513}}</ref> niedaleko granicy z [[Hiszpania|Hiszpanią]], odbywając od 15 sierpnia 1936 lot z [[Port lotniczy Londyn-Gatwick|lotniska Gatwick w Londynie]] do Hiszpanii celem przekazania samolotu [[:en:Fokker F-XII|Fokker F-XII]] siłom rządowym gen. [[Francisco Franco]] podczas [[Hiszpańska wojna domowa|hiszpańskiej wojny domowej]]<ref name="CH" /><ref name="Echo1936" />; w akcji wzięło udział czterech pilotów<ref name="GR1936">{{Cytuj pismo | tytuł = Jeszcze o tajemniczych samolotach | czasopismo = [[Gazeta Robotnicza]] | strony = 2 | data = Nr 228 z 21 sierpnia 1936 | url = http://www.sbc.org.pl/Content/146428/iv4409-1936-228-0001.pdf}}</ref>, którzy przeszli krótkie szkolenie, lecz nie mieli wcześniejszego doświadczenia w pilotowaniu dużych, wielosilnikowych maszyn; jeden z nich, przyjaciel K. Czarkowskiego-Golejewskiego, hr. kpt. pil. dypl. [[Jan Kazimierz Lasocki]] (obaj kształcili się w Stockerau oraz służyli w 8 Pułku Ułanów) w trakcie tej wyprawy ok. 2 godziny po awarii Czarkowskiego-Golejewskiego<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Portugalska przygoda dr. Czarkowskiego-Golejewskiego | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-19391810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 3 | data = Nr 190 z 21 sierpnia 1936 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=44517}}</ref> zginął w wypadku na [[Port lotniczy Biarritz|lotnisku w Biarritz]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.gatwickaviationsociety.org.uk/spanishcivilwar.asp | autor = Keith Palmer | tytuł = Gatwick and the Spanish Civil War | język = en | data dostępu = 2015-06-30}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://web.comhem.se/gryf/genesis/pl-PL/1181.html | tytuł = Kajetan Tadeusz Teodor Czarkowski-Golejewski herbu Abdank | data dostępu = 2015-06-30}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Airborne Espionage: International Special Duty Operations in the World Wars | autor = David Oliver | język = en | rok = 2005 | wydawca = Sutton International Limited |miejsce = Londyn |isbn = 9780752495521}}</ref>. Informacja o tym wydarzeniu odbiła się echem we Lwowie<ref name="Echo1936" /><ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Śp. Kazimierz hr. Lasocki kapitan-pilot | czasopismo = [[Wschód (czasopismo)|Wschód]] | strony = 11 | data = Nr 29 z 10 listopada 1936 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=11554}}</ref>. Kajetan Czarkowski-Golejewski został zatrzymany przez władze francuskie w miejscu wypadku w La Rochelle, którym oświadczył, że leciał do [[Portugalia|Portugalii]], po dwóch godzinach został zwolniony<ref name="GR1936" />. Nie posiadał prawa jazdy międzynarodowego, zaś z uwagi na brak jednego oka był uprawniony do pilotażu tylko w polskiej przestrzeni powietrznej<ref name="GR1936" />. Po powrocie do Krakowa 20 sierpnia 1936 oświadczył opinii publicznej, iż był to lot „dla przyjemności”<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Lot „dla przyjemności” | czasopismo = [[Gazeta Gdańska]] | strony = 1 | data = 22-23 sierpnia 1936 | url = http://pbc.gda.pl/dlibra/plain-content?id=16842}}</ref>. Później miał dotrzeć do Hiszpanii i być pilotem myśliwca Fokker F-XII G-ADZK jako ochotnik w składzie lotnictwa sił frankistowskich<ref name="CH" />. W maju 1922 stanąl na starcie lotu okrężnego w [[austria]]ckim [[Wiedeń|Wiedniu]] jako jedyny Polak wśród 55 uczestników<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Dr. Czarkowski-Golejewski na starcie w Wiedniu | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-19391810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 3 | data = Nr 109 z 19 maja 1937 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=40622}}</ref>. Od 1937 posiadał samolot [[RWD-13]] (nr rej. SP-BFJ) nazwany „Roseanne”<ref>{{Cytuj stronę | url = http://rwd-dwl.net/rejestr/bfa-bfz.htm | tytuł = Skrzydła Polski | opublikowany = rwd-dwl.net | data dostępu = 2015-06-29}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.airhistory.org.uk/gy/reg_SP-2.html | tytuł = Golden age of aviation | opublikowany = airhistory.org.uk | data dostępu = 2015-06-30}}</ref>.
 
Do 1939 był właścicielem<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.ewct2015.org.ua/pl/trasy-b-14072015 | tytuł = Trasy "B" (14.07.2015) | opublikowany = ewct2015.org.ua/ | data dostępu = 2015-06-30}}</ref> (według innego źródła dzierżawcą<ref>{{Cytuj książkę | autor = Ziemia lwowska | tytuł = Przewodnik po Ukrainie Zachodniej. Część III Ziemia Lwowska | wydawca = Oficyna Wydawnicza "Rewasz" | miejsce = Pruszków | data = 2007 | strony = 107 | isbn = 978-83-89188-66-3 | url = https://books.google.pl/books?id=s45yQSVku2oC&pg=PA107&lpg=PA107&dq=Kajetan+Czarkowski-Golejewski&source=bl&ots=T4fA7Ph8hj&sig=nq26QpIU6rzkoZKZMcPe38iLaFY&hl=pl&sa=X&ei=triRVZDoKaKV7AaTjqPoCA&ved=0CCwQ6AEwAjgU#v=onepage&q=Kajetan%20Czarkowski-Golejewski&f=false}}</ref>) majątku [[Grzęda (rejon żółkiewski)|Grzęda]] (obecnie [[rejon żółkiewski]] na Ukrainie).