Douglas Hyde: Różnice pomiędzy wersjami

Liga Gaelicka (''Conradh na Gaeilge'') została utworzona w Dublinie 31 lipca 1893 ''w celu zachowania języka irlandzkiego w [[Irlandia|Irlandii]]''. Wśród wspierających Hyde'aHyde’a działaczy irlandzkich byli [[Eugene O'Growney]] i [[Eoin MacNeill]]. Wkrótce Liga stała się wiodącą organizacją tzw. "odrodzenia„odrodzenia gaelickiego"gaelickiego”. Jej członkami stali się bohaterowie późniejszych walk o niepodległość Irlandii, tacy jak [[Patrick Pearse]], [[Éamon de Valera]], [[Michael Collins (polityk irlandzki przywódca)|Michael Collins]] czy [[Ernest Blythe]].

W kwietniu 1938, po przejściu na emeryturę, premier Irlandii Éamon de Valera ponownie nominował Hyde'aHyde’a do irlandzkiego Senatu. Zasiadał tam zaledwie przez kilka miesięcy, gdyż na wniosek partii [[Fine Gael]] został przez wszystkie irlandzkie partie nominowany na prezydenta tego kraju.

Kandydaturę Hyde poparli zarówno premier de Valera, jak i [[Lider opozycji (Irlandia)|lider opozycji]] Cosgrave. Podowane są różne przyczyny tej zgodności politycznych oponentów. Uważa się, że nominacja prezydencka miała był swoistą rekompensatą za upokorzenie, jakim dla Hyde'aHyde’a były przegrane wybory do Senatu w 1925. Chcieli też mieć gwarancję, że prezydent nie wykorzysta zamieszenia jakie panowało wokół nowej konstytucji i nie zechce wprowadzić rządów autorytarnych. Ponadto nominacja prostestanta jakim był Hyde pozwalała odsunąć od Irlandii miano państwa wyznaniowego. Mógł być też do hołd dla twórcy Ligi Gaelickiej, która odegrała niebagatelną rolę w irlandzkiej walce o niepodległość.

Uroczysta inauguracja prezydentury Hyde'aHyde’a odbyła się 25 czerwca 1938 w dawnej rezydencji [[Lord Namiestnik Irlandii|Lorda Namiestnika Irlandii]]. Swą inauguracyjną mowę Hyde wygłosił w języku irlandzkim w dialekcie hrabstwa Roscommon. Nowy prezydent szybko zyskał sympatię społeczeństwa i szacunek głów innych państw. [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydent USA]] [[Franklin Delano Roosevelt]] nazywał go "miłym„miłym i dobrze ułożonym staroświeckim dżentelmenem"dżentelmenem”. Z [[Władcy brytyjscy|królem Wielkiej Brytanii]] [[Jerzy VI Windsor|Jerzym VI]] (który do 1949 używał tytułu króla Irlandii<ref>Irlandia ogłosiła się oficjalnie republiką dopiero w 1949.</ref>) Hyde korespondował w sprawie kolekcjonowania znaczków pocztowych.

[[Plik:Douglas Hyde St Patrick's Cathedral Dublin 2006.jpg|thumb|Płyta upamiętniająca Douglasa Hyde'aHyde’a w katedrze św. Patryka]]

Rola Hyde'aHyde’a jako prezydenta była głównie ceremonialna. W czasie swojej prezydentury podjął jednak kilka istotnych decyzji. W 1944 rozpisał przedterminowe wybory, kiedy rząd de Valery nie uzyskał poparcia Parlamentu w sprawie Ustawy o transporcie. Hyde również dwukrotnie kierował do Sądu Najwyższego ustawy w celu zbadania ich zgodności z Konstytucją.

25 czerwca 1945 Hyde zrezygnował z funkcji prezydenta. Z powodu złego stanu zdrowia nie powrócił do swojej rezydencji w hrabstwie Roscommon, zwanej "Ratra"„Ratra”, która stała pusta od czasu śmierci [[Lucy Cometina Kurtz|Lucy Cometiny Kurtz]], żony Hyde'aHyde’a, która zmarła w 1937. Hyde zamieszkał więc w dawnej rezydencji sekretarza Lorda Namiestnika Irlandii, nazwanej "Małą„Małą Ratrą"Ratrą”. Zmarł tam 12 lipca 1949 o godzinie 22.00.

Jako były prezydent Hyde miał prawo do pogrzebu na koszt państwa. Pojawił się jednak problem natury protokolarnej. Ponieważ Hyde był protestantem nabożeństwo pogrzebowe celebrowane było w katedrze św. Patryka należącej do Kościoła Irlandzkiego. Prawo natomiast zabraniało katolikom uczestniczenia w protestanckiej mszy. Wszyscy członkowie rządu (oprócz dr [[Noel Browne|Noela Browne'aBrowne’a]]) w czasie nabożeństwa stali przed katedrą i przyłączyli się dopiero do konduktu żałobnego po wyniesieniu trumny Hyde'aHyde’a z katedry.

{{przypisyPrzypisy}}

{{DEFAULTSORTSORTUJ:Hyde, Douglas}}